چسبندگی رینگ پیستون و نحوه جلوگیری از آن

یکی از مشکلاتی که ممکن است رانندگان و مالکان خودروها با آن مواجه شوند، چسبندگی رینگ پیستون است. این مشکل در عملکرد پیشرانه اختلال ایجاد می‌کند و می‌تواند در نهایت به افت توان خودرو و ایرادات بزرگ‌تر منجر شود. نکته مهم اینکه برطرف کردن این مشکل نیاز به صرف زمان و هزینه زیادی دارد، چرا که موتور خودرو باید باز شود. آیا می‌دانید چسبندگی رینگ پیستون چه زمانی اتفاق می‌افتد و چگونه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد؟

چسبندگی رینگ پیستون چیست؟

رینگ پیستون یکی از قطعات ساده و بسیار مهمِ داخل سیلندر خودرو است. این قطعه‌ درون شکاف مخصوص خود قرار می‌گیرد و وظیفه دارد فضای بین پیستون و سیلندر را آب‌بندی کند. با این کار امکان درز و نفو‌‌ذ مخلوط سوخت و هوا یا گازهای حاصل از احتراق به پایین پیستون از بین می‌رود و فشار لازم حفظ می‌شود. علاوه‌بر این، رینگ پیستون نمی‌گذارد روغن موتور روی جداره سیلندر باقی بماند. اگر این اتفاق بیفتد، موتور دچار روغن‌سوزی می‌شود و سطح روغن هم به تدریج کاهش می‌یابد.

با روشن شدن موتور، رینگ پیستون در داخل سیلندر همواره بالا و پایین می‌رود. برای حفظ کارایی، حرکت این قطعه باید همیشه بسیار روان و با کمترین اصطکاک باشد. چنانچه به هر دلیلی این حرکت دچار اختلال شود و اصطکاک رینگ پیستون با جداره سیلندر افزایش پیدا کند، پدیده چسبندگی رینگ پیستون رخ می‌دهد.

دلایل چسبندگی رینگ پیستون

چسبندگی رینگ پیستون دو دلیل عمده دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

• جرم گرفتن اطراف رینگ پیستون به دلیل عدم تعویض به موقع روغن موتور، کثیف شدن فیلتر روغن، رانندگی در مسیرهای پر گرد و غبار و مواردی از این دست.
• افزایش دمای شدید رینگ پیستون به علت جوش آوردن موتور که آن هم در عواملی مثل کاهش سطح مایع خنک کننده، استفاده از سوخت نامناسب، خرابی واتر پمپ، کیفیت پایین یا کم بودن سطح روغن موتور، خرابی پمپ روغن و عدم تعویض به موقع روغن موتور ریشه دارد.

دلایلی که در بالا برشمردیم، باعث می‌شوند رینگ پیستون با فشار و سختی بیشتری در مسیر خود حرکت کند و اصطکاک زیادی بین آن با دیواره سیلندر به وجود بیاید.

روش های جلوگیری از چسبندگی رینگ پیستون

برای جلوگیری از چسبندگی رینگ پیستون باید به انجام سرویس دوره ای خودرو همیشه اهمیت داد و روغن و فیلترهای موتور را در زمان مقرر تعویض کرد. همچنین باید با رعایت نکات لازم دمای موتور را در محدوده مجاز حفظ کرد. به‌طور کلی برای پیشگیری از چسبندگی رینگ پیستون، پیشنهاد می‌شود نکات زیر را رعایت کنید:

استفاده از روغن موتور مناسب و تعویض به موقع آن

روغن موتور نقشی حیاتی در سلامتی موتور خودرو شما دارد. اگر از روغن موتور تقلبی یا بی‌کیفیت استفاده کنید، ممکن است با انبوهی از مشکلات و البته هزینه‌های سرسام‌آور مواجه شوید که بالا رفتن احتمال خرابی رینگ پیستون تنها یکی از آنها است. در کنار این باید گفت روغن موتور استاندارد هم عمر مفیدی دارد و به دلیل کاری که انجام می‌دهد دچار کثیفی می‌شود. روغن موتور کثیف می‌تواند با برجای گذاشتن رسوبات در جداره سیلندر خودرو، احتمال خرابی رینگ پیستون را افزایش دهد. بنابراین، پس از کارکردی معین (مثلا ۵ هزار کیلومتر)، حتما نسبت به تعویض روغن موتور و البته فیلتر روغن اقدام کنید تا احتمال ایجاد مشکل چسبندگی رینگ پیستون کاهش یابد.

توجه به کارکرد درست پمپ روغن (اویل پمپ)

اگر روغن موتور به خوبی در مجاری موتور به گردش در نیاید، روان‌کاری بین قطعات متحرک بهینه نخواهد بود. حتی این احتمال وجود دارد که روغن موتور به برخی قطعات نرسد و آنها به هم ساییده شوند، مثل سایش رینگ پیستون و دیواره سیلندر.

عدم گردش مناسب روغن موتور، ناشی از خرابی یا بروز اختلال در عملکرد پمپ روغن است. اختلال در عملکرد این پمپ بیشتر در مواقعی ایجاد می‌شود که براده‌های فلزی در صافی‌ها و توری‌ها موجود جمع شود. برای رفع این مشکل پیشنهاد می‌شود هر چند سال یک بار، نسبت به بازبینی، سرویس و پاکسازی پمپ روغن اقدام و در صورت لزوم حتما آن را تعویض کنید. ناگفته نماند به غیر از چسبیدن رینگ پیستون، اختلال در عمل روان‌کاری و انتقال روغن زمینه‌ساز مشکلات دیگری مثل یاتاقان زدن می‌شود.

استفاده از ضد یخ و حفظ سلامت رادیاتور

ضد یخ در کنار پیشگیری از انجماد آب موتور در روزهای سرد سال، از جوش آوردن در روزهای گرم نیز جلوگیری می‌کند. همچنین ضد یخ خاصیت ضد رسوبی دارد و جرم‌های موجود در مسیر خود را تا حدودی از بین می‌برد. اگر ضد یخ به میزان توصیه‌شده به رادیاتور اضافه نشود، یا رادیاتور خودرو به هر دلیلی خراب باشد، خنک‌کاری موتور به درستی انجام نخواهد شد. بدیهی است در این حالت احتمال دارد دمای موتور به محدوده‌های خطرناک برسد. همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، این مسئله می‌تواند باعث ایجاد چسبندگی رینگ پیستون شود.

نتیجه گیری

موتور خودرو پکیجی از اجزای ریز و درشت است. یک موتور درون‌سوز حدود ۲۰۰ قطعه مختلف دارد. برای تمامی این قطعات وظیفه یا وظایف خاصی تعریف شده و چنانچه هر کدام از آنها وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، عملکرد موتور دیر یا زود مختل خواهد شد.

رینگ پیستون یکی از قطعات به ظاهر ساده موتور است، اما نقش مهمی در کارکرد درست موتور ایفا می‌کند. در صورت خرابی این قطعه، موتور باید باز شود، امری که در شرایط اقتصادی فعلی هیچ کس دوست ندارد با آن مواجه شود. روغن‌سوزی، خروج دود خاکستری و آبی از اگزوز، افت توان موتور و کاهش شتاب خودرو، بالا رفتن مصرف سوخت و افزایش صدای موتور از علائم خرابی و چسبندگی رینگ پیستون هستند.

با نگهداری درست از خودرو و رعایت نکاتی که در مطلب حاضر به آنها اشاره کردیم، می‌توانید احتمال بروز مشکل چسبندگی رینگ پیستون را به حداقل برسانید و از خرابی آن پیشگیری کنید.

نویسنده: سعید علیپور