درجه‌های «کمبر» ، «کستر» و «تئو» را بشناسید

کمبر

شاید اصطلاح کمبر را بیشتر شنیده باشید. کمبر؛ زاویه‌ حاصل از امتداد خط عمود بر سطح جاده و امتداد تایر (با دید از جلو به خودرو) است. در صورتی که تایرها کاملا عمود بر سطح جاده باشند، زاویه کمبر وجود نخواهد داشت (کمبر صفر).

زاویه کمبر مثبت زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت فوقانی تایر به سمت خارج خودرو منحرف شده باشد و زاویه کمبر منفی زمانی است که قسمت فوقانی تایر به سمت داخل خودرو متمایل باشد. (با دید از جلو به خودرو) زاویه کمبر مثبت برای حالتی که نیاز به بارگذاری روی خودرو است، استفاده می‌شود. در این صورت، زمانی که خودرو دارای بار کامل باشد، زاویه کمبر صفر می‌شود.

زاویه کمبر منفی به علت داشتن جلوه زیباتر نسبت‌به زاویه کمبر مثبت و البته به‌دلیل داشتن مشخصه‌های بهتر خوش‌فرمانی، بیشتر مورد استفاده خودروهای اسپرت قرار می‌گیرد. اکثر رانندگان ماهر به‌دلیل چسبندگی و چنگ زدن خودرو به کف جاده هنگام پیچیدن‌های سنگین، زاویه کمبر منفی را ترجیح می‌دهند.

هرچند در مواقعی که خودرو در مسیر مستقیم در حال شتاب‌گیری است، زاویه کمبر منفی زاویه تماس خودرو با کف جاده را کاهش می‌دهد. متاسفانه زاویه کمبر منفی منجر به پدیده‌ای به نام فشار (ضربه) کمبر می‌شود، هنگامی که هر دو تایر به صورت کمبر منفی نصب شده‌اند تا زمانی که ارتباط هر دو چرخ با سطح جاده برقرار است، به یکدیگر فشار می‌آورند که تا اینجا مشکلی دیده نمی‌شود اما هنگامی که یکی از تایرها ارتباط خود را به هر دلیلی با جاده از دست می‌دهد، تایر دوم دیگر نیروی مخالف به تایر اولی وارد نمی‌کند که نتیجه آن از دست رفتن نیروی ترکشن (جلوبرنده) است.

زاویه کمبر صفر باعث ساییدگی بیشتر تایر در مدت زمان طولانی می‌شود. هر چند عملکرد مناسبی سر پیچ به ارمغان نمی‌آورد. در انتها باید گفت زاویه کمبر بهینه وابسته به نوع رانندگی و شرایطی است که خودرو در آن قرار دارد.

کستر

تصور زاویه کستر شاید کمی مشکل باشد ولی به زاویه‌ای خطاب می‌شود که امتداد محور فرمان با محور عمودی تایر را می‌سازد. کستر مثبت زمانی اتفاق می‌افتد که امتداد محور فرمان در قسمت فوقانی تایر به سمت خودرو باشد و کستر منفی هم زمانی اتفاق می‌افتد که امتداد محور فرمان در قسمت فوقانی تایر به سمت خارج خودرو متمایل باشد.

زاویه کستر مثبت خودرو را در سرعت‌های بالا بسیار پایدارتر و همچنین تمایل تایر را به چسبندگی بیشتر می‌کند.

این عامل سبب فرمان‌گیری بیشتر هم می‌شود. اکثر خودروها دارای کراس-کستر هستند. کراس-کستر کمی با زاویه کمبر و کستر متفاوت است. عاملی که سبب دریفت خودرو به سمت راست هنگام غلتیدن (رول) خودرو می‌شود، کراس-کستر است. این یک ویژگی ایمنی بوده که وقتی راننده کنترل فرمان خودرویش را از دست می‌دهد به سمت راست جاده کشیده می‌شود تا از رویارویی با ترافیک پیش‌رو جلوگیری به عمل آید.

تئو

شاید راحت‌ترین تصور بین دو زاویه دیگر، تئو باشد. این زاویه از امتداد تایرها با خط موازی با راستای امتداد اصلی تایر (با دید از بالا به خودرو) تشکیل می‌شود. انتخاب درست زاویه تئو می‌تواند در عمر تایر و ساییدگی آج تایر تاثیر بسزایی داشته باشد. درهرصورت، زمانی که تایرها به سمت داخل یا خارج اشاره می‌کنند ساییدگی آج تایر حتما رخ می‌دهد هر چند برای عملکرد بهتر خودرو و پایداری بیشتر فدا شدن آج تایر چندان مورد بحث قرار نمی‌گیرد.

زاویه تئو مثبت زمانی است که هر تایر طرفین یکدیگر را در اصطلاح نگاه کنند. زاویه تئو مثبت هر دو تایر را مجاب می‌کند تا نیروی مخالف همدیگر تولید کنند که در واقع قابلیت دور زدن را کاهش می‌دهد.

هرچند مثبت بودن این زاویه مشخصه‌های رانندگی مستقیم‌الخط را بهبود می‌بخشد. به طور معمول تایرهای عقب دارای زاویه تئو مثبت هستند تا اینکه مقاومت در برابر رول خودرو را کم کند. زاویه تئو منفی معمولا در تایرهای جلو مورد استفاده قرار می‌گیرد و دقیقا بر عکس دلایل قبلی حاکم است.

زاویه تئو منفی قابلیت دور زدن با سرعت‌های بالای خودرو را افزایش می‌دهد. هنگام دور زدن چرخ‌های داخل پیچ زاویه بیشتری به خود می‌گیرند، در نتیجه شعاع گردش چرخ‌های داخلی بیشتر از چرخ‌های خارجی می‌شود و این عامل دقیقا موجب پیچیدن بهتر خودرو می‌شود. در نهایت زاویه تئو منفی قابلیت‌هایی را که یک خودرو در هنگام رانندگی مستقیم نیاز دارد؛ کاهش می‌دهد بنابراین هرگونه تغییر در جهت حرکت می‌تواند باعث تمایل خودرو از جهتی به جهت دیگر شود.

نتیجه‌گیری

تنظیماتی که در کارخانه روی خودروها اعمال می‌شوند قطعا دلایل خاص خود را دارند. ساعت‌ها مطالعه و تحقیق و توسعه روی اجزای سیستم تعلیق باعث شده است نتایج آن به صورتی که در مطالب بالا اشاره شد به‌دست بیاید.

سعی در تغییر دادن هر کدام از زوایای فوق از حالت استاندارد ممکن است بسیار خطرآفرین باشد، به‌خصوص هنگام رویارویی با جاده واقعی. به عنوان یک تیونر می‌توانید هر کدام از زوایا را از حالت معمولی و استاندارد خارج کنید. در این گونه موارد با افراد متخصص مشورت کنید تا هر تغییری که روی زوایا انجام می‌دهید متناسب با شرایط و کاری باشد که در انتظار آن هستید.