راز جذابیت و زیبایی خودروها در چیست؟ طراحان بزرگ جهان پاسخ می دهند

زیبایی خودروها راز و رمز خاص خود را دارند. وقتی صحبت از جذابیت و زیبایی خودروها به میان می‌آید، نام‌هایی مثل لامبورگینی میورا، پونتیاک ازتک، سیتروئن 2CV و کرایسلر PT کروزر ممکن است به ذهن بیایند. این خودروها یا به دلیل طراحی منحصربه‌فرد مورد تحسین قرار گرفتند و یا برعکس، با انتقادهای تندی روبرو شدند.

در هفته طراحی خودرو، وب‌سایت Motor1 با چند تن از سرشناس‌ترین طراحان خودرو در جهان گفت‌وگو کرده تا ببیند چه مؤلفه‌هایی در شکل‌گیری یک خودروی زیبا نقش دارند. پاسخ‌ها متفاوت هستند، اما یک کلید واژه مشترک در همه آنها دیده می‌شود: نسبت‌ها یا همان Proportion.

طراحی با رعایت نسبت‌ها، نه با پیچیدگی

برای برایان نایلندر، طراح ارشد گروه استلانتیس، زیبایی خودرو در سادگی و تعادل نهفته است. او معتقد است طراحی پیچیده ممکن است در ابتدا خیره‌کننده باشد، اما در طول زمان جذابیت خود را از دست می‌دهد. تناسبات زیبا و متعادل اهمیت بالایی دارند.

اد ولبرن، نایب‌رئیس سابق دپارتمان طراحی جهانی جنرال موتورز، نیز این دیدگاه را تأیید می‌کند. به گفته او، طراحی‌های پیچیده معمولاً زودگذر هستند. طراحی زیبا، شفاف و ساده است، اما نه خسته‌کننده. این نوع طراحی شخصیت معینی در خطوط و فرم‌ها دارد.

از روتوش تا روح طراحی

تام ماتانو، طراح مشهور مزدا MX-5 میاتا و RX-7، عقیده دارد طراحی زیبا باید از هرگونه عناصر اضافه و سطوح «ترفندی» دور باشد. او می‌گوید خودرو باید از تناسب کلی گرفته تا ریزترین جزئیات، در هماهنگی کامل باشد.

رابرت لسنیک، رئیس طراحی خارجی کمپانی مرسدس بنز، نیز بر نقش تناسب در خلق یک خودروی زیبا تأکید دارد و این پرسش‌ها را مطرح می‌کند: «موقعیت چرخ‌ها کجاست؟ خودرو چگونه روی زمین می‌ایستد؟» به گفته او، بیننده ممکن است جزئیاتی مثل چراغ‌ها را به خاطر نیاورد، اما احساس شکوهمندی و ظرافت خودرو هنگام عبور با سرعت پایین در ذهنش ثبت می‌شود.

تناسب، زبان بی‌کلام طراحی

فرانک هایل، مدیر طراحی بوگاتی، بر اهمیت «روایت» در طراحی تأکید می‌کند. او معتقد است خودرو باید داستانی برای گفتن داشته باشد و اصیل و باهدف باشد. تناسبات باید کاملاً درست باشند و وقتی به خودرو نگاه می‌کنید، باید مشخص باشد که برای چه هدفی طراحی شده است.

آدرین ون هویدونک، مدیر طراحی گروه ب ام و، طراحی صنعتی را تلاقی هنر و مهندسی می‌داند. به گفته او، طراحی وقتی زیباست که عملکرد خوبی داشته باشد و فراتر از آن، باعث ایجاد پیوند عاطفی شود.

زیبایی، نسبی اما هدفمند

با وجود اشتراک ‌نظر طراحان درباره اهمیت تناسب، آنها تأکید دارند که زیبایی همواره نسبی است. مدل‌هایی که در ابتدا مورد انتقاد بودند، ممکن است سال‌ها بعد به نمادهای طراحی تبدیل شوند.

زیبایی یک خودرو می‌تواند با گذر زمان تغییر کند. محدودیت‌ها و الزامات مختلف، طراحان را به چالش می‌کشند تا محصولاتشان را به بهترین شکل ممکن ارائه دهند. در نتیجه، طراحی خودرو نه‌تنها یک هنر، بلکه نوعی علم نیز محسوب می‌شود.

در نهایت، شاید زیبایی خودرو بیشتر از آن‌که یک فرمول مشخص باشد، نوعی شهود هنری است که در تناسب، فرم، عملکرد و حسی از اصالت خلاصه می‌شود.