در جامعه افرادی با محدودیت‌های جسمی و ذهنی وجود دارند که به دلیل مشکلات مادرزادی یا اتفاقاتی مانند تصادفات، جنگ و سایر موارد، نیازهای ویژه‌ای دارند. این افراد در خیابان‌ها و معابر با مشکلات ترافیکی مواجه هستند و رانندگان دیگر از شرایط آنها آگاه نیستند. یکی از مهم‌ترین حقوق این بخش از جامعه، دریافت پلاک ویژه‌ای است که برای رانندگی ایمن‌تر و راحت‌تر آنها در نظر گرفته شده است.
پلاک ویژه چیست؟
پلاک ویژه معلولان و جانبازان برای افرادی است که دارای محدودیت‌های جسمی و حرکتی هستند و به دلیل شرایط خاصی که دارند، نیاز به تسهیلات ویژه‌ای برای رانندگی دارند. این پلاک‌ها از لحاظ رنگ و ابعاد تفاوتی با پلاک‌های عادی ندارند، اما دارای علامت مخصوص ویلچر هستند و شماره‌های اختصاصی آنها از ۱۱۲-۱۱ ایران ۱۱ تا ۹۹۹-۴۹ ایران ۱۱ برای جانبازان و از شماره‌های ۱۱۱-۵۱ ایران ۱۱ تا ۹۹۸-۹۹ ایران ۱۱ برای معلولین جسمی و ذهنی متفاوت است.
شرایط دریافت پلاک ویژه
جانبازان و معلولانی که محدودیت‌های جسمی و حرکتی دارند و کمیسیون ایثارگران درصد آسیب آنها را بالای ۵۰ درصد تشخیص داده باشد، می‌توانند نسبت به دریافت پلاک ویژه اقدام کنند. اما شرایط برای نابینایان و ناشنوایان متفاوت است و هنوز شرایط خاصی برای آنها در نظر گرفته نشده است.
مدارک لازم برای دریافت پلاک ویژه
برای دریافت پلاک ویژه، ارائه مدارک زیر الزامی است:
– معرفی‌نامه رسمی از سازمان بهزیستی یا بنیاد شهید
– فرم تعهد تکمیل‌شده توسط متقاضی یا نماینده معرفی‌شده از سوی سازمان بهزیستی
– کارت معتبر جانبازی با درصد جانبازی ۵۰ درصد به بالا
– کارت معلولیت کامپیوتری با درجه‌بندی متوسط، شدید یا خیلی شدید
– سند مالکیت خودرو به نام متقاضی یا مدارک قانونی انتقال خودرو به وی
– برگه تسویه‌حساب هزینه‌های دولتی
– سند و پروانه گمرکی برای خودروهای وارداتی
مراحل اخذ پلاک ویژه
برای دریافت پلاک ویژه، متقاضیان باید درخواست کتبی خود را به واحد مددکاری شهرستان محل سکونت ارائه دهند. پس از تأیید صلاحیت، پرونده آنها به کمیته توانبخشی شهرستان و سپس به کمیته استانی ارجاع داده می‌شود. پس از بررسی‌های لازم، فهرست افراد واجد شرایط به سازمان بهزیستی کشور ارسال می‌شود.
مزایا پلاک معلولین و جانبازان
این پلاک‌ها مزایای زیادی برای دارندگان آنها به همراه دارند. افراد دارای پلاک ویژه معلولان و جانبازان می‌توانند از پارکینگ‌های حاشیه‌ای معابر و پارکینگ‌هایی که به‌صورت مشخص برای معلولان در نظر گرفته شده است، استفاده کنند. ورود خودروهای دارای این پلاک به محدوده طرح ترافیک بلامانع است. همچنین، برای خودروهای بنزینی دارای پلاک ویژه، سهمیه سوخت ماهانه ۱۰۰ لیتر و برای خودروهای دوگانه‌سوز ۷۰ لیتر در نظر گرفته شده است.
رعایت حقوق معلولان و جانبازان نشان‌دهنده رشد فرهنگی و اجتماعی یک جامعه است. استفاده غیرقانونی از پلاک ویژه یا پارک خودرو در محل‌های اختصاص‌یافته به معلولان، نه‌تنها موجب نقض قانون می‌شود، بلکه مانع از دسترسی آسان این افراد به خدمات شهری می‌گردد. لازم است که همه شهروندان با احترام به قوانین و مقررات، در حفظ حقوق معلولان کوشا باشند تا فضایی عادلانه و قانون‌مند برای تمامی افراد جامعه فراهم شود.