نقد و بررسی طراحی کیا اسپورتیج جدید ؛ اتحاد تضادها

کراس اوور اسپورتیج یکی از وارداتی های جدید بازار است و ما در این مطلب به سراغ قد و بررسی طراحی کیا اسپورتیج جدید رفته ایم.

در سال ۲۰۰۵ بود که خودروساز کره ای کیا، بر روی رشد خود در سطح جهانی برای تبدیل شدن به یک برند شناخته شده تمرکز کرد و در این بین، آن ها دیزاین را به عنوان یک جز مهم در رسیدن به این جایگاه شناسایی کردند که این استراتژی، منجر به استخدام پیتر شرایر «Peter Schreyer» آلمانی به عنوان مدیر ارشد طراحی کیا شد. شرایر در اولین اقدام خود، تلاش کرد که یک هویت واحد و آشکار به برندی بدهد که تا پیش از آن از سبک طراحی مبهم و بی ثبات و هویتی نامشخص رنج می برد. در نتیجه حاصل کار تولد DNA جدیدی تحت عنوان «پوزه ببر» یا «Tiger Nose» بود که به عنوان یک عنصر طراحی در جلو پنجره و مرکز دماغه به نمایش درآمد و به سرعت در کل محصولات کیا گسترش یافت و به یک عنصر مهم برای تشخیص مدل های کیا شد.شرایر در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۰ نیز عنوان کرد که« برای او بسیار مهم است که مردم بتوانند کیا را در نگاه اول تشخیص دهند. »

یکی از محصولات مهم کیا در پیشرفت این استراتژی اما نسل سوم کیا اسپورتیج، به عنوان یک کراس اوور جمع و جور بود که در سال ۲۰۱۰ معرفی شد و با طراحی انقلابی و جسورانه خود، علاوه بر به چالش کشیدن رقبا، بار دیگر و اما این بار با صدایی رسا تر نام کیا را بر سر زبان ها انداخت. به نوعی نسل سوم اسپورتیج اولین اسپورتیج عصر مدرن کیا لقب گرفت که نتنها تغییری برای کیا، بلکه برای کل صنعت خودروسازی و البته دنیای دیزاین بود.محصولی که با تناسبات جذاب بدنه، خطوط صریح و قدرتمند و چهره ای جسورانه، نگاه ها را به سوی خود جذب می کرد.

با این حال از آن زمان تاکنون، نزدیک به پانزده سال گذشته است و حال سبک طراحی محصولات کیا تغییرات گسترده ای را در مقایسه با آن دوران تجربه کرده است و به تازگی نیز، فیس لیفت نسل پنجم کیا اسپورتیج به بازار معرفی شده است. هر چند نباید منکر این نکته شد که همزمان با پیشرفت و تغییرات گسترده در طراحی، محصولات کیا به لحاظ ویژگی های فنی و سطح کیفیت نیز همواره در حال پیشرفت بوده و این برند را به یکی از قابل اطمینان ترین خودروسازان جهانی تبدیل کرده است.

 بازار کشور نیز پس از چندین سال وقفه، اکنون شاهد عرضه آخرین نسل از کیا اسپورتیج است و بر همین اساس فرصتی پیش آمد تا دقیق تر طراحی ظاهری و فضای داخلی این کراس اوور جذاب کیا را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.

طراحی کیا اسپورتیج در نمای بیرونی

در ابتدا باید اشاره کنیم که کیا اسپورتیج های عرضه شده توسط کوشا خودرو، همگی از نسخه های قبل از فیس لیفت بوده و همانند نسخه های بازار آمریکا، دارای طول و فاصله محوری بیشتری می باشند. بنابراین از نظر تناسبات بدنه، در مقایسه با نسخه عرضه شده در بازار اروپا، کمی سنتی تر بوده و می توان گفت که از پویایی کمتری نیز برخوردار می باشند.

پنجمین نسل کیا اسپورتیج اما، در استودیوی طراحی کیا در اروپا طراحی شده است. در واقع اسپورتیج جدید محصول تفکر و ایده پردازی تیمی از طراحان به سرپرستی لوران بولای «Laurent Boulay» به عنوان مدیر طراحی بیرونی کیا موتورز اروپا و البته گرگوری گیوم«Gregory Guillaume» به عنوان رئیس دپارتمان طراحی کیا در اروپا بوده است. این تیم پیش از اسپورتیج نیز  سابقه طراحی محصولاتی مانند Ceed را در کارنامه داشته اند.

با این حال گرگوری گیوم در رابطه با روند توسعه و طراحی نسل جدید اسپورتیج اینگونه توضیح می دهد؛ « بر خلاف نسل قبلی که از یک رویکرد تکاملی در طراحی پیروی می کرد، در نسل جدید اسپورتیج، با توجه به گذشت زمان و تغییر سلیقه ها، دیگر یک رویکرد تکاملی کافی به نظر نمی رسید. بنابراین از همان ابتدا، تصمیم گرفتیم که یک قدم جلوتر رفته و از نسل های قبلی، یعنی نسل سوم و چهارم اسپورتیج فاصله بگیریم و محصولی را طراحی کنیم که به غیر از انتقال کاراکتر کلی محصول، هیچ عنصری از طراحی نسل قبلی در ان وجود نداشته باشد.» او همچنین در ادامه به این نکته اشاره می کند که اولین بار است اسپورتیج را در دو نسخه ابعادی می بینیم ؛« برای ما واضح بود که مناطق مختلف جهان ابعاد متفاوتی را نیاز دارند. در اروپا از وسایل نقلیه جمع و جورتر استقبال می شود. در حالی که نتایج در آمریکا نشان می دهد که در این بازار اسپورتیجی را می خواهند که از نظر فاصله محوری و طول کلی بدنه کمی بزرگتر باشد. دقیقا مشابه با بازار آسیا. بنابراین دو بعد متفاوت از طراحی اسپورتیج تعریف شد و تصمیم بر این شد که در مرحله ارزیابی پروژه، نسخه اروپایی به عنوان مرجع طراحی اسپورتیج جدید انتخاب شده و توسعه مدل بزرگتر به تیم طراحی استودیو کره، که مسئولیت طراحی فضای داخلی را نیز بر عهده داشت سپرده شود.»

نتیجه نهایی اما توصیفی شد از فلسفه جدید طراحی کیا تحت عنوان «اتحاد تضادها» یا «Opposites United» که بر اساس این فلسفه، طراحی محصولات جدید کیا بر پایه تضادها و به عبارتی تنش های بصری شکل گرفته است که در کنار سطوح تمیز اما عضلانی و نیز عناصر گرافیکی پیچیده، به ظاهر خودرو شخصیتی جسورانه و تهاجمی می بخشد.

این رویکرد آوانگارد در طراحی اسپورتیج جدید، باعث شده است تا چهره ای کمی تخیلی تر داشته باشد و گرافیکی شبیه به بازی های ویدیوئی را تداعی کند. همانطور که لوران بولای «Laurent Boulay» به عنوان رئیس طراحی خارجی در مرکز طراحی کیا در اروپا توضیح می دهد؛« الهام بخش بودن دیگر نمی تواند مانند گذشته باشد. چرا که اکنون یک دنیای مجازی و تخیلی نیز وجود دارد که من آن را نکته ای مثبت می دانم. چرا که  راهی برای صحبت با نسل جوان می باشد»

با نگاهی به اسپورتیج جدید، اولین نکته ای که در چهره خودرو نمایان میشود، گسترش جلو پنجره معروف «پوزه ببر» یا «Tiger Nose» در کل پنل جلویی است که در ترکیب با چراغ های بومرنگ شکل ان، شخصیتی قدرتمند، مدرن و آینده نگری را به آن بخشیده است که کیا از آن با نامی جدید و تحت عنوان «Digital Tiger Face» یاد می کند.

در این نما، اسپورتیج یک فرم طراحی دقیق و در عین حال پیچیده را به همراه جلو پنجره ای بزرگ در کنار گرافیک مشکی به نمایش می گذارد و امتداد عرضی خوبی را به این قسمت بخشیده است. با این وجود اما تمام این ترکیب ها در عین حال که مدرن و جسورانه به نظر می رسند، نمایی شلوغ و کمی دیرهضم(از نظر بصری) در قسمت جلو ایجاد کرده است.

طراحی سپر اما در مقایسه با نسخه های اروپایی و آمریکایی متفاوت است و از گرافیکی نسبتا ساده تر در مقایسه با دو نسخه دیگر برخوردار است. به صورتی که یک دهانه عریض به عنوان ورودی هوای مرکزی با قالب فرمی مکعبی شکل وجود دارد و در کناره ها نیز دو ورودی هوای ظریف که در راستا و در امتداد نوار چراغ های روشنایی در روز شکل گرفته اند وجود دارد که می توان ترکیب آن را با سایر عناصر نمای جلو مطلوب توصیف کرد. هر چند که در مقایسه با طراحی نسخه های آمریکایی و اروپایی، از جسارت چهره جلو کاسته است.

 خطوط لبه های کاپوت نیز بسیار تیز و شارپ به نظر می رسد که امتداد این خطوط بر روی نوار کرومی و ادغام آن با قسمت پایینی گرافیک جلو پنجره، ارتباط بصری و یک جریان خطی مناسبی را در این قسمت به وجود آورده است که جالب می باشد. با این حال با وجود تراکم زیاد خطوط در بدنه اسپورتیج جدید، اما حفظ این جریان از خطوط بخصوص در نمای جانبی و در ادامه در نمای عقب چندان مورد توجه تیم طراحی نبوده است که می تواند ان را نشات گرفته از فلسفه «اتحاد تضادها» دانست.

نمای جانبی کیا اسپورتیج جدید،با توجه به رشد ابعادی که در نسخه های آسیایی و آمریکایی تجربه کرده است، حسی نامانوس و تا حدی غریب را منتقل می کند. با این حال قطعا در مقایسه با سبک طراحی محصولات هیوندای، مانند نسل آخر توسان، طراحی این نما در اسپورتیج جدید منطقی تر به نظر می رسد. بخصوص نحوه جریان خطوط.

اما نکته ای که در نمای جانبی کیا اسپورتیج جدید وجود دارد، تعدد خطوط نرم و البته شارپ در این قسمت است. به عنوان مثال خطی که از لبه های کاپوت امتداد یافته و در خط کمر«Belt Line» نمای جانبی ادغام شده است در کنار خط شخصیتی در مرکز پنل درهای جانبی که در واقع از مرکز جلو پنجره تا چراغ ها و گلگیر جلو و سپس درهای جانبی امتداد پیدا کرده است، هردو شارپ بوده و ارتباط و هارمونی مناسبی را ایجاد کرده است. اما خطی که بر روی گلگیر عقب امتداد پیدا کرده، با وجود عضلانی تر کردن گلگیرهای عقب، اما بسیار نرم تر از دو خط دیگر پروفایل جانبی به نظر می رسد که کاملا سوال ‌برانگیز است که چرا طراحان در این قسمت نیز از خطوطی تیز تر استفاده نکرده اند.ضمن اینکه در مورد خط شخصیتی روی درها , اینگونه نظر می رسد که به صورت مستقیم امتداد پیدا نکرده و کمی انحنا و زاویه را بر روی آن می توان احساس کرد که البته با توجه به فلسفه طراحی جدید کیا نمی توان ایرادی چندانی به آن وارد کرد. علاوه بر این اما حجم پردازی های ساده و به دور از اغراق توانسته شخصیتی قدرتمند به این کراس اوور کره ای ببخشد.

طراحی گرافیک پنجره های جانبی که تا روی ستون D امتداد پیدا کرده است جذاب و قابل توجه است حس تازه ای به اسپورتیج بخشیده است. بخصوص اینکه لچکی و شیشه های عقب از طریق یک قطعه تزئینی به یک دیگر متصل شده اند و نحوه ادغام آن در اسپویلر سقفی عقب ، حالتی پویا تر به تناسبات سنتی تر این نسخه از اسپورتیج داده است.هر چند که به نظر نگارنده قطعه نقره ای رنگ که در برخی نسخه ها شاهدش هستیم از جذابیت بصری بیشتری در مقایسه با قطعه مشکی رنگ برخوردار است.

در قسمت پایین درها و بر روی رکاب اما، نحوه اجرا و فرم پردازی قطعه کرومی مات, چندان جذاب و زیبا نمی باشد و در نسخه های اروپایی و آمریکایی که این قطعه به مانند یک شمشیر نوک تیز به صورت کروم براق اجرا شده است، جذابیت بصری بیشتری را مشاهده می کنیم. در طراحی نمای عقب اسپورتیج نیز سعی شده است تا همانند دو نمای دیگر، از طراحی مدرن و در عین حال پیچیده که کاراکتری قدرتمند به آن می بخشد برخوردار شود. با این حال در این نما چند نکته وجود دارد که می توانست طراحی آن مورد بازنگری قرار گیرد. به عنوان مثال یک خط که در بالای محفظه پلاک و در عرض بدنه امتداد پیدا کرده، ارتباط بصری خاصی را با سایر خطوط بدنه ایجاد نکرده است. بنابراین به نظر می رسد که قرارگیری این خط در قسمت بالاتر، به نوعی که اگر یک پیوستگی در پایین چراغ ها ایجاد می کرد، می توانست امتداد و جریان بصری مناسب تر و هماهنگ تری را با کاراکتر لاین نمای جانبی ایجاد کند. در این صورت ما خطوطی را شاهد بودیم که در سراسر بدنه جریان یافته و از هر زاویه ای، گرافیک بصری خودرو را به هم وصل می کند. در حالی که اکنون اینگونه به نظر می رسد که هر خط در بدنه ساز خود را به صدا در می آورد!

در کنار این مورد به نظر می رسد که قطعات مشکی استفاده شده بر روی سپر عقب، کمی بالاتر از حد قرار گرفته و سطح زیادی از بدنه و در صندوق را نیز اشغال کرده اند و احتمالا اگر در قسمت پایین تر قرار می گرفتند، می توانست چهره ای شارپ تر و البته پویا تر به نمای عقب اسپورتیج ببخشد. هر چند که فرم دیفیوزر و نحوه امتداد نوار تزیینی روی آن هارمونی بسیار خوبی با جزئیات سپر جلو ایجاد کرده است.

طراحی چراغ های عقب نیز هر چند با کلیت طراحی بدنه هماهنگ بوده و ایرادی نمی توان به آن وارد کرد، اما کمی عجیب و یا شاید گنگ به نظر برسد که در اسپورتیج جدید و یا به عبارت بهتر در فلسفه طراحی جدید کیا باید به آن عادت کنیم. با این حال هنوز هم طراحی این قسمت از اسپورتیج جدید جالب و هیجان انگیز است.

طراحی کیا اسپورتیج در نمای داخلی

طراحی داخلی نسل جدید کیا اسپورتیج توسط استودیوی طراحی این برند در کره جنوبی و به سرپرستی یواخین پیسن «Jochen Paesen» بلژیکی به عنوان رئیس طراحی داخلی کیا که سابقه همکاری با کمپانی های مانند ب ام و و برند استارت اپی Nio را در کارنامه دارد صورت گرفته است. در طراحی داخلی اسپورتیج جدید، سعی شده است تا فضایی پیشرفته با خطوط پهن و باریک که به صورت افقی اجرا شده است را به نمایش بگذارد که استفاده از صفحه نمایش یکپارچه و منحنی، به عنوان نقطه مرجع این طراحی پیشرفته قرار دارد. با این حال نکته ای که در نسخه های عرضه شده در بازار ایران وجود دارد، تفاوت دریچه های سیستم تهویه آن با نسخه های اروپایی و آمریکایی این مدل است که بیشتر آن را به نسخه های فیس لیفت اسپورتیج نزدیک کرده است. با این حال همچنان شاهد یک داشبورد و کنسول مدرن هستیم که استفاده از پنل لمسی جهت کنترل سیستم تهویه از دیگر ویژگی های آن است.

ناتالی بوچر«Nathalle Bucher»  طراح بخش CMF(Color, Materials, Finish) کیا توضیح می دهد که مواد و متریال که بسته به بازار هدف متفاوت است، نقش کلیدی در کاراکتر نمای داخلی داشته اند. او در ادامه توضیح می دهد؛« هدف تیم طراحی حفظ طراحی اسپرت و جسورانه کیا بود، اما از آنجا که طراحی نمای داخلی باید فضای راحت و آرامش بخشی را برای سرنشینان ایجاد می کرد، بنابراین ایجاد تعادل، با ترکیبی از متریال که هم جسارت و هم ظرافت را توصیف می کرد، بسیار مهم بود».

با این حال می توان گفت که از نظر فرم پردازی داشبورد، با طرحی باکسی روبه رو هستیم که تکراری و تا حدی بی روح به نظر می رسد. بخصوص اینکه تریم های عرضه شده نیز چندان متفاوت و خاص نیستند. هر چند که جزئیات به خوبی و در هماهنگی کامل با یک دیگر اجرا شده اند و همچنان از جذابیت های کابین نیز به شمار می روند.

کلام آخر

در یک نگاه کلی، طراحی نسل جدید اسپورتیج را باید حرکتی جسورانه از طرف کیا دانست که چهره ای مدرن و آینده نگر از اسپورتیج را در قالب یک کاراکتر قدرتمند به نمایش گذاشته است. با این حال به نظر می رسد که طراحی نسل جدید اسپورتیج و به طور کلی زبان و فلسفه جدید طراحی محصولات کیا فاقد یک نکته مهم هستند و آن احساس زنده بودن است که طراحی یک خودرو باید به کاربر منتقل کند.

به عبارت دیگر از آنجا که خودرو یک وسیله یا یک محصول متحرک قلمداد می شود، بنابراین در مقایسه با سایر اجسام و محصولاتی که ما با آن ها سروکار داریم و در ارتباط هستیم، حس زنده بودن بیشتری را از آن ها دریافت می کنیم و خب طراحی و دیزاین، بخش مهمی در دمیدن این روح در یک محصول مانند خودرو را بر دوش می کشند. در حالی که با نگاه کردن به نسل جدید کیا اسپورتیج، این حس به خوبی دریافت نمی شود و بیشتر این احساس وجود دارد که بیش تر با یک کالای الکتریکی مصرفی روبه رو هستیم تا یک خودرو با طراحی احساسی. نکته ای که به جرات می توان گفت امروزه به یک معضل در طراحی خودرو تبدیل شده، معضلی که حتی طراحی محصولات خودروسازی مانند ب ام و را هم درگیر خود کرده است که با آن دسته و پنجه نرم می کند.