از افت فروش ۵۰ درصدی تا بحران اعتماد به ایلان ماسک ؛ تسلا در مسیر سقوط؟

شرکت خودروسازی تسلا، که زمانی در صدر فروش خودروهای برقی در بازار اروپا قرار داشت، اکنون با سرعتی نگران‌کننده در حال سقوط است. براساس گزارش جدید انجمن خودروسازان اروپا، فروش تسلا در ماه آوریل سال جاری با افتی چشمگیر مواجه شده و نسبت به سال گذشته حدود ۴۹ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که بازار خودروهای برقی در اروپا در مسیر رشد قرار دارد.

برخی تصور می‌کنند که افت فروش تسلا در رکود بازار خودروهای برقی ریشه دارد، اما آمارها خلاف این را نشان می‌دهند. طبق داده‌های منتشرشده، فروش خودروهای تمام برقی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، منطقه تجارت آزاد اروپا و بریتانیا با رشد ۲۷.۸ درصدی به ۱۸۴٬۶۸۵ دستگاه در ماه آوریل افزایش پیدا کرده که رکورد جدیدی برای این ماه محسوب می‌شود. سهم خودروهای برقی از ثبت‌نام‌های جدید در این بازارها نیز به ۱۵.۳ درصد رسیده؛ عددی که تاکنون سابقه نداشته است.

افزایش رقابت با برندهای جدید و همچنین تأثیرات منفی رفتارهای جنجالی مدیرعامل این شرکت، ایلان ماسک، از دلایل اصلی افول تسلا در اروپا عنوان شده است. مشتریان اروپایی از تسلا روی‌گردان شده‌اند و در چین نیز مصرف‌کنندگان به برندهای بومی گرایش پیدا کرده‌اند. در آمریکا هم اگرچه تسلا همچنان رتبه اول میزان فروش خودروهای الکتریکی را در اختیار دارد، اما کماکان با مشکلات مشابهی دست و پنجه نرم می‌کند.

تسلا پیشتر امید زیادی به موفقیت نسخه فیس‌لیفت مدل Y داشت؛ اما این امید نیز نقش بر آب شده است. ایلان ماسک ابتدا کاهش فروش را به تعطیلی موقت کارخانه‌ها و گذار به تولید مدل جدید نسبت داد، اما اکنون با بازگشت کارخانه‌ها به شرایط عادی و افزایش موجودی انبارها، این بهانه دیگر کارساز نیست. در نتیجه، به نظر می‌رسد مدل Y جدید هم نتوانسته تأثیر چشم‌گیری بر بازار بگذارد.

تنها دو مسیر برای بازگشت تسلا به مدار رشد باقی مانده است. این شرکت یا باید کاهش قیمت بیشتر یا عرضه محصولات جدید را در پیش بگیرد. با توجه به اینکه تسلا در سال‌های اخیر بارها قیمت محصولات خود را کاهش داده، حاشیه سود آن به شدت تحت فشار قرار گرفته است. از طرفی با حذف احتمالی اعتبار مالیاتی ۷٬۵۰۰ دلاری در آمریکا، خودروهای تسلا در بازار داخلی گران‌تر نیز خواهند شد. این تغییر نه تنها به سودآوری ضربه می‌زند، بلکه در کنار تعرفه‌های جدید قطعات وارداتی، هزینه تولید را افزایش می‌دهد.

تولید محصولات جدید راهکار منطقی‌تری به نظر می‌رسد، اما وضعیت فعلی تسلا چندان امیدوارکننده نیست. این شرکت سال‌هاست تمرکز خود را روی توسعه فناوری رانندگی خودران گذاشته و بسیاری از منابع را به این بخش اختصاص داده است. مدل S در سال ۲۰۱۲ و مدل ۳ در ۲۰۱۷ معرفی شده‌اند و با وجود باز طراحی‌های جزئی، این دو خودرو دیگر جذابیت اولیه را ندارند. تنها محصول کاملاً جدید، سایبرتراک است که آن هم تاکنون عملکرد ضعیفی داشته است.

به نظر می‌رسد قمار اصلی تسلا، موفقیت در توسعه کامل فناوری خودران باشد؛ اما این مسیر، بیش از هر چیز به اعتماد مشتریان نیاز دارد. سال‌ها آزمایش عمومی روی کاربران، بدون اطمینان از ایمنی کامل و رفتارهای جنجالی ایلان ماسک باعث شده اعتبار تسلا در این حوزه نیز خدشه‌دار شود.

همانطور که آمار فروش اروپا نشان می‌دهد، تسلا دیگر نمی‌تواند با سیاست‌های گذشته مسیر خود را ادامه دهد. اعتبار برند این شرکت در بسیاری از نقاط جهان به شدت آسیب دیده و محصولاتش دیگر مثل گذشته هیجان‌انگیز نیستند. این برند بدون یک تحول اساسی، شاید نتواند از بحران فعلی خارج شود.