ابهامات پایان‌ ناپذیر در مورد ب.ز ؛ لزوم شفاف سازی در مورد دارنده چرک کف‌ دست

بابک زنجانی، تاجری که قبلاً به دلیل پرونده‌های نفتی در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفته بود، این بار به عنوان یک سرمایه‌گذار در صنعت خودرو ظاهر شده است.

در شرایطی که بازار اخبار اقتصادی ایران پر از واژه‌هایی مانند «خصوصی‌سازی»، «برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل» و «واگذاری سهام خودروسازان» است، تکرار نام زنجانی در تیترهای رسمی و غیررسمی، افکار عمومی را با پرسش‌هایی جدی مواجه کرده است.

از پروژه «تاکسی‌های برقی» گرفته تا احتمال تصاحب بلوک مدیریتی سایپا، حضور پررنگ و کم‌توضیح زنجانی در این رویدادها، نه‌تنها خالی از شفافیت است بلکه بار دیگر، نسبت میان اهلیت و سرمایه را در واگذاری‌های حساس اقتصادی زیر سؤال برده است.

طبق گزارش‌های تایید نشده، هلدینگ «دات‌وان ایرانیان» یکی از اصلی‌ترین متقاضیان خرید بلوک ۴۲ درصدی سهام شرکت خودروسازی سایپا است. ارزش تقریبی این معامله حدود یک میلیارد دلار برآورد شده است؛ اما آنچه در این میان مبهم مانده، ماهیت حقوقی و عملیاتی این هلدینگ و همچنین ارتباط آن با بابک زنجانی است.

پروژه‌ای با عنوان «Dot One» با هدف نوسازی ناوگان حمل‌ونقل شهری با خودروهای برقی مطرح شده است. تصاویر منتشرشده از خودروهای وارداتی، رانندگان یونیفرم‌دار و شعارهای تبلیغاتی حرفه‌ای، در نگاه نخست، نویدبخش تحولی فناورانه‌اند.

بابک زنجانی که قبلاً به‌واسطه فعالیت در حوزه صادرات نفت و تجارت بین‌المللی شناخته می‌شد، اکنون مسیر خود را به صنعت خودروی کشور تغییر داده است. این تغییر مسیر، آن هم در بستری حساس مانند سایپا و حمل‌ونقل عمومی، اگر بدون پاسخگویی به پیشینه مالی و حقوقی سرمایه‌گذار انجام شود، خطر بی‌اعتمادی مضاعف را به همراه خواهد داشت.

مسئله اصلی در ماجرای احتمالی واگذاری سهام سایپا به دات‌وان، نه صرفاً خریدار آن، بلکه شیوه اطلاع‌رسانی، مدل بررسی اهلیت و مکانیسم تضمین منافع عمومی در جریان خصوصی‌سازی‌ است.

بابک زنجانی، فردی‌ست که سابقه‌اش در افکار عمومی با زندان و بدهی‌های کلان گره خورده است. اینکه او امروز، بار دیگر در قامت یک کنشگر اقتصادی وارد عرصه شده، نشان می‌دهد که تعریف «اهلیت» در فرآیندهای اقتصادی کشور نیازمند بازنگری جدی‌ست.

اگر حاکمیت در مورد او اشتباه کرده است، باید این شفاف‌سازی در حق او اعمال شود و همچنین اگر این موضوع بر عکس است، اما او شامل عفو و بخششی شده است یا اصلا این پروژه‌ها بخشی از پروژه بخشش او هستند باز هم باید این پرده‌ها برای مردم کنار روند و واقعیت موضوع برای مردم آشکار و هویدا شود.

چنین سرمایه‌گذاری در نوبه خود بی‌نظیر و عالی است، اما اگر در ابهام و عدم شفافیت صورت بگیرد، احتمالا ضرر و زیانی جبران‌ناپذیر و بی‌نشیر تر از سود خود را در پی خواهد داشت.