ایران ؛ آزمایشگاه جهانی خودرو

در روزهای اخیر خبر‌های گوناگونی از واژگونی یک دستگاه MVM X55 به دلیل شکستگی اکسل عقب، در محور قم – کاشان، در رسانه‌ها به گوش می‌رسد. اتفاقی تلخ و ناگوار که خوشبختانه تلفات جانی را به دنبال نداشت.

مدیران خودرو به عنوان نماینده رسمی محصولات چری در ایران که شاید به دلیل فرار از تحریم‌ها همچون دیگر کمپانی‎های چینی، محصولات خود را با برندهای دیگری در کشورمان عرضه می‌کند با انتشار بیانیه‌ای به این اتفاق واکنش نشان داد که در آن ادعا شده بود از همان لحظات نخست پس از حادثه، تیمی از کارشناسان فنی این شرکت در جهت بررسی این اتفاق تشکیل شده و نیز در جهت دلجویی، نمایندگان این شرکت به دیدار سانحه دیدگان رفته‌اند.

همچنین، برخی رسانه‌ها نامه‌ای را منتشر کرده اند که در تاریخ ۲۷ فروردین مدیران خودرو خطاب به نمایندگی‌های رسمی به وجود ایراد در اکسل عقب برخی از مدل‌های X55 اقرار کرده و دلیل آن را ضعف در یکی از تامین‌‎کننده‌های جهانی چری دانسته که در هنگام تنش های شدید وارده به خودرو، این قطعه از محل جوشکاری شکسته و چرخ‌های خودرو از اتاق جدا می‌شوند بنابراین در صورت مراجعه مشتریان با ایراد نیاز به بررسی اکسل عقب، نسبت به بررسی دقیق این قطعه اقدام نمایند.

معمولا در چنین شرایطی خودروسازان معتبر به جای موکول کردن بررسی این قطعه مهم و جلوگیری از به خطر افتادن جان مردم در هنگام مراجعه مشتریان به نمایندگی‌ها، نسبت به اعلام فراخوان اقدام می‌کنند چرا که هرگونه کوتاهی در کوچک‌ترین و کم‌اهمیت‌ترین قطعات خودرو می‌تواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.

اما عمق این حادثه زمانی قابل درک می‌شود که بدانیم همین اتفاق در آفریقای جنوبی،روسیه و مالزی نیز رخ داده. اما این بار نمایندگی چری در مالزی با تمام خریداران تماس گرفته و از آن‌ها برای تعیین وقت و حضور در نمایندگی‌ها جهت بازبینی اکسل خودروهایشان دعوت به عمل آورده، اقدامی شایسته که امیدواریم به زودی از مدیران خودرو نیز شاهد باشیم.

اما با بررسی بازار خودرو کشورمان می‌توان به راحتی متوجه شد که این اولین و احتمالا آخرین باری نیست که شرکت‌های کمتر شناخته شده دنیا، محصولاتشان را با ایراداتی بزرگ به بازار عرضه می‎کنند. البته که احتمال وجود ایراد در تمامی ساخته‌های دست بشر وجود دارد و بزرگانی همچون جنرال موتورز و تویوتا هم بارها نسبت به فراخوان‌های میلیونی جهت برطرف کردن ایرادات گوناگون اقدام نموده‌اند. خودروسازان داخلی هم که همواره در تولید محصولاتی معیوب شهره خاص و عام بوده‌اند سیاستی عجیب را انتخاب کردند تا با اصطلاحا گردن‌گیری همواره صاف، تقصیر را بر گردن مشتریان و کج‌بودن زمین و غیره و غیره بیندازند.

درگذشته‌های نه چندان دور و تا پیش از ظهور قارچ‌گونه خودروسازان چینی، کره‌ای ها که تازه در حال تمرین کردن الفبای خودروسازی بودند نیز با انتخاب سیاستی مشابه، سعی در آزمودن محصولات و رفع ایرادات آن‌ها نمودند.

یعنی با انتخاب بازار کشورهای کمتر توسعه یافته و یا درحال توسعه که بدلیل درآمد سرانه پایین مردم و یا مسائل دیگر از محصولات به روز و با کیفیت جهانی محروم بودند محصولات خود را با قیمتی پایین به بازار عرضه می‌کردند تا با آزمایش واقعی و طولانی مدت خودروها به وسیله مردم و نه مهندسان شرکت‌ها، ایرادات کشف شده را یکی پس از دیگری مرتفع سازند.

درآن روزگار بازار ایران که به تازگی از جنگ و محدودیت‎های ناشی از آن رهایی یافته بود با عطشی زیاد پذیرای محصولات دوو، هیوندای و کیا شد و درحالیکه کمپانی دوو به عنوان برزرگ‌ترین خودرو ساز اهل کره جنوبی با همکاری جنرال موتورز، سعی در ارائه محصولات با کیفیت داشت، دو کمپانی هیوندای و کیا یا همین سیاست امروز چینی‌ها محصولات ارزان‌ و متنوع خود را به به بازار محدود ایران روانه کردند.

از جمله این محصولات یک شبه بازار می‌توان به نسل‌های پیشین هیوندای سوناتا، اکسل، النترا، گالوپر و ون H100 اشاره کرد که تشابهات فنی زیادی هم با محصولات میتسوبیشی داشتند، کیا هم مدل پراید را با خرید امتیاز از فورد آمریکا و بر اساس مزدا ۱۲۱ به ایران فرستاد.

هم اکنون به غیر از پراید که به دستان با کفایت سایپا به جاودانگی رسید و هنوز به صورت وانت در حال تولید است، سایر کارآموزان کره‌ای با نشستن گرد پیری بر قامتشان با مشکل نبود قطعات یدکی و تعمیرکار، دست و پنجه نرم می‌کنند. البته که این محصولات نه برای ماندگاری بلکه برای هویدا شدن ضعف‌های مهندسی کمپانی مادر و تبدیل شدن به پل پیشرفت راهی بازارهای جهانی شده بودند.

پیش از کره‌ای ها، همسایه شرقی آن‌ها، ژاپن نیز با همین شیوه محصولات متعددی از رادیو ترانزیستوری گرفته تا انواع پارچه و پوشاک را با قیمت‌های پایین و تنوعی بالاتر از رقبای آمریکایی و اروپایی روانه بازارها می‌کرد تا با وسوسه کردن مشتریان کم درآمد به وسیله قیمت کمتر محصولاتشان، آزمایشی همه جانبه و در سطحی کلان برای ساخته‌های خود فراهم کنند. سیاستی که به بهترین شکل نتیجه بخش بود و با روانه کردن منابع مالی موردنیاز و صد البته مشخص شدن ضعف‌های موجود امروزه به قطب اصلی تولید محصولات نامیرا و با کیفیت تبدیل شده و هم اکنون در صنایع خودروسازی ژاپن دیگر خبری از خرابی‌های پرتکرار در پیشرانه‌های محصولات مزدا و میتسوبیشی نیست.

برخلاف گذشته‌های دورتر که محصولات ژاپنی مساوی بودند با کالایی بی‌کیفیت و ناکارآمد با کار و مطالعات مداوم و خستگی ناپذیر امروزه با ایجاد مبانی مدیریتی و ارتقا کیفیت حتی نجات‌ بخش سایر صنعت‌گران نیز هستند.

با بررسی کوچکی در تاریخ و مشاهده سیاست‌های کاری غول‌های نو ظهور صنعتی در قاره آسیا و البته برخی سیاست‌های دیگر صنعت‌گران در اروپا شاهد هستیم که کشورمان به عرصه‌ای بکر برای محصولات بی‌کیفیت تبدیل شده. تا جایی که در سال‌های اخیر هم زمزمه‌هایی مبنی بر حضور دو برند ماهیندرا و تاتا موتورز از هند در کشورمان شنیده می‌شود که البته تاکنون هیچ‌یک از این دو برند موفق به عرضه محصولاتشان در کشورمان نشده‌اند.

احتمالا در آینده‌ای نه چندان دور نیز شاهد جولان کالاهای ساخت زیمباوه، سودان غربی، سیرالئون و میانمار هستیم. آن‌هم در شرایطی که خودروسازان تراز اول جهانی در حال ساخت مریخ‌نورد جهت تردد در شهرک‌های مسکونی تازه ساخته شده در این سیاره هستند و خودروسازان ما هم با سرهایی فرو رفته در برف، وعده صادرات به روسیه را سر داده و ما مردم نیز در انتظار عملی شدن واردات ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال هستیم.