منتشر شده در 24 خرداد 1403 ساعت 12:00
پس از افزایش محبوبیت تاکسی در بین تمامی اقشار جامعه و افزایش تقاضا برای آن، فخرالدوله، دختر مظفرالدین شاه و مادر علی امینی، در سال ۱۳۲۶ به صورت رسمی شرکت تاکسیرانی تهران را افتتاح کرد. این شرکت در ابتدا حدود ۱۰۰ دستگاه خودرو خریداری کرد و افرادی را به نام شوفر برای هدایت این تاکسیها استخدام نمود. نکته مهم در این زمان گسترش خطوط تاکسی بود؛ به طوری که در اکثر خیابانهای اصلی تهران این تاکسیها حضور داشتند و مردم میتوانستند از خدمات آنها استفاده کنند.
به گزارش آخرین خودرو، اما پبش از آن در سال ۱۳۲۵ شرکتی به نام “ب.ب.تاکسی” با استفاده از ۱۰ دستگاه خودروی فیات به نوعی اولین شرکت تاکسیرانی را در تهران راه اندازی کرد. گرچه که این مجموعه فعالیت بسیار محدودی داشت اما میتوان آن را زمینه ساز شکل گیری صنعت تاکسیرانی در ایران دانست.
این تاکسیها به صورت محدود و تنها در مناطقی مانند مقابل سینماها، کافهها و سالنهای تئاتر حضور داشتند و مسافران را به مقصد خود منتقل میکردند.
پس از منظم شدن سیستم تاکسیرانی، رنگی واحد برای تمام اتومبیلها انتخاب شد؛ بدنه مشکی با گلگیرهایی سفید رنگ، و خودروهای متنوعی از بنز و واکسهال گرفته تا فیات و هیلمن و موریس وارد ناوگان تاکسیرانی شهرهای مختلف کشور شدند. اما در ادامه بدلیل شباهت بالای ترکیب رنگ انتخاب شده با اتومبیلهای شهربانی، رنگ تاکسیهای پایتخت به نارنجی تغییر یافت اما یکی دیگر از دلایل این تغییر رنگ، گرمای شدید و آزار دهنده کابین تاکسیها در تابستان بود که رنگ مشکی بدنه این موضوع را تشدید مینمود و رانندگان تاکسی برای حل این مشکل با قرار دادن حصیر بر روی سقف به عنوان سایهبان، سعی در حل این مشکل داشتند که گاه با قرارگرفتن یک قالب بزرگ یخ بر روی سقف خودروها همراه بود و تصویری زشت را به خیابانها میداد به خصوص در آن زمان که دولت وقت ایران، سعی در جلب حداکثری توریستهای خارجی به ایران داشت. و دلیل انتخاب رنگ سفید برای سقف خودروها نیز همین موضوع بود.
اما داستان رنگ تاکسیهای شهرهای ایران به همینجا ختم نشد، پس از نارنجی و سفید شدن تاکسیهای پایتخت سایر شهرهای نیز دست به ابداع ترکیب رنگی منحصر به خودشان زدند و برای مثال در اصفهان رنگ آبی با گلگیرهای سفید و در شیراز رنگ سبز با گلگیرهای سفید مشخص کننده تاکسیها از سایر پیکانها بود!
تا سالها انواع و اقسام پیکانها با همین ترکیب رنگی در خیابانها دیده میشد تا آنکه در دهه ۷۰این موضوع نیز دستخوش تغییراتی شد و تاکسیهایی با بدنه تماما سفید رنگ، مشابه خودروهای معمولی، که تنها به وسیله یک خط سرتاسری بر روی کاپوت، سقف و در صندوق عقب وارد ناوگان تاکسیرانی شدند و در کنار پیکانهای همیشگی، پژو ۴۰۵، هیوندای اکسل و رنو ۲۱ شروع به خدمت به مسافران شهری کردند. البته دلیل انتخاب خودروهای جدید ناوگان نیز با نکات جالبی همراه است مثلا پس از آنکه سایپا در عرضه رنو ۲۱ در بازار به توفیق چندانی دست نیافت سعی کرد تا با فروختن ماشینهای باد کرده در انبار به تاکسیرانی تا حدی ضرر و زیانها را جبران نماید، رویهای که تا هماکنون ادامه دارد و با همین سیاست برلیانس H230 و آریو را به صورت تاکسی در شهر ها میبینیم. پژو ۴۰۵ اما در ابتدا بدلیل لوکس بودن و فرار از حواشی به وجود آمده مبنی بر ترویج تجملگرایی و … در آن سالها به تاکسیرانی پیوست تا خود را مردمیتر نشان دهد.
سندرم بیقراری رنگ تاکسیها در دهه ۸۰، سمت و سویی اروپایی پیدا کرد و رنگ زرد به همراه نقوش شطرنجی بر روی بدنه، جایگزین بدنه سفید و خطوط رایج آن زمان شد و همزمان تاکسیهای فرودگاهی نیز با رنگ کرم متمایز میشد تا مشابه تاکسیهای آلمانی باشد.
پس از آن با ورود محموله اولیه ون های تاکسی با دو رنگ نقرهای در دلیکا و سفید در وزن غزال روبرو شدیم البته که پس از مدتی تمام تاکسیهای تحت نظر شرکتهای خصوصی به رنگ سبز درآمدند تا بی نظمی بصری ناوگان تاکسیرانی به اوج خود برسد.
با ورود به دهه ۹۰، خوشبختانه رنگهای ابداعی جدید که بی نظمی را به دنبال داشت همگی فراموش شده و تمام خودروهای جدید خریداری شده در همه شهرها با رنگ زرد به خدمت گرفته شدند.
اما اخیرا همزمان با شروع تب برقی سازی خودروها، شاهد آن هستیم که هزار دستگاه خودرو KMC EJ7 با ترکیب رنگی مشکی-فیروزهای به خیابانها خواهد آمد و سناریو هزار رنگ تاکسیها وارد مرحله جدیدی شده. البته که نوسازی ناوگان تاکسیرانی اقدامی مثبت و شایسته تقدیر است اما سوال اصلی این است که بر چه مبنا و اساسی رنگ فیروزهای برای تاکسیها انتخاب شده و بر اساس کدام سبک هنری با رنگ سیاه همراه شده دو رنگی که کمترین تناسب و سنخیتی با یکدیگر ندارند و فقط و فقط به بی نظمی بصری تاکسیها و خیابانهای شهر دامن میزند. آن هم در شرایطی که در کشورمان سالها رنگ نارنجی برای تاکسیها استفاده شده و میتوان ادعا کرد که در گذشته همین پیکان نارنجی فرسوده امروز نماد یکی از اصلیترین شهرهای پایتخت بوده که به سادگی توسط ما نادیده گرفته شد و با رنگهای مختلف و البته بیهویت جایگزین شد
source