پیشنهادهای بنزینی برای پایان سال

اسفند سال گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی و در جریان بررسی بخش درآمدی تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۱۴۰۲ کل کشور، با پیشنهاد یکی از نمایندگان مبنی‌بر پیش‌بینی سازوکاری برای اعطای یارانه بنزین به خانوارهای فاقد خودرو، مخالفت کردند.

پیش از آن، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز درباره این طرح گفته بود دولت در حال بررسی چند تصمیم‌ اقتصادی است و به همین خاطر این طرح فعلا از اولویت خارج می‌شود.

اما حالا که به پایان سال ۱۴۰۲ نزدیک می‌شویم این پیشنهاد با توجه به ناترازی مصرف بنزین در کشور، بار دیگر موردتوجه قرار گرفته است. البته روز گذشته، یکی از مسئولان با اشاره به سرانه مصرف ۱۳۰میلیون‌لیتری بنزین گفته بود بنزین غیرسهمیه‌ای باید با قیمت ۹۰درصد فوب (یعنی حدود ۲۶هزار تومان) عرضه شود تا مردم خودرو کم‌مصرف را مطالبه و انتخاب کنند چون تا زمانی که نرخ بنزین پایین باشد، خودروساز هم به دنبال تولید، مونتاژ و عرضه خودرو کم‌مصرف نخواهد رفت.

اما طرح اعطای یارانه بنزین به افراد، از اواخر دولت دهم و هم‌زمان با مطرح شدن مباحث مربوط به هدف‌مندی یارانه‌ها شروع شد. قرار بود در ادامه اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، موضوع اعطای سهمیه بنزین به افراد نیز پیش برود اما مجلس با این روند موافقت نکرد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه۱۴۰۳نیز پیشنهاد توزیع یارانه بنزین به افراد را ارائه کرد. بر اساس این پیشنهاد، دولت باید از خردادماه سال آینده به سرپرست خانوارهای فاقد خودرو به ازای هر نفر، ماهانه ۱۵لیتر سهمیه بنزین اعطا کند که این سهمیه از محل حذف سهمیه خانوارهای دارای سه خودرو و بیشتر تامین می‌شود.

به اعتقاد برخی کارشناسان، اختصاص سهمیه بنزین به افراد، علاوه‌بر اینکه پیوست عدالت اجتماعی دارد، می‌تواند در مدیریت مصرف بنزین و مقابله با قاچاق نیز موثر باشد.

به نظر این کارشناسان، در سازوکار اختصاص سهمیه بنزین به افراد، کسانی که مصرف سوخت بیشتری دارند مجبور به کاهش مصرف شده یا باید مازاد مصرف خود را با هزینه بالاتر از دیگران بخرند. در این روش، افرادی که فاقد خودرو هستند، می‌توانند بنزین خود را بفروشند و از درآمد آن سود ببرند.

البته همین کارشناسان می‌گویند این طرح باید از زوایای مختلف مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین در این زمینه لازم است تدابیری اندیشیده تا این طرح به درستی اجرا شده و راه‌های سوءاستفاده بسته شود. مثلا نباید اجازه داد برخی دلال‌ها با استفاده از ناآگاهی افراد، سهمیه بنزین برخی افراد کم‌اطلاع را به صورت یک‌جا خریداری کنند و آن را با قیمت بالاتر در بازار بفروشند.

ازآنجاکه در این طرح قرار است به تمام افراد جامعه یارانه انرژی پرداخت شود، باید اطلاع‌رسانی‌های دقیق و همه‌جانبه‌ای انجام و همچنین بستری برای فروش راحت سهمیه بنزین افراد فراهم شود. البته این طرح مخالفانی هم دارد ازجمله سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس که معتقد است در صورت راه‌اندازی بازاری برای خرید و فروش سهمیه‌های افراد، ممکن است این کار منجر به شکل‌گیری یک بازار سیاه جدید شود و هم اینکه، طرح به شدت توزم‌زا خواهد بود.

به نظر می‌رسد تلاش‌هایی برای به ثمر رساندن این طرح در جریان است که البته باید بررسی‌های لازم در این زمینه صورت بگیرد تا باری از دوش مردم برداشته شود.