فرسودگی شغلی، نشانه ها و راه کار ها

آیا تا به حال نام فرسودگی شغلی به گوشتان خورده است؟ تا چه اندازه با این واژه آشنایی دارید و آیا تا به حال احساسی شبیه به آن تجربه کرده اید یا نه؟ مثلا برای شما اتفاق افتاده است که یک روز ناگهان از خواب بیدار شوید و ببینید دوست ندارید به محل کارتان بروید؟ یا حس و حال انجام هیچ فعالیت و کار مفیدی را ندارید و خستگی شدیدی را روی شانه های خود حس می کنید که نمی توانید از زیر آن بیرون بیایید؟ فرسودگی شغلی، در دسته اختلالات روانی قرار نمی گیرد؛ ولی می تواند مشکلاتی مشابه افسردگی یا نزدیکی به آن را باعث شود. با ما همراه باشید تا به شما بگویم اگر روزی با این احساس رو به رو شدید و آن را در مجاور خود یافتید، چگونه با آن مبارزه کرده و روی او را به خاک بمالید.

فرسودگی شغلی چیست؟

فرسودگی شغلی احساس روانی شبیه به ناکارآمدی و خستگی بیش از اندازه جسمی و روحی   و نقطه مقابل رضایت شغلی است.

این عارضه ممکن است با علایمی نظیر عدم بهره وری، نوسانات خلقی، غیبت در کار یا اهمال کاری، بی خوابی، گیجی و سر درگمی و خستگی بیش از توان همراه باشد.

فرسودگی شغلی؛ در واقع ثمره درخت اضطراب است و نتایج مورد انتظار آن: عدم بهره وری، نارضایتی شغلی، ملال و خستگی است.

نتیجه نهایی فرسودگی شغلی، عدم رضایت از زندگی است؛ البته این احساس اگر از پیشروی آن جلوگیری نشود این نتیجه را به ارمغان خواهد آورد.

در نظر داشته باشید؛ اگر فرسودگی شغلی را جدی نگیرید و برای مقابله با آن و از بین بردنش کاری نکنید؛ این حس ناخوشایند همه ابعاد زندگی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد و ریشه های تنومندش را در زندگیتان می گستراند.

نشانه های فرسودگی شغلی

همان طور که پیش تر اشاره شد، فرسودگی شغلی با نشانه ها و علایمی همراه است که در قدم اول می تواند به یاری شما بیاید تا بتوانید آن را شناسایی کرده و راهی برای درمان مشکل فرسودگی شغلی خود بیابید؛ البته در نظر داشته باشید؛ فرسودگی شغلی یک آسیب روانی شناخته شده نیست و روانشناسان عموما آن را به عنوان یک اختلال یا بیماری نمی شناسد اما در نهایت می تواند به افسردگی فرد منجر شود.

در ادامه نشانه های این فرسودگی را با جزئیات بیشتری بیان خواهیم کرد:

ممکن است لحظه ای احساس امیدواری، شادمانی و بهره وری در شما افزایش یابد و لحظه ای دیگر این احساس فروکش کرده و امواج نا امیدی شما را در بر بگیرد؛ ممکن است یک بار فکر کنید که چقدر زندگی زیباست و چقدر از کار و وظایف روزانه خود لذت می برید اما به ناگاه حس ملال یا بیزاری از کارتان گریبان شما را بگیرد، این نشانه می تواند نمایانگر فرسودگی شغلی در شما باشد.

• مکانیسم های دفاعی ناسالم

آنجا که ردپای رفتارهای افراطی را مشاهده می کنید، دقیقا همان جایی قرار دارید که باید شک کنید آیا در شرف گرفتار شدن در چنگال فرسودگی شغلی هستید یا نه.

مکانسیم های دفاعی ناسالم می تواند رفتار های پرخطر افراطی مانند کشیدن بی رویه سیگار، خوردن فست فود و غذا های چرب با ارزش غذایی پایین در حجم زیاد و …  را شامل شود.

• بی خوابی و تحرک پذیری

ممکن است در طول شب به دفعات متوالی از خواب بپرید، کابوس ببینید و یا در طول روز افکار پریشان زیادی در ذهنتان جای گرفته و به اصطلاح دچار overthinking  (فکر کردن بیش از اندازه) شوید.

از طرفی امکان دارد نسبت به افراد و اتفاقات واکنش افراطی نشان داده و همیشه ناراضی و عصبانی یا ناراحت و نا امید به نظر برسید.

این  علایم می تواند زیر مجموعه نشانه های فرسودگی شغلی باشد.

• نا امیدی و بدبینی

بدبینی و نا امیدی یکی از نشانه های فرسودگی شغلی است، شما در این حالت چشم انداز روشنی پیش روی خود نمی بینید و فکر می کنید در مسابقه ای در حال باختن هستید که قواعد آن را پیشتر بلد بوده ولی حالا نمی توانید از پس ادامه دادن آن بر بیایید یا ممکن است این احساس به شما دست دهد که در حال غرق شدن در استخر یا دریاچه ای هستید با این وجود که خیلی قبل تر شنا را آموخته اید ولی در حال از یاد بردن آن هستید.

• کاهش عملکرد مغز

در این مورد؛ توانایی حل مسئله در شما کاهش یافته و نمی توانید به خوبی از پس ددلاین های کاری خود بر آمده و تسک ها را با موفقیت به پایان برسانید.

• از دست دادن علایق

فرسودگی شغلی، تنها در شغل شما نمایان نمی شود بلکه می تواند در سطح فعالیت های روزمره که قبلا باعث ایجاد خوشحالی در شما می شده است هم یافت شود.

مثلا ممکن است مثل گذشته از خواندن کتاب، تماشای فیلم و سریال یا پیاده روی روزانه که به انجام آن عادت کرده بودید؛ لذت نبرید.

راهکار های مقابله با فرسودگی شغلی

شغل خود را تغییر دهید!

این گزینه را به عنوان احتمال در نظر بگیرید که ممکن است شما جایی دیگر و حین انجام کاری دیگر خوش حال تر باشید و بیشتر احساس بهره وری و مفید بودن داشته باشید.

در انجام کار ها از دیگران کمک بگیرید.

مراقبت از فرزند کوچکتان را یکی چند روز به خواهر برادر یا والدینتان بسپارید و از زمان و انرژی خود بهره بیشتری ببرید.

زاویه دید خود را گسترش دهید و با نگاهی نو به قضایا و وظایف کاری خود نگاه کنید!

ممکن است شما رسالت خود را فراموش کرده یا هدف خود از انتخاب شغلتان را از یاد برده باشید.

این موارد را برای خودتان یادآوری کنید.

فعالیت های جانبی را متوقف کنید یا کار های سرگرم کننده ای را انتخاب کنید که برایتان جدید و جالب باشد.

این راهکار احتمالا شما را از فرسودگی شغلی نجات خواهد داد اما نتیجه گرفتن از آن زمانبر است.

به تعطیلات یا مرخصی کاری بروید.

این یکی اینقدر واضح است که نیاز به توضیح اضافی ندارد؛ به عنوان یک راه حل می تواند معجزه آفرین باشد.

اینفلوئنسری کار کنید!

خودتان کارفرمای خودتان باشید و اینفلوِئنسر باشید.

جمع بندی

فرسودگی شغلی یک احساس روانی ناپایدار و متغیر است، شما در طول زندگی خود ممکن است این حالت را تجربه کنید اما نگران نباشید این یک اختلال روانی نیست! فرسودگی روانی غالبا با نوسانات خلقی، بی انگیزگی و بی علاقگی، اضطراب و بی خوابی همراه است اما با راه حل های ساده ای چون مرخصی شغلی، تغییر شغل، ایجاد سرگرمی های جدید و کمک گرفتن از دیگران در کار ها می توانید به جنگ این مشکل بروید و پیروز میدان باشید.