گاز؛ پیشران بی‌رقیب پایداری برق کشور در دهه تحریم

نادر صفایی، یکی از مدیران سابق صنعت برق کشور و کارشناس انرژی‌های تجدیدپذیر، نقش راهبردی گاز در زنجیره تولید برق و الزامات آینده و ظرفیت‌های بومی این صنعت را تشریح کرد.

وی با اشاره به سهم عمده گاز طبیعی در تأمین برق کشور گفت: اگر امروز خاموشی گسترده‌ای سراسر کشور را تهدید نمی‌کند، دلیل اصلی آن تکیه زیرساخت‌های نیروگاهی به منابع عظیم گاز ایران است. با ورود فازهای جدید پارس جنوبی، سهم گاز در ساختار سوخت نیروگاه‌های حرارتی به بیش از ۸۵ درصد رسیده است که در خاورمیانه و جهان یک رکورد مهم محسوب می‌شود.

صفایی افزود: این وابستگی، صرفاً یک نقطه قوت نیست؛ نوعی هشدار هم هست که نشان می‌دهد پایداری برق به امنیت تأمین و تداوم تولید گاز وابسته است. به بیان ساده‌تر، هر مشکلی در جریان گاز، سریعاً به بحران در بخش برق منجر خواهد شد. پس تضمین امنیت انرژی ما، نیاز به توسعه پایدار صنعت گاز و بهره‌برداری مسئولانه‌تر از این ثروت ملی دارد.

وی با اشاره به عملکرد صنعت گاز در مدیریت منابع در فصول مختلف سال گفت: تأمین پایدار برق کشور در زمستان‌های سرد و تابستان‌های داغ، نیازمند هماهنگی بسیار نزدیک واحدهای بهره‌برداری گاز و شرکت‌های برق حرارتی است. خوشبختانه در چند سال اخیر، با پیش‌بینی‌های دقیق و افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز، این هماهنگی تا حد زیادی موفق بوده و مانع خاموشی‌های گسترده شده است.

صفایی همچنین به تهدیدهای خارجی و تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: یکی از رمزهای موفقیت صنعت گاز، بومی‌سازی بخش عمده تجهیزات حیاتی و تداوم سرمایه‌گذاری در شرایط سخت بوده است. ما به خوبی یاد گرفته‌ایم که حتی بدون ورود فناوری غربی، با اتکا به توان متخصصان داخلی، روند رشد تولید را حفظ کنیم؛ هر چند برای جهش آینده همچنان باید به توسعه فناوری‌های نوین، همکاری‌های منطقه‌ای و سرمایه‌گذاری خارجی چشم بدوزیم.

وی بزرگترین مشکل حال حاضر تأمین پایدار گاز را مصرف بالای بخش خانگی دانست و گفت: وقتی فصل سرما شروع می‌شود، مصرف خانگی جهشی فوق‌العاده پیدا می‌کند. نتیجه آن این است که بسیاری اوقات ملزم به کاهش سهم نیروگاه‌ها از گاز یا حتی استفاده از سوخت‌های مایع جایگزین می‌شویم که هم هزینه اقتصادی بالایی دارد و هم به محیط‌زیست لطمه می‌زند. این مشکل اگرچه تا حد زیادی مدیریتی است، اما در نهایت راه‌حل آن در بخش فرهنگ‌سازی، تعرفه‌گذاری پلکانی و توسعه نیروگاه‌های با راندمان بالاتر نهفته است.

صفایی در پایان تأکید کرد: نگاه منصفانه به دستاوردهای صنعت گاز طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد اگر این پیشرفت نبود، اکنون بحران انرژی کشور ابعاد بسیار گسترده‌تری پیدا می‌کرد. موفقیت‌های امروز حاصل هم‌افزایی نیروهای جهادی و متخصصان صنعت گاز و برق است؛ اما برای تداوم این روند، باید زیرساخت‌ها را همسو با نیاز واقعی توسعه داد و پشتیبانی همه‌جانبه سیاست‌گذار و مردم را جلب کرد. آینده صنعت گاز، آینده صنعت برق را نیز تضمین خواهد کرد.