اگر فقط یک‌بار اقدام به خرید و فروش خودرو و موتورسیکلت کرده باشیم، با برگه‌ای به نام قولنامه آشنایی داریم. قولنامه ماشین، مبایعه‌نامه خودرو یا قرارداد فروش خودرو، نوشته‌ای است که در آن مشخصات طرفین معامله و مورد معامله و دیگر توضیحات مربوط به آن نوشته می‌شود و اگر به درستی تنظیم شود، حکم قانونی محکمی دارد. به همین دلیل و همچنین داشتن یک سری نکات مهم در نوشتن قولنامه، باید با آن آشنایی کامل داشت تا در هیچ مرحله‌ای از خرید و فروش خودرو، ضرر نکنیم. قولنامه یا مبایعه‌نامه، اهمیت زیادی در فرایند معامله خودرو دارد و نداشتن اطلاعات کافی در مورد مطالب آن در عین سادگی، می‌تواند خسارت‌های زیادی برای طرفین به همراه داشته باشد.
در خرید و فروش هر چیزی از جمله خودرو، یک سری قول و قرار از بابت سلامت قسمت‌های خودرو و چگونگی پرداخت مبلغ معامله تعیین می‌شود که وقتی این موارد روی یک برگه نوشته شوند و به امضا طرفین برسد، حکم یک قولنامه را خواهد داشت.
در دهه‌های گذشته، قولنامه‌ها آن‌قدر اعتبار داشتند و البته سلامت معاملات نیز به قدری بالا بود که بسیاری از خودروها، فقط به‌صورت قولنامه‌ای و وکالتی برای چندین دست خریدوفروش می‌شدند. اما امروزه قولنامه‌ها هرچند که به عنوان یک سند عادی، قابل ارائه به محاکم قضایی هستند؛ اما خریداران و فروشندگان ترجیح می‌دهند که سریعا خودرو را تعویض پلاک کنند و سند رسمی برای آن زده شود تا خود را از مشکلات بعدی گوناگونی که ممکن است پیش آید، دور کنند. قولنامه که بعضی آن را مبایعه‌نامه نیز می‌دانند، دارای یک سری نکات ریز و درشتی است که باید حتماً آنها را در زمان خرید ماشین و فروش خودرو در نظر داشت تا بتوان یک معامله خودرو سالم و محکم انجام داد.
قولنامه ماشین چیست؟
قولنامه ماشین، یک قرارداد اولیه بین دو طرف معامله خودرو یعنی خریدار و فروشنده است که تعیین می‌کند چه خودرویی با چه مشخصاتی بین خریدار و فروشنده، معامله شده است. در این برگه که در دو نسخه نوشته می‌شود و به خریدار و فروشنده داده می‌شود، مشخصات کامل آنها، مشخصات کامل خودرو، وضعیت کلی از بخش‌های بدنه و فنی، معاینه فنی، بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه، مالیات شهرداری و خلافی راهنمایی و رانندگی، تجهیزات و قطعات موجود روی خودرو، مبلغ مورد توافق و چگونگی پرداخت آن به فروشنده، تاریخ تحویل خودرو، زمان و مکان تنظیم سند، تعویض پلاک خودرو و… نوشته می‌شود.
قولنامه ماشین، قراردادی به غیر از وکالت‌نامه است و حتی در صورتی که فروشنده به خریدار، وکالت‌نامه نقل و انتقال برای خودرو مدنظر هم داده باشد، باز هم نوشتن قولنامه لازم و ضروری است.
فرق بین قولنامه و مبایعه نامه
در بین عموم مردم و در اصطلاح عامیانه، قولنامه همان مبایعه‌نامه است. اما باید بدانیم که هرچند قولنامه نیز اگر به درستی تنظیم شود، برگه‌ای محکم از نظر قانونی است؛ اما مبایعه‌نامه کمی ارزش بالاتری دارد. این در حالی است که در سربرگ برخی از قولنامه‌ها، مبایعه‌نامه نیز نوشته شده است.
با دانستن این موضوع که فرق چندانی بین قولنامه و مبایعه‌نامه نیست، باید گفت که قولنامه شامل یک سری قول و قرارها برای معامله است؛ اما در مبایعه‌نامه، خریدوفروش تمام شده و به قطعیت رسیده است. این ساده‌ترین فرق قولنامه و مبایعه‌نامه است. در قولنامه، شاید فقط بخشی از قیمت ماشین مورد معامله رد و بدل شود؛ اما در مبایعه‌نامه باید کل قیمت ماشین، پرداخت شود.
در مجموع باید بگوییم که هرچند که مبایعه‌نامه ارزش قانونی بالاتری دارد؛ اما چیزی که در خریدوفروش خودرو و دیگر وسایل نقلیه و حتی املاک استفاده می‌شود، همان قولنامه است که در صورت تنظیم درست، ارزش قانونی بالایی دارد و همین قضیه اهمیت دانستن بالا و پایین و زیر و بم نوشتن یک قولنامه را نشان می‌دهد.
نحوه نوشتن قولنامه ماشین
نمایشگاه‌های خودرو، قولنامه‌های آماده‌ای دارند که تمام موارد لازم برای نوشتن قولنامه در آنها ذکر شده است. حتی برخی از افرادی هم که در کار خرید و فروش خودرو هستند، یک دسته از این قولنامه‌ها را از بازار تهیه کرده‌اند و به جای نوشتن با دست، از قولنامه‌های آماده استفاده می‌کنند. همچنین فایل آماده برای چاپ قولنامه با تمام موارد لازم برای یک معامله نیز در اینترنت وجود دارد. ضمن اینکه اگر بخواهیم قولنامه خودرو را به‌صورت دستی و روی یک کاغذ بنویسیم، باید یک سری موارد لازم برای توضیح معامله مدنظر را روی کاغذ بیاوریم که شامل مشخصات طرفین معامله خودرو، مشخصات خودرو، مبلغ مورد معامله و نحوه پرداخت، شرایط معامله، توضیحات درباره معامله و امضای دو طرف معامله خودرو به همراه شاهدان است.
ماده اول: مشخصات طرفین
هر معامله یک یا چند خریدار و یک یا چند فروشنده دارد که باید مشخصات دقیق هویتی آنها، از جمله نام و نام خانوادگی، مشخصات شناسنامه‌ای و کارت ملی، آدرس و محل سکونت و محل کار، شماره تماس معتبر و… را در قولنامه برای هر دو طرف معامله خودرو نوشت.
فراموش نکنیم که در صورت بروز مشکل و نیاز به مراجع قضایی، اولین قدم برای احضار و اطلاع به طرف معامله، داشتن مشخصات دقیق طرف است و به همین خاطر، این بند از قولنامه باید با دقت زیادی نوشته و تنظیم شود. بهتر است حتی مشخصات شاهدان نیز تا حد نیاز در قولنامه ذکر شود تا بتوان هرچه سریع‌تر نیز به آنها دسترسی داشت.
همچنین اگر یک طرف معامله، شخص حقوقی است، باید مشخصات کامل آن سازمان و شرکت از جمله نام و شماره ثبت شرکت یا سازمان، شناسه ملی، کد اقتصادی شرکت، آدرس و کد پستی آنها، مشخصات دقیق افرادی که صاحب امضای مجاز هستند و مشخصات نماینده فروش یا خرید نیز دقیقا ذکر شود.
ماده دوم: موضوع و مشخصات مورد معامله
هر خودرو دارای یک سری مشخصات از جمله شماره پلاک، شماره موتور و شماره شاسی، شماره اتاق، وین نامبر یا همان شماره شناسایی، رنگ، مشخصات فنی مثل برند خودرو، نوع اتاق و… است که همه آنها را می‌توان روی کارت خودرو و برگ سبز دید. در زمان نوشتن قولنامه باید تمام اطلاعات موجود در سربرگ برگ سبز و کارت خودرو را در قسمت مشخصات مورد معامله وارد کرد. برای نوشتن این بخش باید اطلاعات موردنظر را کاملا از روی خود برگ سبز نوشت تا خطا و اشتباهی در آن به وجود نیاید.
ماده سوم: مبلغ معامله
برای خریدوفروش هر خودرویی، مبلغی جابه‌جا می‌شود که باید مقدار آن، چگونگی پرداخت و تمام این موارد را در قولنامه ذکر کرد. اگر مقداری از مبلغ به‌صورت نقدی پرداخت می‌شود، باید نحوه پرداخت مبلغ نقدی را ذکر کرد و اگر مقداری از آن قرار است در روزهای آتی به‌صورت چک یا باز هم نقدی پرداخت شود، باید آن را در قولنامه با ذکر روز پرداخت و نحوه پرداخت نوشت. همچنین باید نوشته که چه مقدار از مبلغ خودرو به عنوان تضمین در زمان تنظیم سند و چگونه به فروشنده پرداخت می‌شود.
باید در نظر داشت که نحوه پرداخت مبالغ و تعهد به نحوه و زمان پرداخت طبق تاریخ‌های گفته‌شده، اهمیت بسیار زیادی دارد که به همین خاطر نیز باید کاملا طبق تعهدات گفته‌شده عمل کرد و رسید پرداختی‌ها را نیز نگه داشت.
ماده چهارم: شرایط معامله
در زمان خرید و فروش خودرو یک سری شروط تعیین می‌شود که طرفین باید به آن عمل کنند. شروطی مثل نحوه پرداخت، زمان حضور در دفترخانه برای سندزدن یا تعویض پلاک، شرایط فسخ قرارداد و تعیین مقدار ضرر در صورت فسخ قرارداد که به مبلغ زیر قولنامه در بین عموم معروف است، شرط عدم وجود مشکلاتی که باعث عدم تعویض پلاک شود و… که باید همگی در این بخش از قولنامه نوشته شود.
ماده پنجم: توضیحات
یک سری توضیحات درباره وضعیت ماشین مورد معامله از جمله سلامت بخش‌های فنی، وضعیت سلامت بدنه و رنگ، قطعات اضافه روی خودرو و… که به رویت خریدار رسیده است و خریدار خودرو را با وضعیت گفته‌شده تحویل گرفته است، باید در قولنامه ذکر شود تا در صورت بروز مغایرت یا مشکلات بعدی، بتوان بر طبق قولنامه عمل کرد.
ماده ششم: امضای طرفین معامله و شاهدان
در پایان هر قولنامه، خریدار و فروشنده باید زیر قولنامه را امضا کنند تا به عنوان یک سند عادی، رسمیت داشته باشد. همچنین بهتر است حداقل دو شاهد قابل دسترسی نیز زیر قولنامه را امضا کنند. اگر قولنامه در دو یا سه نسخه تنظیم شده است، باید خریدار و فروشنده و شاهدان زیر تمام نسخه‌ها را امضا کرده باشند و برای این کار از کپی‌گرفتن یا گذاشتن کاربن خودداری شود.
نکات مهم برای نوشتن مبایعه نامه خودرو
قولنامه در حکم یک سند است که بین طرفین نوشته می‌شود و مفاد و نوشته‌های درج‌شده در آن، دو طرف معامله را ملزم به انجام تعهداتی می‌کند. باید اعتراف کرد که این روزها با توجه به افزایش قیمت ماشین و گذاشتن مبلغ‌های سنگین برای فسخ قرارداد یا همان زیر قولنامه، باعث شده تا تعداد اندکی از افرادی که به دنبال سواستفاده از این شرایط هستند، با گذاشتن یک سری ایرادات روی خودرو و محکوم‌کردن فروشنده، مبلغ فسخ قولنامه را دریافت کنند.
نقطه مقابل این جریان نیز وجود دارد و تعداد معدودی از فروشندگان با استفاده از عدم آگاهی خریدار، خودرو خود را قولنامه می‌کنند و وقتی خریدار متوجه عدم صداقت فروشنده می‌شود، تصمیم به فسخ قرارداد می‌گیرد. اما از آنجایی که در زمان تنظیم قولنامه، دانش و اطلاعات کافی نداشته، متضرر شده است و مجبور به پرداخت مبلغ فسخ قرارداد می‌شود؛ بنابراین دانستن و آگاهی از مفاد نوشتن قولنامه و رعایت نکات مهم آن، اهمیت بسیار زیادی دارد.
مهم‌ترین نکات برای نوشتن قولنامه ماشین به شرح زیر است:
- مشخصات طرفین و خودرو مورد معامله باید به‌دقت نوشته شود. این اطلاعات را حتما از روی شناسنامه و کارت ملی بنویسیم و برای نوشتن اطلاعات خودرو از برگ سبز استفاده کنیم.
- مبلغ مورد معامله و نحوه پرداخت آن باید کاملا و دقیق با ذکر مبلغ و تاریخ آن نوشته شود. اگر قرار است مبلغی به عنوان وجه الزام به سند نیز باقی بماند، باید آن را ذکر کرد.
- مبلغ کمیسیون خودرو و همچنین نحوه پرداخت آن نیز در قولنامه ذکر شود.
- تاریخ نقل و انتقال خودرو که فروشنده باید خودرو را به نام خریدار بزند و در مرکز تعویض پلاک حاضر شود، باید تعیین و نوشته شود.
- حق فسخ و چگونگی فسخ کردن معامله و مبلغ حق فسخ یکی از مهم‌ترین بندهای یک قولنامه است که باعث می‌شود تا طرفین، با دقت بیشتری به معامله و شروط آن داشته باشند. اینکه کدام یک از طرفین معامله و به چه علتی می‌تواند معامله را فسخ کند، باید به‌دقت نوشته شود. همچنین اگر مبلغی به عنوان خسارت و ضرر و زیان معلوم شده است، باید عینا در قولنامه خودرو ذکر شود.
- باید در نظر داشت که تمام هزینه‌های خودرو از قبیل خلافی راهنمایی و رانندگی، مالیات شهرداری و مالیات مشاغل در صورت وجود برای خودروهای کار و عمومی و… تا زمان تحویل خودرو به خریدار به عهده فروشنده است که باید این موارد را در قولنامه ذکر کرد.
- نحوه تحویل خودرو به خریدار و تحویل اقلام و ادواتی که به خریدار داده می‌شود، از جمله زاپاس، سیستم صوتی، آچار و ابزار و… باید در قولنامه نوشته شود تا بعدا در صورت فسخ قرارداد یا مطالبه خریدار، مشکلی از این بابت پیش نیاید.
- وضعیت رنگ بدنه و سلامت بدنه باید در قولنامه نوشته شود. چرا که همیشه یکی از مواردی که باعث فسخ قرارداد به نفع خریدار می‌شود، همین بخش سلامت رنگ و بدنه خودرو است.
- سلامت فنی ماشین و تایید آن توسط فروشنده باید در قولنامه آورده شود. همچنین باید ذکر شود که خودرو از نظر مسائل مربوط به تعویض پلاک مثل اصالت موتور، شماره شاسی خودرو، شماره بدنه و شماره موتور آن مشکلی نداشته باشد.
- برگه کارشناسی خودرو به قولنامه ضمیمه و همچنین مقدار متوسط کارکرد خودرو نیز در داخل قولنامه نوشته شود.
- در قولنامه باید نوشته شود که خودرو به شرط تعویض پلاک فروخته می‌شود و در صورت بروز مشکل در تعویض پلاک، معامله به نفع خریدار فسخ می‌شود و فروشنده باید خسارت تعیین‌شده را پرداخت کند.
- قولنامه باید حداقل در دو نسخه برای هر دو طرف قولنامه تهیه شود و اگر برای نوشتن نسخه‌های دوم و سوم از کاربن استفاده کردیم، در زمان امضا باید کاربن را برداریم و امضا به‌صورت اصلی و نه به‌صورت کپی در زیر قولنامه از طرف شاهدان و خریدار و فروشنده زده شود.
- اگر قولنامه به‌صورت دستی نوشته می‌شود، حتما با خط خوانا و بدون غلط املایی و بدون خط‌خوردگی باشد.
- در پایان قولنامه حتما تعداد نسخه‌های آن ذکر شود و تاکید شود که نسخه کپی‌شده نیز مثل نسخه اصلی دارای ارزش یکسان و برابر است.
- مدارکی از خودرو مثل برگ سبز، کارت و برگ معاینه فنی، برگه بیمه شخص ثالث، کارت سوخت، بیمه بدنه و… که به خریدار تحویل می‌شود، در قولنامه ذکر شود.
اعتبار قولنامه خودرو
قولنامه یا مبایعه‌نامه خودرو اگر به‌درستی تنظیم شده باشد و امضای طرفین معامله زیر آن باشد، اعتبار کافی برای ارائه در محاکم قضایی را دارد. اما باید در نظر داشت که قولنامه باید به‌درستی نوشته و مشخصات طرفین و مورد معامله نیز در آن کامل و دقیق ذکر شده باشد و در کنار امضای هر دو طرف معامله، اگر امضای شاهدان نیز ثبت شده باشد، اعتبار قولنامه بیشتر نیز خواهد شد. ضمن اینکه توضیحات و شروط گفته‌شده در قولنامه بسیار مهم است.
در مجموع می‌توان گفت که قولنامه ماشین حتی اگر روی کاغذ معمولی و به‌صورت دستی هم نوشته شده باشد، حتی اگر فقط امضای هر دو طرف معامله را داشته باشد، باز هم از نظر قانونی اعتبار کافی دارد.
هزینه قولنامه خودرو
هزینه قولنامه که به نام کمیسیون خودرو نیز شناخته می‌شود، معمولا با توفق بین طرفین معلوم می‌شود و ممکن است بسته به شرایط قولنامه، یکی از طرفین مسئول پرداخت وجه کامل قولنامه باشد. در غیر این صورت چیزی که در بازار و بین عموم رایج است، تقسیم هزینه نوشتن قولنامه بین خریدار و فروشنده است.
مبلغ نوشتن قولنامه، یک درصد است که نصف آن را باید خریدار و نیم دیگر آن را فروشنده پرداخت کند. البته همین مقدار هم می‌تواند بین خریدار و فروشنده و نویسنده قولنامه، کمتر یا بیشتر مورد توافق قرار بگیرد یا یک عدد معلوم به عنوان هزینه نوشتن قولنامه تعیین شود.
البته باید اعتراف کرد که امروزه با قیمت‌های نجومی خودروها، معمولا یا کمیسیون قولنامه از قبل روی یک مقدار خاصی توافق می‌شود یا این کار توسط یک فرد آشنای ماهر و باتجربه یا یکی از طرفین معامله، در جایی غیر از بنگاه‌های خودرویی انجام می‌شود که معمولا فاقد هزینه خواهد بود.
قولنامه دستی ماشین
منظور از قولنامه دستی، نوشتن یک برگ قولنامه روی یک کاغذ معمولی و با نگارش دستی است که این کار می‌تواند توسط یکی از طرفین معامله یا شخص سوم انجام شود.
امروزه فرم خام قولنامه‌هایی را که شامل تمام موارد لازم و ضروری برای نوشتن یک قولنامه معتبر بین طرفین است، می‌توان از اینترنت دریافت کرد. حتی می‌توان با مراجعه به بنگاه‌های خودرویی نیز می‌توان یک فرم خام از قولنامه را گرفت. اما باید در نظر داشته باشیم که در بسیاری از مواقع نیز امکان دریافت قولنامه‌های رسمی و چاپ‌شده وجود ندارد و به‌ناچار باید یک قولنامه دستی تنظیم کرد.
قولنامه دستی نیز اگر به درستی نوشته و تنظیم شده باشد، کاملا ارزش قانونی دارد و در دادگاه قابل ارائه و باارزش است. اما از آنجایی که هر قولنامه باید یک سری موارد حتمی را در خود داشته باشد، باید این موارد ضروری را در هنگام نوشتن قولنامه‌های دستی در نظر گرفت. معمولا قولنامه‌های دستی در دو یا سه برگ تنظیم می‌شوند و امضای طرفین و شاهدان معامله نیز باید در زیر هر سه برگ موجود باشد. برای سادگی بیشتر کار تکثیر قولنامه در دو یا سه نسخه، از کپی‌گرفتن برگ اصلی یا گذاشتن کاربن زیر برگ اصلی استفاده می‌شود. اما باید در نظر داشت که امضا در زیر تمام برگه‌ها باید اصل باشد و امضای کپی‌شده یا کاربنی چندان قابل‌اعتماد نیست.
قوانین فسخ قولنامه ماشین
دلایلی برای فسخ قرارداد قولنامه خودرو بین خریدار و فروشنده گذاشته می‌شود تا اگر یکی از طرفین به قول و قرارهای گذاشته‌شده عمل نکرد یا ثابت شد که معامله به‌صورت سالم انجام نشده است، بتوان معامله را فسخ کرد.
معمولا مبلغی نیز به عنوان مبلغ فسخ و خسارت یا همان زیر قولنامه تعیین می‌شود تا به طرف خسارت‌دیده پرداخت شود و در واقع این مبلغ، برای الزام دو طرف به انجام یک معامله سالم و قول و قرارهای گذاشته شده است.
مواردی باعث فسخ قولنامه در هر زمان خواهد شد. فروش مال غیر، فروش خودرو به غیرمتعارف، فروش خودرویی که دارای ایراد در سه رکن اصلی آن یعنی موتور، شاسی و اتاق باشد، خودرویی که مشکلات انتظامی داشته باشد و فروشنده آن را به خریدار نگفته باشد و… از جمله این موارد است که باعث فسخ قرارداد قولنامه خودرو می‌شود.
در کل می‌توان به علل فسخ قولنامه خودرو به موارد زیر اشاره کرد. اما در ابتدا باید بگوییم که در قولنامه‌های خودرویی می‌توان کلمه خیار را دید که به معنی داشتن اختیار برای انجام کاری است که در این جا انجام آن کار، فسخ قولنامه است.
البته باید در نظر داشت که در قولنامه‌ها، معمولا بندی به عنوان سلب امتیاز از طرفین برای انجام فسخ قولنامه گذاشته می‌شود که امکان فسخ قولنامه را از طرفین می‌گیرد که معمولا در قولنامه با عبارت اسقاط کافه خیارات می‌بینیم. ضمن اینکه بعضی از موارد حق فسخ دارای زمان مشخص است که طرفین معامله باید در آن بازه زمانی، برای فسخ قولنامه اقدام کنند. به همین خاطر باید بعد از انجام معامله، سریع‌تر نسبت به بررسی همه جوانب معامله بپردازند.
خیار شرط
در قولنامه معمولا برای انجام کارهایی مثل سندزدن و تعویض پلاک و پرداخت پول یک تاریخ و شرط معلوم می‌کنند تا در صورتی که آن شرط انجام نشد، بتوان معامله را فسخ کرد. در این وضعیت با وجود آن شرط برای فسخ قولنامه، خیار شرط گفته می‌شود.
خیار غبن
وقتی ضرر مالی قابل ملاحظه و قابل توجهی برای یکی از طرفین معامله پیش آید، می‌توان با توجه به این شرط، معامله را فسخ کرد. مثلاً اگر قیمت خرید و فروش خودرو با قیمت عرف و قیمت بازار، توجه قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشد، می‌توان با استناد به خیار غبن، معامله را فسخ کرد.
خیار مجلس
اگر یکی از طرفین معامله در زمان عقد قرارداد و نوشتن قولنامه و تا زمانی که هنوز کسی جلسه را ترک نکرده است، از انجام معامله پشیمان شود، می‌تواند معامله را فسخ کند.
خیار عیب
اگر خودرو دارای عیب اساسی باشد که فروشنده به خریدار نگفته است، می‌توان بر اساس این خیار، معامله را فسخ کرد. مثلا کارشناس تایید کند که موتور خودرو دارای ترکیدگی از بلوک است یا نیاز به تعمیر اساسی دارد.
خیار اختیار رویت و تخلف از وصف
اگر خریدار، خودرو را بدون رویت و با توصیفات فروشنده خریده باشد و توصیفات فروشنده با آنچه که در واقعیت است، مطابقت نداشته باشد، خریدار می‌تواند معامله را فسخ کند.
خیار تدلیس
اگر ثابت شود که یکی از طرفین قصد فریبکاری و کار غیرقانونی داشته باشد، می‌توان معامله را فسخ کرد.
خیار تاخیر ثمن
اگر خریدار نتواند در تاریخ معین، مبلغ مورد توافق را بپردازد، فروشنده می‌تواند معامله را فسخ و درخواست خسارت کند.
خیار تعذر تسلیم
اگر خودرو مورد معامله در تاریخ تعیین‌شده تحویل نشود یا به هر دلیلی، خودرو موجود نباشد، خریدار می‌تواند معامله را فسخ کند.
نتیجه گیری
نوشتن قرارداد در تمام کارهای اقتصادی لازم است و خرید و فروش خودرو نیز از این قضیه مستثنا نیست. قولنامه خودرو که به آن مبایعه‌نامه خودرو یا قولنامه قراردادی خودرو نیز گفته می‌شود، برای هر خریدوفروش خودرویی و نقل و انتقال خودرو لازم است.
این قولنامه را می‌توان در نمایشگاه‌های فروش ماشین نوشت یا از نمونه‌های آماده موجود در اینترنت استفاده کرد یا به‌صورت دستی آن را تنظیم کرد. اما در تمام این موارد باید تمام مفاد و موارد لازم برای یک معامله سالم و مطمئن را در آن لحاظ کرد و کل نوشته‌های موجود در قولنامه را یک‌بار با دقت تمام خواند.
همچنین اگر از بعضی اصطلاحات قضایی موجود در قولنامه اطلاعی نداریم، باید از یک فرد آشنا به این اصطلاحات راهنمایی بگیریم. چرا که تمام نوشته‌های داخل قولنامه، بار حقوقی دارند و می‌تواند در زمانی که مشکلی در خریدوفروش خودرو پیش آمد، روند و مسیر حل مشکل را تغییر دهند.
سوال های متداول
آیا قولنامه دستی ارزش قانونی دارد؟
قولنامه دستی اگر به درستی تنظیم شود و امضای خریدار و فروشنده زیر آن باشد، حتی در صورت نداشتن شاهد، بازهم کاملا ارزش قانونی دارد. اما برای محکم‌تر شدن معامله و ارزشمندتر شدن قولنامه، بهتر است حداقل دو شاهد قابل دسترس نیز زیر آن را امضا کرده باشند.
هزینه قولنامه ماشین به عهده چه کسی است؟
معمولا هزینه قولنامه ماشین را که به آن کمیسیون نیز گفته می‌شود، طرفین به‌طور مساوی پرداخت می‌کنند. با این حال باز هم مهم است که طرفین معامله چه توافقی برای هزینه قولنامه یا همان کمیسیون بین خود انجام داده باشند. معمولا هزینه قولنامه که یک درصد از مبلغ کل معامله است، بین دو طرف قولنامه برای پرداخت تقسیم می‌شود.
اعتبار قولنامه خودرو چقدر است؟
قولنامه خودرو نیز مثل یک سند عادی و یک رسید برای انجام یک معامله است که از نظر قانونی در محاکم قضایی کاملا معتبر است. قولنامه حتی اگر در یک کاغذ معمولی و به‌صورت دستی نیز نوشته شود، به شرط داشتن امضای طرفین در زیر آن، ارزش قانونی دارد.
آیا می‌توان خودرو را بدون قولنامه فروخت؟
می‌توان خودرو را بدون قولنامه فروخت، چرا که مهم در انجام خریدوفروش خودرو، به‌نام‌زدن سند خودرو و تعویض پلاک است. به همین دلیل بعضی از افراد با مراجعه مستقیم به دفترخانه و تعویض پلاک، مراحل به‌نام‌زدن سند یا دادن وکالت را انجام می‌دهند. اما چون برای انتقال مبلغ معامله باید دلیل و علت آن را نوشت، بهتر است تمام این موارد در قالب یک قولنامه حتی به‌صورت دستی بین طرفین نوشته شود. خصوصا که امروزه برای جابه‌جایی مبالغ زیاد باید مدرکی مثل قولنامه خریدوفروش خودرو به بانک ارائه کرد.
نویسنده: علیرضا داودی