روش دلفی یک فرایند پیش بینی و چارچوب ارتباطی ساختاریافته است. در این روش به صورت مداوم پرسشنامه هایی برای افراد خبره فرستاده می شود و نتایج آن ها نیز برای کارشناسان دیگر ارسال می گردد. بعد از هر دوره از پرسشنامه ها، خلاصه ای از آخرین دور به کارشناسان نهایی فرستاده می شود. پاسخ های هر گروه از پرسشنامه ها بر پاسخ نهایی این کارشناسان تاثیر می گذارد. این روش در کسب و کار ها برای گرفتن نتایج نظرسنجی های مهم از اعضای گروه های کوچک تر مورد استفاده قرار می گیرد و در واقع یک راه برای تعامل با مخاطبان درون سازمانی است. در ادامه این مقاله قصد داریم این روش را با جزئیات ارزیابی کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که روش دلفی چیست .
با روش دلفی بیشتر آشنا شویم.
در استفاده از روش دلفی رسیدن به یک پاسخ صحیح براساس نظر جمعی از افراد، اولویت و هدف قرار می گیرد. برای رسیدن به این هدف ابتدا چند دور پرسشنامه را برای گروهی از متخصصان می فرستند. پاسخ های این کارشناسان که به صورت ناشناس جمع آوری شده است، با کل گروه به اشتراک گذاشته می شود. این پاسخ هایی که به صورت گروهی گردآوری شده اند، در مرحله بعد به گروه دیگری از کارشناسان فرستاده می شوند. این کارشناسان موظف اند پاسخ های نهایی خود را با توجه به پاسخ های گروهی ارسال شده، تنظیم کنند. همان گونه که مشاهده می کنید در این روش چند دور پشت سر هم از افراد گوناگون نظرسنجی می شود؛ بنابراین می توان اطمینان داشت که پاسخ نهایی، نظر افراد یک جامعه در مقیاسی بزرگ بوده است، نه نظر افرادی محدود.
حال که دانستیم روش دلفی چیست ، بهتر است تاریخچه آن را نیز ارزیابی کنیم. این روش را در ابتدا اولاف هلمر و نورمن دالکی در شرکت رند در دهه 1650 ابداع کردند. مجموعه ای از پرسشنامه ها در این روش در جهت توافق متقابل جمع آوری و برای گروه متخصصان بعدی جمع آوری می شود. با استفاده از این روش نمی توان از همان ابتدا به پاسخ قطعی رسید، بلکه پاسخ های کارشناسان در روند کامل تر شدن دور ها و پس از تجزیه و تحلیل و داده کاوی پاسخ سایر کارشناسان، ممکن است تغییر کند.
فرایند روش دلفی چگونه است؟
در ابتدا مجری ای برای انجام این کار معین می شود. مجری با توجه به موضوع مشخص شده، جمعی از متخصصان را انتخاب می کند. پس از این که این متخصصان موافقت خود را با انجام این کار اعلام کردند و خودشان نیز تایید شدند، به هر کدام از آن ها پرسشنامه ای فرستاده می شود. کارشناسان در این پرسشنامه با توجه به نظر شخصی خود، تخصصی که دارند، تجربه ای که تا کنون کسب کرده یا تحقیقاتی که کرده اند، پاسخ هایی می دهند. آن ها هنگام پاسخ دهی باید قوانین و دستور العمل هایی را که مجری برایشان وضع کرده است، رعایت کنند. پرسشنامه ها به تسهیلگران برگردانده می شود. آن ها نیز طبق اصول تسهیلگری نظرات را دسته بندی می کنند و از آن ها اطلاعاتی کسب می کنند.
از این نظرات جمع آوری شده کپی برداری می شود و برای هر شرکت کننده فرستاده می شود. فهرست تازه ای برای اظهار نظر نیز در اختیار شرکت کنندگان قرار می گیرد. هنگامی که هر جلسه نظرسنجی به اتمام رسید، مجری مجددا آن ها را گردآوری می کند. در این زمان تصمیم گیری بر عهده مجری است. او اعلام می کند که آیا لازم است دور دیگری از نظرسنجی ها برگزار شود یا نتایج برای انتشار آماده شده است. این دوره ها آنقدر ادامه پیدا می کنند تا اجماعی کلی حاصل شود.
مزایای روش دلفی چیست ؟
با استفاده از روش دلفی می توان نظرات عده زیادی از متخصصان یک حوزه را یک جا جمع کرد و از آن ها بهره برد. حتی اگر نظرات منفی باشند. همچنین در این روش نیازی نیست این افراد را به صورت حضوری در یک مکان فیزیکی گرد هم آورد. همان گونه که پیشتر نیز اشاره شد، پاسخ های شرکت کنندگان کاملا ناشناس است و نیازی نیست که آن ها نگران عواقب احتمالی نظراتشان باشند. ناشناس بودن نظرات متخصصان اثرات هاله ای را کاهش می دهد و تا حدودی آن ها را خنثی می کند.
معایب روش دلفی چیست ؟
درست است که روش دلفی مزایایی از جمله ناشناس ماندن نظرات و امکان ارزیابی مجدد آن ها را دارد، بدیهی است که به اندازه تعاملاتی که به صورت حضوری برگزار می شود، تاثیرگذار نیست. در مباحثی که حضوری برگزار می شود، ایده ها، برداشت ها، تجزیه و حتی ارزیابی های مجدد به صورت حقیقی تر و عینی تر دنبال می شوند. همچنین زمان پاسخ دهی در این روش طولانی تر از سایر روش ها برآورد می شود.
جمع بندی
روش دلفی چیست ؟ سوالی که پاسخ به آن برای صاحبان بیشتر کسب و کار ها راه های جدیدی باز می کند. در این روش گروهی از متخصصان نظرات خود را با توجه به تجربیات و اطلاعات شخصی خود به صورت کاملا ناشناس به مجری ارائه می کنند. پاسخ دهی به این پرسشنامه ها آنقدر ادامه پیدا می کند تا به نظر واحد و قطعی منجر شود. می توان با این روش راهی برای افزایش رضایت کارکنان پیدا کرد. در این نوشته این روش را به همراه مزایا و معایبی که دارد، ارزیابی کردیم.
source