روانشناسی صنعتی سازمانی چیست و چه کاربرد هایی دارد ؟

اگر هم به روانشناسی و هم به کسب و کار و مدیریت علاقه مند هستید و در انتخاب یکی از آن ها گیج شده اید این را بدانید که رشته روانشناسی صعنتی سازمانی برای شما ساخته شده است! رشته روانشناسی، یکی از رشته های علوم انسانی محسوب می شود که به دلیل تنوع زیر شاخه و گرایش های مختلف و بازار کار خوبی که دارد مورد توجه تمام مردم نه تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی قرار گرفته و با استقبال زیادی مواجه شده است. یکی از زیر شاخه های این رشته گسترده، روانشناسی صنعتی سازمانی است که سعی می کنیم در این مقاله به طور جامع این گرایش هیجان انگیز را معرفی کنیم.

تاریخچه روانشناسی صنعتی سازمانی

این گرایش چند دهه بعد از خود روانشناسی ظهور کرد. محققان در آن زمان متوجه شدند که اصول روانشناسی در محیط‌ های مختلفی، مثل استخدام نیروی جدید کاربرد داشته باشد. اغلب مردم رشته روانشناسی را با نام فروید می شناسند. اما مطالعات در این زیر شاخه یعنی روانشناسی صنعتی سازمانی در اوایل قرن بیستم در ایالات متحده آمریکا آغاز شد و چندین روانشناس مثل: هوگو مونستربرگ و والتر دیل اسکات آن را مورد بررسی قرار دادند. همچنین جنگ جهانی اول باعث شد تا رشته روانشناسی صنعتی سازمانی بیشتر از قبل توسعه پیدا کند زیرا روانشناسان، سربازان را با استفاده از تست مختلف مثل بتای ارتش مورد ارزیابی قرار داده و مقدار توانایی آن ها را می سنجیدند.

 بعد از جنگ جهانی اول، وقوع جنگ جهانی دوم تجلی ساز روانشناسی صنعتی سامانی در دنیای علم روان بود. این موضوع باعث شد تا توانمندی افراد و انتخاب مسیر شغلی مورد توجه روانشناسان قرار بگیرد و آن ها در نتیجه این آزمون ها، فهرستی از نیاز های شغلی ارتش تهیه کرده و از آن برای جذب نیرو استفاده کنند. پس از جنگ نیز تحقیقات بر نیرو های کار و استخدام آن ها و افزایش رضایت کارکنان سازمانی ادامه پیدا کرد.

روانشناسی صنعتی سازمانی چیست؟

همان طور که گفته شد، روانشناسی صنعتی سازمانی یکی از زیر شاخه های علم روانشناسی است که رفتار های انسان در محیط گروهی و سازمانی را مورد بررسی قرار می دهد. این گرایش در واقع یک نوع مهندسی درون سازمانی است که رفتار های اعضای تیم و ارتباطات آن ها را بررسی می کند. در حال حاضر با گذشت زمان و بعد از پنج دهه این تخصص مورد استقبال بیشتری از مردم قرار گرفته زیرا سازمان ها و کسب و کار های بزرگ و کوچک هر کدام به متخصصی نیاز دارند تا بتواند مسائل درون گروهی و مشکلات سازمانی را به خوبی حل کند. بنابراین روانشناسی صنعتی سازمانی با استخراج و بررسی رفتار های فردی، درون گروهی و استفاده از دانش روانشناسی برای حل مشکلات کسب و کار تمرکز دارد. بنابراین اگر دوست دارید که در آینده به عنوان روانشناس در سازمان ها و کسب و کار های مختلف مشغول به کار شوید می توانید با آموزش درباره مسائل متعددی مانند عملکرد های گروهی، نظریه های مختلف اجتماعی و نحوه توسعه شغلی و تسلط بر مفاهیم مختلفی مانند تعلق سازمانی، آگاهی خود را در این رشته بالا ببرید. همچنین یک روانشناس متخصص صنعتی سازمانی باید از قواعد اخلاقی، مقررات قانونی اداری و اجرایی نیز آگاهی کافی داشته باشد.

روانشناسی صنعتی و سازمانی دقیقا به چه چیز هایی می پردازد؟

علم روانشناسی دقیقا رفتار و افکار انسان ها را مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد. در نتیجه این گرایش که زیر شاخه چنین علمی است به مطالعه در مورد رفتار انسانی در سازمان ها و موضوعاتی مثل: استخدام و جذب نیرو، جا به جایی درست آن ها، آموزش نیرو های جدید، سنجش عملکرد درون گروهی اعضای تیم سازمان، ایجاد انگیزه در کارکنان، بالا بردن کیفیت کار، بررسی ساختار کاری و فرهنگ سازمانی و رفتار مصرف کننده می پردازد. برخی از مهارت های روانشناسان متخصص در این گرایش عبارت اند از:

• شناسایی نیاز های آموزشی
• بهینه سازی کیفیت کاری
• اجرا کردن برنامه های آموزشی و ارزیابی آن ها
• راهنمایی اعضای تیم
• ارزیابی رضایت مشتری و سنجش نیاز های آن ها

بنابراین هر سازمان و کسب و کار تجاری ایده آلی به یک متخصص با مهارت هایی که اشاره شد برای حفظ و ارتقای اتحاد اعضای تیم خود نیاز پیدا خواهد کرد. مخصوصا در عصر حاضر که هوش مصنوعی به رقیب جدی برخی از کارکنان تبدیل شده، آن ها نیاز دارند تا در درون گروه سازمانی خود انگیزه کافی برای ادامه کار داشته باشند. بنابراین روانشناسی سازمانی می تواند با ایجاد استراتژی های مختلف و ارزیابی عملکرد کارکنان به ارتباطات قوی تر بین اعضای تیم کمک کند. اگر صاحب کسب و کار شخصی خود هستید یا می خواهید سازمان تجاری خاصی افتتاح کنید بهتر است با متخصصان این رشته مشورت داشته باشید.

جمع بندی

علم روانشناسی، شامل زیر شاخه های مختلف با تنوع بسیار است. یکی از گرایش های این علم، روانشناسی صنعتی سازمانی نام دارد. شاید کمتر کسی در ایران نام این رشته جالب را شنیده باشد اما باید بدانید که هر سازمان و کسب و کاری نیاز به متخصص این رشته دارد تا بتواند به خوبی عملکرد اعضای تیم را مورد بررسی قرار داده و ارتباطات آن ها باهم و با مشتریان را تقویت کند. این گرایش در حال حاضر توانسته به خوبی پیشرفت کرده و مورد استقبال تعداد زیادی از مردم و دانشجویان مدیریت یا روانشناسی قرار گرفته است. ما در این مقاله سعی گردیم تا به طور کلی این گرایش را به مدیران و رهبران سازمان ها یا حتی دانشجویان روانشناسی و مدیریت معرفی کنیم.