ساخت آزاد راه برای دولت هزینه‌ای سنگین دارد و از همین رو با دریافت عوارض آزادراهی، شهروندان در باز پرداخت این هزینه مشارکت داده می‌شوند. عوارض آزادراهی درواقع به عنوان یکی از انواع عوارض پلاک خودرو تلقی می‌شود.
نرخ این عوارض با توجه به موارد متعدد، متفاوت است. مواردی از جمله مسیر (نوع آزادراه)، نوع خودرو (وانت، شخصی، ماشین سنگین)، بر نرخ عوارض تاثیر می‌گذارد.
نرخ عوارض آزادراهی به صورت منظم هر ساله با درصد مشخصی افزایش همراه است.
اخذ عوارض بزرگراه بر اساس پیمایش
بر اساس لایحه پیشنهادی برای بودجه سال ۱۴۰۳، تمام وسایل نقلیه که در بزرگراه‌های شریانی تردد می‌کنند، باید بر اساس میزان پیمایش به ازای هر کیلومتر و نوع خودرو، عوارض بپردازند.
نرخ عوارض آزادراهی نوروز ۱۴۰۳
| نام آزادراه | نام قطعه (پیمایش) | نرخ عوارض خودرو سواری (تومان) |
| تهران – شمال (قسمت اول) | قسمت اول | ۳۰.۰۰۰ (روزهای عادی) |
| ۵۰.۰۰۰ (روزهای اوج سفر) | ||
| تهران – قم | – | ۱.۲۰۰ |
| تهران – ساوه | تهران – رباط کریم | ۲.۲۰۰ |
| رباط کریم – ساوه | ۲.۲۰۰ | |
| همت – کرج | همت – کرج | ۷.۵۰۰ |
| گرمدره | ۴.۰۰۰ | |
| تهران – پردیس | – | ۷.۵۰۰ |
| کرج – قزوین
|
نیک کالا | ۴۰۰ |
| آبیک | ۴۰۰ | |
| محمدیه | ۴۰۰ | |
| کنارگذر قزوین (برگشت) | ۲.۲۰۰ | |
| قزوین – رشت | قزوین – رودبار | ۱۱.۵۰۰ |
| رستم آباد – امامزاده هاشم | ۵.۰۰۰ | |
| قم – کاشان (امیرکبیر) | – | ۶.۵۰۰ |
| ساوه – همدان | قطعه یک | ۹.۰۰۰ |
| تبریز – سهند | تبریز | ۴۰۰ |
| سهند | ۴۰۰ | |
| ارومیه – تبریز | قطعه چهار | ۸.۵۰۰ |
| شرق سپاهان | – | ۱۵.۰۰۰ |
| باغچه – مشهد | باغچه – مشهد | ۵.۰۰۰ |
| فریمان | ۲.۵۰۰ | |
| بندرعباس – شهید رجایی | ایسین | ۱.۲۰۰ |
| کاشان – نطنز – اصفهان | کاشان – نطنز | ۵.۰۰۰ |
| نطنز – اصفهان | ۶.۵۰۰ | |
| قزوین – زنجان | کنارگذر قزوین | ۲.۲۰۰ |
| قزوین (سلطان آباد) – زنجان | ۳.۸۵۰ | |
| تاکستان – زنجان | ۲.۷۵۰ | |
| قزوین – ابهر – خرم دره | ۲.۷۵۰ | |
| ابهر – خرم دره – زنجان | ۲.۷۵۰ | |
| تاکستان – ابهر – خرم دره | ۱.۶۵۰ | |
| قزوین – تاکستان | ۱.۶۵۰ | |
| زنجان – تبریز | زنجان – سرچم | ۷.۰۰۰ |
| سرچم – هشترود | ۷.۰۰۰ | |
| هشترود – بستان آباد | ۷.۰۰۰ | |
| زنجان – هشترود | ۹.۰۰۰ | |
| سرچم – بستان آباد | ۹.۰۰۰ | |
| زنجان – بستان آباد | ۱۲.۰۰۰ | |
| بستان آباد – تبریز | ۶.۰۰۰ | |
| سرچم – میانه – میادندوآب | ۴.۵۰۰ | |
| هشترود – میانه – میادندوآب | ۴.۵۰۰ | |
| زنجان – میادندوآب | ۷.۰۰۰ | |
| بستان آباد – میانه – میادندوآب | ۷.۰۰۰ |
پلکانی شدن نرخ عوارض
طبق لایحه بودجه ۱۴۰۲:
- از این پس وزارت راه و شهرسازی باید نرخ عوارض آزادراهی را به صورت پلکانی تعیین کند. این موضوع به رعایت حقوق شهروندان خوش‌حساب و ایجاد انگیزه برای پرداخت به موقع عوارض نقش مهمی خواهد داشت.
- وزارت راه و شهرسازی می‌تواند از طریق مشارکت سرمایه‌گذاران بخش غیر دولتی، عوارض تمامی آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها را به صورت الکترونیکی اخذ کند.
- فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های بیمه برای حمایت از الکترونیکی شدن نرخ عوارض، مسئول اخذ مفاصاحساب بدهی‌های عوارض آزادراهی از متقاضیان تعویض پلاک خودرو و خدمات بیمه شخص ثالث خواهند بود.
- این منابع برای رفع استهلاک اصل و سود سرمایه‌گذاری صورت گرفته در محورهای جاده‌ای صرف می‌شود.
تعلیق موقت تغییر نرخ عوارض
امین کیانی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی وزارت راه و شهرسازی، اعلام کرد نرخ های جدید عوارض آزادراه‌های کشور برای بررسی بیشتر تعلیق شد و همچنان نرخ‌های گذشته اعمال می‌شود.
پرداخت عوارض آزادراهی در مراکز نقل و انتقال خودرو
امکان پرداخت عوارض آزادراهی در مراکز نقل‌وانتقال خودرو فراهم شد.
- لزوم تسویه بدهی عوارض آزادراهی و دریافت گواهی
- وجود کارتخوان در تمامی مراکز
- امکان تامین و گزینه دریافت مفاصاحساب در همه مراکز نقل و انتقال خودرو
- لزوم تسویه بدهی عوارض آزادراهی هر پلاک هنگام نقل و انتقال خودرو توسسط فروشنده
- لزوم انتقال پلاک خودرو بدون هیچ‌گونه بدهی به خریدار
- مهلت ۷ روزه پرداخت قبوض عوارض آزادراهی
- اعمال قانون توسط پلیس راهور ناجا در صورت عدم پرداخت
روش های پرداخت عوارض آزادراهی
برخی اپلیکیشن‌های تلفن همراه هستند که با کسر مستقیم از حساب بانکی و یا کد دستوری ویژه‌ای، عوارض و خلافی خودرو را نمایش می‌دهند و می‌توان به راحتی آن را پرداخت کرد.
- مشاهده بدهی در سامانه nspay : برای ثبت نام، گام اول وارد کردن شماره موبایل معتبر است، یک کد فعال‌سازی برای شما ارسال می‌شود که آن را باید در صفحه مربوط وارد کنید.
- پرداخت خود اظهاری به واسطه پرداخت آنلاین: خودرو، مبدا و مقصد سفرها خود را انتخاب می‌کنید، سپس مبلغ قابل پرداخت برای شما نمایش داده می‌شود، برای پرداخت، به درگاه پرداخت اینترنتی منتقل می‌شوید.
- اتصال پلاک خودرو به حساب بانکی در قالب سامانه برداشت مستقیم پیمان: بر مبنای سقف کاملا مشخص و محدود، به سامانه اجازه می‌دهید که مبالغ مربوط به ترددها را از حساب بانکی‌تان برداشت کند.
*نکته: در حال حاضر اخذ عوارضی کاملا به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و پلاک‌ها با دوربین‌های مجهز خوانده می‌شوند و کاربر نیازی به توقف ندارد.
نرخ جریمه رانندگی در آزادراه ها
| عنوان تخلف | نرخ جریمه (تومان) |
| حرکت با دنده عقب در آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها | ۱۵۷.۵۰۰ |
| عبور کامیون و اتوبوس در خط سرعت بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها | ۵۲.۵۰۰ |
| جریمه نبستن کمربند در وسیله نقلیه در آزادراه‌ها، بزرگراه‌ها و جاده‌ها | ۶۳.۰۰۰ |
| عدم پرداخت عوارض مقرر در آزادراه‌ها | ۴۲.۰۰۰ |
حرکت دنده‌عقب در آزادراه و بزرگراه‌ها، ۵ نمره منفی در گواهینامه برای راننده متخلف در پی دارد.
استعلام پرداخت عوارض آزادراهی
استعلام و پرداخت عوارض آزادراهی به روش‌های متعددی از جمله سایت آیتول (itoll )امکان‌پذیر است. با توجه به فرآیند دستی به‌روزرسانی تخلفات رانندگی در پلیس راهور، جرایم پرداختی با تاخیر تسویه و از لیست پلیس +۱۰ حذف می‌شود.
- فرآیند بروزرسانی در سایت راهور به ۷ تا ۱۴ روز کاری زمان نیاز دارد.
کدهای تخلف رانندگی
۸۲ کد تخلف رانندگی از سوی پلیس راهور در نظر گرفته شده است. از مهمترین این کدها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هرگونه حرکات نمایشی مانند دور زدن درجا یا حرکت موتورسیکلت بر روی یک چرخ
- تجاوز از سرعت مجاز (بیش از ۳۰ کیلومتر بر ساعت)
- سبقت غیرمجاز در راه‌های دو طرفه
- عبور از چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی
- حرکت به‌طور مارپیچ
- حرکت با دنده عقب در آزاد راه‌ها و بزرگراه‌ها
- رانندگی در حالت مستی و مصرف داروهای روان گردان یا افیونی
- جاوز از سرعت مجاز بیش از ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر در ساعت
- عبور از محل ممنوع
- تجاوز به چپ از محور راه
- عبور وسایل نقلیه از پیاده‌رو
- عدم رعایت حق تقدم عبور
- دور زدن در محل ممنوع
- استفاده از تلفن همراه یا وسایل ارتباطی مشابه در حین رانندگی
- نقص فنی مؤثر یا نقص در سامانه (سیستم) روشنایی در شب
- عدم رعایت مقررات ایمنی حمل و نقل جاده ای مواد خطرناک
- رانندگی با وسایل نقلیه عمومی بیش از زمان مجاز
حداکثر سرعت مجاز در آزادراه ها
حداکثر سرعت مجاز در بزرگراه ها، معابر درون شهری و برون شهری، از نکات مهمی است که همه رانندگان باید از آن آگاهی داشته باشند.
- شیراز- بوشهر: ۱۲۰ کیلومتر در ساعت
- تهران- شمال: ۸۰ کیلومتر در ساعت
- قزوین- رشت: ۱۱۰ تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت
- تهران- قم: ۸۱ کیلومتر در ساعت
- تهران- همدان: ۷۰ کیلومتر در ساعت
- قم-کاشان: ۹۰ کیلومتر در ساعت
- همت-کرج: ۸۰ کیلومتر در ساعت
تهیه و تنظیم: تیم تولید محتوا خودرو45
source
کلاس یوس