نقد و بررسی طراحی رانا پلاس؛ محافظه کار، قدیمی و سردرگم!

در این مطلب به سراغ نقد و بررسی طراحی رانا پلاس رفته ایم. سدانی از ایران خودرو که در سال های اخیر عرضه قابل توجهی داشته است.

در اوایل دهه ۸۰ شمسی بود که پروژه ای تحت عنوان «NP» یا «New Peykan»،( مخفف نام پیکان جدید) در مرکز تحقیقات ایران‌خودرو و به سرپرستی ایران خودرو، پژو و مشاورین معتبر و صاحب نامی از جمله استودیو طراحی ایتال دیزاین کلید خورد.

پروژه ای که قرار بود بر پایه پلتفرم پژو ۲۰۶ طراحی و توسعه یابد و بر اساس تعریف پروژه، ضمن حفظ بخش میانی بدنه ۲۰۶ یعنی ستونهای A ، B و C و نیز درب ها و سقف، می بایستی کلیت دماغه با هدف تغییر هویت کامل محصول نیز تغییر یابد و سگمنت و کلاس خودرو با اضافه کردن یک صندوق، از هاچبک به سدان تبدیل شود.

پروژه ای که مراحل اولیه آن نیز تا ساخت یک نمونه Mock-Up «نمونه در ابعاد واقعی فاقد عملکرد» پیش رفت اما با تغییر مدیریت وقت ایران‌خودرو و به تبع آن تغییر سیاست ها خودروساز و نیز مخالفت پژو، پروژه مسکوت ماند تا پس از مدتی شاهد معرفی محصولی عجیب تر با نام پژو ۲۰۶ SD یا صندوق دار باشیم که با وجود تبلیغات گسترده در آن زمان و نیز به مدد روش های نوین و عجیب سازنده مانند کاهش تولید نسخه هاچ بک، اما بازهم نتوانست به محبوبیت زیادی در میان مشتریان ایرانی دست یابد.

با این حال و با وجود تمام این حواشی، اما ایران خودرو که ید طولایی در معرفی محصولاتی با نام های مختلف اما در کلاس و فرم بدنه یکسان دارد، پروژه NP را پس از مدت ها و با تغییراتی در ارکان صورت مسئله و البته با حفظ کلیات موضوع، از بایگانی خارج کرد و با تغییر نام پروژه از NP به X12، محصول جدیدی را با نام رانا معرفی و به بازار عرضه کرد.

محصولی که با تغییرات گسترده در قسمت های مختلف بدنه و داخل اتاق، از یک فیس لیفت ظاهری فراتر رفته و خود را به عنوان خودرویی کاملا جدید و نسبتا متفاوت از پژو ۲۰۶ صندوق دار معرفی کرد.حال اما نزدیک به سه سال است که ایران‌خودرو پس از مدت ها، تغییراتی جزئی را در برخی قطعات بدنه و کابین رانا اعمال کرده و آن را به عنوان محصولی کاملا جدید! طبق روال همیشگی خودروساز ایرانی و با نام رانا پلاس به بازار عرضه کرده است که مطلبی که ادامه مطالعه می کنید نقدی خواهد بود بر طراحی ظاهری و کابین این محصول.

ویدیو تست و بررسی رانا پلاس

بررسی طراحی ظاهری رانا پلاس در بدنه

رانا را می توان فیس لیفت عمده ای از پژوه ۲۰۶ صندوق دار به حساب اورد، اما همانطور که گفته شد, میزان تغییرات در بدنه و البته کابین رانا بسیار گسترده از از یک فیس لیفت عمده بوده و به همین دلیل ایران خودرو آن را به عنوان محصولی کاملا جدید در کنار برادر بزرگ تر خود، یعنی ۲۰۶ SD در نظر گرفته است. با این حال اگر قبلاً تصاویر پروژه NP را دیده باشد، تاثیر این پروژه در چهره رانا تا حد زیادی روشن می شود .در رانا بر خلاف پژو ۲۰۶ SD که از چهره و استایلی پویا و جسورانه« البته کمی قدیمی» برخوردار است، با خطوط و ساختار هندسی خشک و البته به دور از هرگونه هیجانی روبه رو می شویم.

در نمای جلو چراغ های مثلثی ۲۰۶ جای خود را به چراغ های با فرم چهار ضلعی و کشیده داده اند که البته در نسخه پلاس، گرافیک آن تغییر کرده و ضمن استفاده از یک تم دودی، با اضافه شدن سیستم روشنایی در روز کمی از سادگی آن کاسته شده است. هر چند که این تغییرات آنقدر جزئی و به اصطلاح خام طراحی شده است که نیازی به اشاره به ویژگی های بصری آن نیست.

به تبع تغییر فرم چراغ ها، جلو پنجره نیز در مقایسه با SD پهن و نسبتا مرتفع شده است که امتداد خطوط طرفین جلو پنجره بر روی سپر، اتفاقی جذاب در تغییرات دماغه رانا به شمار می آید. هر چند که فرم سپرها بسیار ساده ، قدیمی و بدون ریتم خاصی حتی در زمان معرفی رانا در سال ۹۱ طراحی شده و عدم تغییر آن در نسخه پلاس بسیار عجیب می باشد، چرا که در یک فیس لیفت، باز طراحی سپرها، آن هم سپری با فرم سپر رانا، امری بدهی و اجتناب ناپذیر می باشد.

با گذر از نمای حلو، در نمای جانبی اما این بار با فرم آشنا ۲۰۶ صندوق دار رو به رو می شویم که تنها تغییرات آن به تغییر آینه های جانبی(که در رانا پلاس نیز دوباره دستخوش تغییر شده است)، تغییر فرم دستیگره های در و نیز زه روی درب ها(که در نسخه پلاس همرنگ بدنه شده اند) خلاصه می شود.

با این حال هرچند که این تغییرات به جهت هماهنگی بیشتر با نمای جلو و عقب صورت گرفته است، اما می توان گفت که این جزئیات تغییر یافته، خیلی با فرم تخم مرغی شکل نمای جانبی ۲۰۶ هاچ بک و ۲۰۶ SD هم خوانی ندارند. هر چند که با وجود تغییرات صورت گرفته در فرم چراغ های جلو و عقب و نیز افزایش نسبی طول بدنه نسبت به SD، تناسبات بهبود یافته و حس بصری اضافه بودن حجم صندوق بار نسبت به کاپوت در رانا کاهش یافته وکمتر چشم را آزار می دهد.

اما از نکات منفی نمای جانبی که از SD به رانا نیز منتقل شده است، عدم هم خوانی انحنای درهای عقب است. چرا که این فرم پردازی مستقیما برگرفته از نسخه هاچبک ۲۰۶ است که دارای انحنایی است که بر روی گلگیرها سوار نشده است و با توجه به ابعاد کوچک بدنه ۲۰۶ هاچبک آنچنان جلب توجه نمی کند، اما همین امر در SD و رانا به دلیل حجم بیشتر گلگیرهای عقب و نیز صندوق بار، باعث کوچک تر دیده شدن درها شده و به تناسبات ظاهری آن لطمه وارد کرده است. علاوه بر این ابعاد کوچک درهای عقب در نسخه SD و رانا سوار و پیاده شدن را نیز سخت تر کرده است.

در نمای عقب، به تبعیت از فرم چراغ های جلو، و چراغ های عقب نیز از فرمی چهار ضلعی برخوردار شده اند که هارمونی مناسبی نیز با نمای جلو ایجاد کرده است. ضمن اینکه همانند نمای جلو، گرافیک چراغ های عقب نیز در نسخه پلاس دستخوش تغییراتی شده است. اما از دیگر ویژگی هایی که سبب بارز تر شدن نمای عقب شده است، خط افقی است که در امتداد عرض درب صندوق امتداد یافته که علاوه کاهش حس بصری که بر روی درب صندوق وجود دارد، به صورت منطقی از چراغ های عقب عبور کرده و در خطوط اصلی بدنه یا«Feature Line» امتداد یافته است. علاوه بر این قرار گیری چراغ ترمز سوم بر روی پوسته درب صندوق، از دیگر ویژگی هایی است که بر پویایی این نما کمک کرده است.

اما انتقال محل قرار گیری پلاک از درب صندوق به سپر، با اینکه باعث ایجاد تمایز نسبت به SD206 شده است، اما این اتفاق در نهایت سادگی صورت گرفته و با وجود هماهنگی با خطوط چراغ های مه شکن، اما فرم کلی جای پلاک با سایر عناصر و خطوط درب صندوق ارتباط بصری خاصی را ایجاد نکرده است.

بررسی طراحی رانا پلاس در کابین

با ورود به کابین رانا پلاس، اولین نکته ای به چشم می آید و کاملا توی ذوق می رند، عدم هماهنگی میان عناصر داخلی با یک دیگر و با کلیت نمای بیرونی است. چرا که در نمای بیرونی ما با خطوط هندسی خشک و فرم های چهار ضلعی روبه رو می شویم که به محض ورود به فضای داخلی، این خطوط و فرم پردازی ها جای خود را به خطوط نرم و فرم های کروی و دایره ای شکل می دهند. ضمن اینکه برخی عناصر مانند فرم ورودی سیستم تهویه ها و یا پنل رودری ها به سرعت یادآور داچیا لوگان یا تندر ۹۰ خودمان می باشد که کاملا قدیمی بوده و از ارگونومی بالایی نیز برخوردار نیست.

علاوه بر این و به سبب داشتن اشتراکات بسیار با پژو ۲۰۶ SD، طراحی عناصری مانند قاب صفحه کیلومتر، دستگیره های داخلی بالای درها، ترمز دستی، فرم صندلی ها و… برگرفته از ۲۰۶ می باشد و همین موارد در کنار یک دیگر سبب ایجاد سردرگمی در طراحی داخلی رانا شده است. با این حال در نسخه فیس لیفت رانا که با نام رانا پلاس عرضه می شود تغییراتی هر چند کوچک و جزئی مانند تغییر فرم غربیلک فرمان، تریم پارچه رودری های و نیز اضافه شدن یک نمایشگر کوچک MFD در بالای کنسول مرکزی سبب بهبود کلیت فضای داخلی شده است. اما همچنان کیفیت متریال و ارگونومی داخلی چنگی به دل نمی زند و پیشرفتی در آن حاصل نشده است.

سخن پایانی

بطور کلی رانا و رانا پلاس شاید به عنوان یک سدان کوچک و اقتصادی و نیز به سبب طراحی نسبتا منطقی خود, خودروی مناسبی بخصوص برای اقشار میانسال و یا پا به سن گذاشته باشد، اما با گذشت بیش از ده سال از زمان معرفی و عرضه آن به بازار، طراحی کاملا رنگ و بوی کهنگی به خود گرفته است. محصولی که حتی در زمان معرفی آن در سال ۹۱ هم از چهره ای به روز و استایلی مدرن برخوردار نبود.

علاوه بر این از عجایب صنعت خودروسازی ایران این است که با وجود ارائه نسخه فیس لیفت این مدل و اضافه کردن پسوند پلاس به آن و نیز عرضه به عنوان محصولی کاملا جدید، اما سازنده آن حتی زحمت ایجاد تغییرات در عناصری مانند سپر های جلو و عقب، فرم جلو پنجره و یا جزئیاتی مانند رودری ها و یا کنسول میانی در داخل کابین را به خود نداده و تنها به تغییر در برخی عناصر بسیار جزئی که در مطلب به آن اشاره شد اکتفا کرده است. موردی که تغییر آن ها همانطور که گفته شد از بدیهی ترین اقدامات شرکت های خودروسازی در فیس لیفت یک خودروی قدیمی محسوب می شود، حال که رانا با گذشت بیش از ده سال از عمر خود، نیازمند تغییراتی بیش‌ از یک فیس لیفت می باشد.