آشنایی با مشکلات رایج فرمان خودرو

فرمان خودرو یکی از مهم‌ترین بخش‌های سیستم کنترل و ایمنی ماشین است. هرگونه مشکل در فرمان، نه‌تنها رانندگی را دشوار و خسته‌کننده می‌کند، بلکه می‌تواند نشانه‌ی یک خرابی جدی باشد که در صورت بی‌توجهی، هزینه‌های بالایی برای تعمیر به دنبال دارد. در این نوشته قصد داریم رایج‌ترین مشکلات فرمان خودروهای برقی و هیدرولیک، دلایل بروز آن‌ها و راه‌های پیشگیری را به زبان ساده بررسی کنیم تا در زمان مناسب، متوجه ایرادات شده و برای رفع آن‌ها اقدام کنید.

**۱. فرمان سفت شده یا سخت می‌چرخد**

یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که بسیاری از رانندگان با آن مواجه می‌شوند، سفت شدن فرمان است. این مشکل معمولاً در هنگام چرخش خودرو، به‌ویژه در سرعت‌های پایین یا هنگام پارک، بیشتر خود را نشان می‌دهد.

دلایل سفت شدن فرمان:

* کاهش یا نشتی روغن هیدرولیک: پایین بودن سطح روغن اصلی‌ترین دلیل سفت شدن فرمان‌های هیدرولیک است.
* خرابی پمپ هیدرولیک: اگر پمپ نتواند به‌درستی روغن را پمپاژ کند، عملکرد فرمان دچار اختلال می‌شود.
* فرسودگی تسمه هیدرولیک یا شکستن آن: این تسمه انتقال نیرو به پمپ را انجام می‌دهد و خرابی آن کل سیستم را مختل می‌کند.
* مشکلات در جلوبندی یا سیبک‌ها: خشکی یا خرابی در قطعات متحرک چرخ‌ها نیز باعث سفت شدن فرمان می‌شود.
* سفت شدن فرمان: یکی از نشانه‌‌های خرابی جعبه فرمان است و معمولاً به دلیل فرسودگی قطعات داخلی یا نقص در سیستم هیدرولیک آن اتفاق می‌افتد.

راه‌حل پیشنهادی:

در صورت سفت شدن ناگهانی فرمان، ابتدا سطح روغن را بررسی کرده و در صورت نیاز، آن را با روغن توصیه‌شده توسط کارخانه جایگزین کنید. در غیر این صورت، به مکانیک مراجعه کنید تا پمپ و تسمه بررسی شود.

**۲. لرزش فرمان در حین رانندگی**

اگر هنگام رانندگی، به‌خصوص در سرعت‌های بالا، فرمان خودرو می‌لرزد، این موضوع را نباید نادیده گرفت. لرزش فرمان می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در چرخ‌ها، ترمزها یا سیستم تعلیق باشد.

دلایل لرزش فرمان:

* بالانس نبودن چرخ‌ها: اگر چرخ‌ها به‌درستی بالانس نشده باشند، در سرعت‌های بالا باعث لرزش فرمان می‌شوند.
* خرابی دیسک یا لنت ترمز: در زمان ترمزگیری، اگر دیسک تاب داشته باشد یا لنت نامرغوب استفاده شده باشد، فرمان می‌لرزد.
* سایش نامنظم لاستیک‌ها: لاستیک‌های کهنه یا آسیب‌دیده نیز منجر به ایجاد لرزش در فرمان می‌شوند.

نکته مهم:

در صورت بروز لرزش فرمان، حتماً چرخ‌ها را بالانس کنید و وضعیت لاستیک و ترمز را بررسی نمایید. این موارد مستقیماً با ایمنی شما در جاده ارتباط دارند.

**۳. فرمان در یک جهت می‌کشد**

اگر هنگام رها کردن فرمان، خودرو به یک سمت کشیده می‌شود یا در حرکت مستقیم احساس می‌کنید فرمان می‌خواهد به یک سمت بچرخد، باید احتمال مشکلات زیر را بررسی کنید.

دلایل کشش فرمان به یک طرف:

* تنظیم نبودن زوایای چرخ‌ها (تنظیم فرمان): زاویه نامناسب چرخ‌ها باعث می‌شود خودرو به یک سمت منحرف شود.
* تفاوت فشار باد لاستیک‌ها: اگر باد یکی از لاستیک‌ها کمتر باشد، خودرو به همان سمت متمایل می‌شود.
* خرابی سیستم تعلیق یا جلوبندی: قطعات فرسوده در جلوبندی نیز باعث انحراف خودرو می‌شوند.

توصیه کاربردی:

برای تنظیم زوایای چرخ و بررسی فشار باد، به‌صورت دوره‌ای به تعمیرگاه مراجعه کنید. بی‌توجهی به این مشکل، هم مصرف سوخت را بالا می‌برد و هم لاستیک‌ها را زودتر فرسوده می‌کند.

**۴. صدای غیرعادی هنگام چرخاندن فرمان**

شنیدن صداهای غیرعادی مانند تق‌تق یا جیرجیر هنگام چرخاندن فرمان، نشانه‌ای از وجود مشکل در یکی از اجزای سیستم فرمان یا جلوبندی است.

دلایل صدا دادن فرمان:

* خشکی یا خرابی سیبک‌ها و بوش‌ها: این قطعات اگر خشک یا شکسته شوند، هنگام چرخش فرمان صدا تولید می‌کنند.
* کم بودن روغن فرمان هیدرولیک: صدای سوت‌مانند می‌تواند ناشی از کاهش سطح روغن باشد.
* شکستگی در اجزای سیستم فرمان: در موارد شدید، ممکن است فرمان به‌درستی کار نکند یا حرکت آن ناگهانی و نامنظم باشد.

راهکار:

در صورت شنیدن صداهای غیرعادی، در اولین فرصت خودرو را به تعمیرگاه ببرید تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.

**۵. فرمان بیش از حد نرم است**

اگر حس می‌کنید فرمان خودرو بیش از حد نرم شده و کنترل خودرو سخت شده است، این مورد نیز می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در سیستم فرمان باشد.

دلایل نرمی بیش از حد:

* نشتی روغن یا فشار بیش از حد پمپ هیدرولیک: در خودروهای هیدرولیک، این مورد می‌تواند فرمان را بیش از حد حساس کند.
* خرابی در سنسورها یا سیستم برقی در فرمان برقی: در خودروهای مدرن، ایراد در سیستم کنترل فرمان الکتریکی می‌تواند باعث نرمی بیش از حد شود.

**چطور از خرابی فرمان خودرو پیشگیری کنیم؟**

آشنایی با تفاوت‌های فرمان برقی یا هیدرولیک به شما کمک می‌کند که با رعایت سرویس دوره‌ای و نکات ساده زیر، فرمان خودرو شما همیشه در بهترین شرایط باقی بماند.

* به‌صورت دوره‌ای روغن هیدرولیک فرمان را چک و در صورت نیاز تعویض کنید.
* چرخ‌ها را بالانس کرده و فرمان را تنظیم زوایا کنید.
* فشار باد لاستیک‌ها را به‌صورت ماهیانه بررسی نمایید.
* از پیچاندن فرمان در حالت توقف کامل خودداری کنید، چون فشار زیادی به سیستم وارد می‌شود.
* از مکمل‌های مخصوص سیستم فرمان فقط با توصیه مکانیک استفاده کنید.

**فرمان سالم، رانندگی مطمئن**

مشکلات فرمان خودرو ممکن است در نگاه اول ساده به نظر برسند، اما در واقع می‌توانند پیامدهای خطرناک و پرهزینه‌ای به دنبال داشته باشند. از سفتی یا لرزش فرمان گرفته تا کشیده شدن خودرو به یک سمت یا شنیدن صداهای غیرعادی، همگی نشانه‌هایی از یک اختلال فنی در سیستم فرمان یا جلوبندی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.

مهم نیست خودرو شما یک مدل اقتصادی شهری است یا یک شاسی‌بلند قدرتمند؛ فرمان سالم لازمه‌ی رانندگی ایمن و راحت است. با انجام بازبینی‌های منظم، بررسی سطح روغن هیدرولیک، تنظیم باد لاستیک‌ها و پرهیز از وارد کردن فشار بیش از حد به فرمان، می‌توانید عمر مفید این بخش حساس را افزایش دهید و از هزینه‌های گزاف تعمیرات جلوگیری کنید.

در نهایت، اگر احساس کردید مشکلی در فرمان خودرو وجود دارد، سریعاً به یک تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید. نگهداری درست، پیشگیری از خرابی و توجه به نشانه‌های اولیه، بهترین راه برای حفظ عملکرد مطلوب خودرو و آرامش خیال در جاده است.