داستان ناتمام پژو پارس ؛ چه کسی مقصر است؟

این روزها بحث اعتراض های خودرویی داغ شده و هر هفته تجمع های اعتراضی مختلف خودرویی را شاهد هستیم. اما چه شد که قصه خودرو به اینجا رسید؟ چه کسی مقصر داستان پژو پارس است؟

همه چیز به زمان وزارت سید رضا فاطمی امین برمی گردد. زمانی که بازار خودرو ملتهب بود و ناترازی تولید و تقاضا به حداکثر ممکن رسیده بود. در آن زمان عرضه خودروهای پرتقاضا به صورت قرعه کشی انجام می شد و برای حل مشکلات بازار، وزارت صمت تصمیم گرفت روشی نو به نام اولویت دهی در سامانه یکپارچه را روی کار بیاورد. روشی که در ظاهر با قرعه کشی تفاوت داشت اما در باطن همان قرعه کشی بود که نام اولویت دهی آن را شیک تر جلوه می داد. البته نکاتی در این روش وجود داشت که باعث تنش های این روز های بازار خودرو شده است. مشکل و باگ اصلی سامانه یکپارچه را می توان در داستان پژو پارس دید که در ادامه به آن می پردازیم.

مشکل بزرگ سامانه یکپارچه عرضه خودرو

اظهارات جدید از شورای رقابت حاکی از آن است که صرف ثبت نام در سامانه یکپارچه هیچ تعهدی برای خودروساز ایجاد نمی کند! این یعنی مشتریانی که با موعد تحویل بلند مدت در این سامانه ثبت نام انجام داده اند عملا هیچ طرف حسابی ندارند. در واقع این اظهار نظر از شورای رقابت حق را در این موضوع به خودروساز می دهد و نه مشتری! البته دلایلی منطقی پشت این داستان وجود دارد. اول آنکه خودروساز عرضه آینده خود را در این سامانه با دیدی بلند مدت پیش بینی می کند اما اگر تامین ارز صورت نگیرد، قاعدتا خودروساز به برنامه هایش نخواهد رسید. همچنین وضعیت اقتصادی ناپایدار کشور اجازه ثبات قیمت را به خودروساز نمی دهد و همین باعث می شود مشتری در هنگام تحویل خودرو شاکی باشد که ما این خودرو را با فلان قیمت خریده ایم و قیمت جدید زیاده خواهی خودروساز قلمداد می شود!

در مورد پژو پارس داستان از این هم پیچیده تر می شود. پژو پارس قرار بود با اعمال استانداردهای جدید تولید، از خط تولید کنار رود و اصلا قرار نبود الان بحث قیمت و عرضه این سدان را داشته باشیم. در زمان نخستین عرضه ایران خودرو در سامانه یکپارچه، بر اساس شنیده ها، ایران خودرو با فشار های وزارت صمت تعداد زیادی پژو پارس را عرضه کرد و از همان زمان هم مشخص بود که برای تولید این خودرو با چالش روبرو خواهد شد. در ابتدا قرار شد جایگزین های پژو پارس به مشتریان تحویل داده شود اما با فشار مشتریان، استاندارد سرانجام مجوز ادامه تولید را داد. اما حالا ایران خودرو موافق تولید با قیمت قبلی نبود و افزایش قیمت را اعمال کرد و حالا مشتریان شاکی از این افزایش قیمت هستند.

با وجود اینکه مشتریان و عموم مردم مقصر اصلی را خودروساز می دانند اما اگر کمی عمیق تر به داستان نگاه کنیم متوجه ایراد اصلی در مدل عرضه می شویم. عرضه در سامانه معیوب یکپارچه آنقدر بی قاعده بوده که هم مشتری از آن ناراضی است و هم خودروساز. سامانه ای که تنها یک تاریخ اولویت به مشتری می دهد و هیچ تعهدی برای هیچ کس ایجاد نمی کند. این سامانه تنها بصورت مقطعی و ذهنی آرامش خاطر را به مشتری می دهد که در فلان بازه زمانی در آینده شما صاحب خودرویی خواهی شد اما این را به مشتری نمی گوید که خودروساز می تواند خودرو و یا قیمت آن را تغییر دهد.

چرا از مشکلات درس نمی گیریم؟

حالا که با برقراری تجمعات اعتراضی خودرویی متوجه عیب های اساسی این سامانه شده ایم، چرا مسئولین سامانه یکپارچه را کنار نمی گذارند؟ بهتر نیست شرایط فروش های قطعی و پیش فروش را داشته باشیم به جای این شرایط نامعلوم و مبهم؟ بهتر نبود خودروساز در فروش های خود به صورت مستقیم متعهد می شد و نه در یک سامانه که هیچ قراردادی در آن منعقد نشده؟ چرا مسئولین این نارضایتی عمیق را در مشتریان نمی بینند و حتی برای عرضه خودروهای جانبازان و وارداتی هم همان مسیر را پیش گرفته اند؟