بنزین سوپر و بنزین عادی چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟

برای بسیاری از ما سوال است که تفاوت بنزین سوپر و عادی چیست و چرا تقاضای برای بنزین سوپر بسیار بالاست؟ در این به مطلب این موضوع می پردازیم.

بنزین، به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع انرژی خودروها، دارای انواع مختلفی است که هریک با ویژگی‌های خاص خود به نیازهای متنوع موتورها پاسخ می‌دهند. در این میان، دو نوع رایج بنزین یعنی بنزین عادی و بنزین سوپر، بیشترین استفاده را در بین خودروها دارند. این دو نوع بنزین از نظر عدد اکتان و ترکیبات شیمیایی خود تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند. در ادامه به بررسی دقیق این دو نوع بنزین، فرایند تولید، تفاوت‌ ها، مزایا و معایب آنها خواهیم پرداخت.

معرفی بنزین و بنزین سوپر

بنزین عادی، همان‌طور که از نام آن پیداست، سوختی است که به طور گسترده برای اکثر خودروهای متداول در بازار استفاده می‌شود. این نوع بنزین دارای عدد اکتان پایین‌تری است که معمولاً در محدوده ۸۴ تا ۹۰ قرار دارد. عدد اکتان پایین‌تر به معنای مقاومت کمتر سوخت در برابر احتراق زودرس است. این ویژگی برای خودروهایی که دارای موتورهایی با نسبت تراکم پایین یا متوسط هستند، مناسب است. بنزین عادی بیشتر  برای موتورهایی طراحی شده است که در آنها فشرده‌سازی مخلوط هوا و سوخت به حداکثر نمی‌رسد و در نتیجه احتمال وقوع پدیده ناک یا احتراق زودرس کمتر است.

در مقابل، بنزین سوپر دارای عدد اکتان بالاتری است که معمولاً بین ۹۰ تا ۱۰۵ متغیر است. این بنزین بسیار مناسب است برای موتور هایی که نسبت تراکم بالا هستند یا از فناوری‌های پیشرفته‌تری مانند توربوشارژر یا سوپرشارژر استفاده می‌کنند البته برای موتور های تنفس طبیعی هم هیچ مشکلی ندارد و بهتر از بنزین عادی است. در چنین موتورهایی، فشرده‌سازی مخلوط هوا و سوخت به سطوح بسیار بالاتری می‌رسد و اگر سوخت مورد استفاده عدد اکتان بالایی نداشته باشد، ممکن است زودتر از زمان مناسب مشتعل شود. این احتراق زودرس می‌تواند باعث ناک زدن موتور و در نتیجه کاهش عملکرد و حتی آسیب به موتور شود. بنزین سوپر با عدد اکتان بالای خود، از وقوع چنین پدیده‌هایی جلوگیری می‌کند و عملکرد بهینه موتور را تضمین می‌نماید.

فرایند تولید بنزین عادی شامل پالایش نفت خام و تقطیر آن به منظور جداسازی هیدروکربن‌های مختلف است. در این فرایند، بنزین به عنوان یکی از محصولات نهایی از نفت خام استخراج می‌شود. اما برای تولید بنزین سوپر، این فرایند با افزودن ترکیبات خاصی ادامه می‌یابد که عدد اکتان سوخت را افزایش می‌دهند. این ترکیبات که شامل مواد اکسیژنی مانند MTBE یا اتانول هستند، به بنزین اضافه می‌شوند تا مقاومت آن در برابر احتراق زودرس افزایش یابد. در گذشته، از تترا اتیل سرب برای افزایش عدد اکتان استفاده می‌شد، اما به دلیل مشکلات زیست‌محیطی و سلامتی، این ترکیب در بسیاری از کشورها ممنوع شد و جای خود را به افزودنی‌های ایمن‌تر داد.

تاریخچه تولید بنزین عادی به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد، زمانی که صنعت خودرو به سرعت در حال رشد بود و نیاز به یک سوخت استاندارد و ارزان برای تأمین نیازهای این صنعت احساس می‌شد. اولین تولیدات بنزین عادی توسط شرکت‌ نفتی بزرگ استاندارد اویل در ایالات متحده آغاز شد و به سرعت به سراسر جهان گسترش یافت. در مقابل، بنزین سوپر به عنوان یک نوآوری در اواخر دهه ۱۹۲۰ و اوایل دهه ۱۹۳۰ معرفی شد. این نوع بنزین ابتدا برای خودروهای مسابقه‌ای و لوکس که دارای موتورهای با نسبت تراکم بالا بودند، تولید شد. شرکت‌های بریتانیایی و آمریکایی از جمله پیشگامان تولید این نوع سوخت بودند و به مرور زمان، بنزین سوپر به عنوان یک گزینه قابل اطمینان برای خودروهای پیشرفته و با کارایی بالا شناخته شد.

مزایا و معایب

در مقایسه این دو نوع بنزین، تفاوت‌های اصلی به ترکیب شیمیایی، عدد اکتان و کاربردهای آنها برمی‌گردد. بنزین عادی برای موتورهای استاندارد و اقتصادی مناسب است، در حالی که بنزین سوپر برای موتورهای پیشرفته و پرقدرت طراحی شده است. از نظر قیمتی، تولید بنزین سوپر به دلیل فرایند پالایش پیچیده‌تر و افزودنی‌های خاص، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد گران‌تر از بنزین عادی است. این افزایش هزینه در قیمت نهایی برای مصرف‌کنندگان نیز منعکس می‌شود، هرچند در بازار ایران، با توجه به یارانه‌های دولتی، این تفاوت قیمت چندان زیاد نیست و مصرف‌کنندگان می‌توانند با پرداخت ۳۰۰۰ تومان به ازای هر لیتر، از بنزین سوپر بهره‌مند شوند.

از نظر مزایا، بنزین عادی با توجه به قیمت پایین‌تر و در دسترس بودن، برای اکثر خودروهای موجود در بازار گزینه مناسبی است. این نوع بنزین توانایی تأمین انرژی موتورهای استاندارد را دارد. در خودروهایی با موتورهای پیشرفته و پرقدرت، استفاده از بنزین عادی ممکن است به ناک زدن موتور و کاهش عمر آن منجر شود. در مقابل، بنزین سوپر با عدد اکتان بالاتر، عملکرد بهتری را در این خودروها فراهم می‌کند، اما هزینه‌های تولید و به تبع آن قیمت تولید آن نیز بالاتر است.

بزرگ ترین مشکل بنزین سوپر در ایران بحث توزیع و تولید آن است. به دلیل فرایند تولید پیچیده تر و هزینه بالای تولید آن، بین جایگاه های سوخت به مقدار کمی توزیع می شود، به همین دلیل پیدا کردن بنزین سوپر بسیار سخت است.

در نهایت، انتخاب بین بنزین عادی و سوپر به نوع خودرو و نیازهای آن بستگی دارد. برای خودروهای معمولی، بنزین عادی انتخاب مناسبی است که علاوه بر کاهش هزینه‌ها، نیازهای موتور را به خوبی برطرف می‌کند. اما در خودروهای پیشرفته‌تر، استفاده از بنزین سوپر می‌تواند بهبود عملکرد و افزایش عمر موتور را به همراه داشته باشد. این تفاوت‌ها باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند تا انتخاب صحیح و مناسبی بین این دو نوع بنزین انجام شود.