SBR چیست؟؛ آپشن جدید محصولات ایران خودرو را بشناسیم

ایران خودرو به تازگی جدول قیمت محصولات خود را ویژه اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ اعلام کرده است. وجود واژه SBR در انتهای نام برخی از محصولات ایران خودرو، باعث ایجاد پرسشی در میان بسیاری از مخاطبان شده است که SBR چیست؟ در این مطلب به این موضوع می پردازیم که آپشن SBR چیست و چگونه عمل می کند؟ در انتها قوانین مربوط به آن را در کشورهای مختلف مرور خواهیم کرد.

کمربند ایمنی خودرو یکی از اصلی‌ترین تجهیزات ایمنی است که نقش بسیار حیاتی در حفاظت از سرنشینان در حوادث رانندگی دارد. براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، استفاده از کمربند ایمنی می‌تواند خطر مرگ در تصادفات را تا ۴۵% و خطر آسیب‌های جدی را تا ۵۰% کاهش دهد. این ابزار، همراه با سیستم‌های دیگر همانند کیسه هوا، در کاهش تلفات جاده‌ای نقش اساسی دارد.

بعد از ابداع کمربند سه نقطه‌ای و فراگیر شدن آن در خودروها بسیاری از کاربران از آن استفاده نمی‌کردند. در دهه ۷۰ استفاده از کمربند در بسیاری از کشورها الزامی شد اما همچنان برخی از افراد از آن استفاده نمی‌کردند. آمریکایی‌ها در همان دهه ۷۰ سازوکار جالبی را در پیش گرفتند؛ بر خودروسازان آمریکایی اجبار شد فرایندی را طراحی کنند که تا زمانی که هر دو سرنشین ردیف جلوی خودرو کمربندشان را نبسته‌اند خودرو روشن نشود. این فرایند از پایه با مشکلاتی همانند خطر آتش سوزی در حین استارت زدن روبه‌رو بود و در آخر با اعتراض مردم این سیستم برچیده شد.

اما در دهه ۹۰ دوباره بحث کمربند در کانون توجه قرار گرفت و خودروسازان به دنبال راه چاره سیستم SBR یا Seat Belt Reminder امروزی را معرفی کردند. این سیستم با ارسال هشدارهای صوتی (بوق یا صدا) و تصویری (روشن و خاموش شدن چراغ سقفی یا علامت کمربند در کلاستر)، یادآوری می‌کند که کمربند ایمنی خود را ببندید.

سیستم SBR به طورکلی سه نسل دارد. در خودروهای قدیمی ایران خودرو نسل اول این سیستم به کار می‌رفت. در نسل اول این سیستم هیچ سنسوری به کار نمی‌رود و تنها اتصالی برای آگاه شدن ECU بر اینکه راننده کمربند خود را بسته است وجود دارد. در این سیستم فقط در صورتی که راننده کمربند خود را نبندد، آلارم به صدا در می‌آید.

در نسل دوم این سیستم سنسور تشخیص وزن در داخل صندلی شاگرد به کار می‌رود. در صورتی که سنسور تشخیص دهد که فردی بر روی صندلی نشسته است اما کمربند آن بسته نشده، آلارم‌های تعریف شده فعال می‌شود.

در نسل سوم این سیستم سنسور وزن در داخل صندلی شاگرد و ۳ بخش صندلی عقب به کار می‌رود. در این سیستم ابتدا حسگر وزن صندلی، تشخیص می‌دهد که فردی روی صندلی نشسته است. سپس، حسگر قفل کمربند بررسی می‌کند که آیا کمربند بسته شده است یا خیر. در صورتی که فرد روی صندلی باشد اما کمربند بسته نشده باشد، واحد کنترل مرکزی (ECU) با ارسال هشدار صوتی و روشن شدن نشانگرهای نوری، راننده و سرنشین را از این موضوع مطلع می‌سازد.

در سال ۲۰۰۲ در اروپا برای خودروهایی که در تست یورو انکپ از فناروی SBR استفاده می‌کردند امتیاز اضافه‌ای در نظر گرفته می‌شد. اما با جدی‌تر شدن استانداردهای مربوط به بسته شدن کمربند در سال ۲۰۰۹ نصب این سیستم در صندلی راننده به کلی اجباری شد. در سال ۲۰۱۹ نصب یادآوری کمربند در صندلی شاگرد برای تمامی خودروسازان اروپایی الزامی شد. در نهایت سال ۲۰۲۱ نصب SBR در تمامی صندلی‌های خودروهای تولیدی جدید در اروپا اجباری شد. ایران خودرو در سری جدید محصولات خود این آپشن را به کار برده است. انتظار می‌رود دیگر خودروسازان داخلی نیز چنین سیستمی را به صورت گسترده در خودروهایشان به کار ببرند.