الوند کروزر ؛ زمانی که در ایران تویوتا ساخته می شد

الوند کروزر نمونه دوکابین تویوتا لندکروز سری ۷۰ در ایران است که تولید آن به قبل از تولید نسخه ژاپنی برمی‌گردد و به سفارش ارتش و سپاه ساخته شد.

اهمیت لوجستیک در ارتش‌ها
لوجستیک خودرو در جنگ‌ها یکی از ارکان اصلی برای پیروزی به شمار می‌رود. بدون حمل و نقل سریع و ایمن تجهیزات، نفرات، سوخت و مهمات، هیچ عملیات نظامی پایداری امکان‌پذیر نیست. خودروهای نظامی وظیفه دارند این زنجیره حیاتی را از عقبه تا خط مقدم برقرار نگه دارند. ناپلئون بناپارت با جمله معروف خود که “ارتش با شکم خالی نمی‌جنگد” به اهمیت بی‌چون و چرای تدارکات و پشتیبانی اشاره کرده است. در بسیاری از نبردهای بزرگ تاریخ، ضعف در بخش لوجستیک موجب شکست شده، حتی اگر ارتش از نظر نظامی برتری داشته است.

پیش‌بینی نیاز به خودروی تاکتیکی برای لوجستیک حمل مهمات و نیرو در ایران به سال‌های قبل از انقلاب برمی‌گردد، زمانی که دکترین دفاعی ایران نیاز به خودروی تاکتیکال را احساس کردند و شاه ایران سفارش خودرویی با چنین نیازهایی را به کمپانی بنز داد، اما با وقوع انقلاب در ایران بسیاری از این سفارش‌ها و قراردادها فسخ شدند و آنچه امروز از بنز جی کلاس می‌بینیم حاصل نیازهای نظامی ایران است.

هشت سال جنگ با عراق و دوستی با تویوتا
با وقوع جنگ تحمیلی با عراق، ضعف لوجستیک در ایران به خوبی احساس شد و فرماندهان به دنبال رفع این ضعف که می‌توانست از توانایی دفاعی ایران به شدت بکاهد، اعلام نیاز کردند. در آن زمان، خودروسازان داخلی توانایی پاسخ‌گویی به این نیازها را نداشتند و روابط سیاسی ایران نیز به‌شدت محدود بود. با توجه به نبود امکان خرید گسترده از خودروسازان اروپایی و تحریم آمریکا علیه ایران، تنها گزینه موجود، خرید از شرق آسیا بود؛ آن هم در شرایطی که فقط خودروسازان ژاپنی حضور داشتند و هنوز آنچنان خبری از شرکت‌های کره‌ای و چینی نبود. به سرعت در ایران، خودروهای ساخت ژاپن بخشی از جنگ شدند و تویوتا و نیسان بخشی از جنگ بر عهده گرفتند.

پایان جنگ و بازسازی نیروهای مسلح
با پایان جنگ ایران و عراق، نیروهای مسلح ایران آسیب‌های گسترده‌ای را متحمل شده بودند که باید بازسازی می‌شدند. در کنار فرسودگی ادوات به دلیل خطر دوباره حمله عراق به ایران، پادگان‌سازی‌های گسترده‌ای در ایران انجام شد و نیاز به خودروهای همه‌جارو و تکنیکال بیشتر از قبل احساس می‌شد.

تولید تویوتا در ایران
با پایان جنگ، صنایع خودروسازی فتح که وابسته به ارگان‌های نظامی بود، تصمیم به تولید خودروهای وانت تک‌کابین، دوکابین و آمبولانس گرفت. با توجه به پیچیدگی توسعه یک پلتفرم اختصاصی، این خودروساز تصمیم گرفت تولیدات خود را بر پایه یک پلتفرم آماده آغاز کند. پس از انجام تحقیقات، مقرر شد سه خودروی سهند، الوند و کیان با کاربری‌های وانت، وانت دوکابین و آمبولانس نظامی، بر پایه پلتفرم و پیشرانه تویوتا سری ۷۰ تولید شوند.

الوند کروز تویوتا ۲ دو کابین ساخت ایران
تمرکز پروژه الوند بر تولید خودرویی مقاوم، ساده و قابل‌اعتماد برای کاربری‌های نظامی، مرزبانی، پشتیبانی لجستیکی و خدمات صحرایی و کوهستانی در مناطق سخت‌گذر بود، اما این خودرو در وظیفه جابجایی فرماندهان بیشترین نقش را ایفا می‌کرد.

مشخصات فنی لندکروز دوکابین ایرانی
الوندکروزهای تولید ایران عمدتاً مجهز به پیشرانه تویوتا ۳F بودند. این موتور با حجم ۳۹۵۵ سی‌سی و نسبت تراکم ۸ به ۱، از نوع OHV با ۱۲ سوپاپ است. حداکثر توان خروجی این پیشرانه ۱۵۵ اسب‌بخار در ۴۰۰۰ دور در دقیقه و حداکثر گشتاور تولیدی آن ۳۰۳ نیوتن‌متر در ۳۲۰۰ دور در دقیقه است.

امکانات الوند کروز
شرکت خودروسازان فتح به عنوان یکی از مجموعه‌های صنعتی وابسته به حوزه دفاعی، مأموریت تولید الوند را نه با هدف رقابت در بازار مصرف، بلکه در راستای پشتیبانی از نیازهای امنیتی و نظامی کشور بر عهده داشت.

معایب لندکروز ایرانی
اصلی‌ترین مشکل الوند کروز به اتاق آن برمی‌گردد. اتاق الوند کروز از ضعف ساختاری به شدت بالا برخوردار بود؛ بسیاری از افراد که تجربه سواری آن را دارند نیز به این موضوع اشاره می‌کنند.

سر انجام الوندکروز چه شد؟
در نهایت تولید الوند کروز تا سال ۱۳۸۵ ادامه داشت و به بسیاری از رسته‌های سپاه، ارتش و نیروی انتظامی راه یافت. این خودرو همانند دیگر محصولات تویوتا از خود عملکرد بسیار خوبی را نشان داد. دلیل توقف تولید این خودرو هنوز هم معلوم نیست، اما بسیاری آن را به تحریم‌های وضع شده بر ایران، نارضایتی کمپانی مادر و دیگر دلایل مطرح می‌نمایند.