چرا ابرخودروهای برقی هیچ طرفداری ندارند؟

در چند روز گذشته چند خودروساز مطرح بزرگ دنیا، از جمله کوئنیگزگ، پاگانی و شورولت از عدم تمایل خود برای تولید یک سوپر اتومبیل برقی خبر داده‌اند. این شرکت‌ها معتقد هستند مشتریان آنها خواهان چنین مدلی نیستند و کماکان غرش موتورهای حجیم درون‌سوز و بوی بنزین را به پیشرانه‌ های برقی ترجیح می‌دهند. از سوی دیگر ابرخودروی برقی ریمک نورا که از مشخصاتی فوق‌العاده برخوردار بوده و تاکنون چندین و چند رکورد جهانی را شکسته، روی دست سازنده باقی مانده و نتوانسته آنطور که باید نظر مثبت مشتریان را جلب کند. چه چیزی باعث شده بازار به ابرخودروهای برقی اصلاً روی خوش نشان ندهد؟ در مطلب حاضر سعی خواهیم کرد به این سوال پاسخ دهیم.

پایین آمدن قیمت صفر تا صد

جهان خودروهای برقی به نقطه‌ای رسیده که یک هاچبک خانوادگی، آن هم با برند اقتصادی هیوندای، عملکردی بسیار سریع و فراتر از انتظارات ارائه می‌کند؛ آنقدر سریع که می‌تواند به راحتی موجودیت سوپر اسپرت‌ های برقی چند صد هزار دلاری را زیر سوال ببرد! وقتی هیوندای آیونیک ۵ نسخه N در ازای ۶۸ هزار دلار قیمت شتابی برابر با ۳.۴ ثانیه دارد، واقعاً چرا کسی باید برای خرید یک سوپراسپرت الکتریکی که شاید فقط ۰.۵ ثانیه سریع‌تر باشد، ۱۵۰٬۰۰۰ دلار بیشتر پرداخت کند؟ پاسخ را می‌توان حدس زد، احتمال اینکه کسی این کار را انجام دهد، خیلی کم است.

مشتریان متمول و بدون محدودیت در بودجه، همیشه به ‌دنبال محصولی هستند که «خاص» باشد، چیزی که بقیه نتوانند داشته باشند. در دوران پیشرانه‌ های درون‌سوز، خودروسازان می‌توانستند قدرت و عملکرد را پشت تعداد سیلندرها و توربو شارژر ها پنهان کنند و برای هر پله افزایfش، مبالغ گزافی بگیرند. اما پیشرانه‌ های برقی این مدل کسب‌ و کار را کاملاً بهم ریخته‌اند، چون دستیابی به خروجی‌های بسیار بالا دیگر محدود به ساختارهای مکانیکی پیچیده و گرانقیمت نیست.

دموکراتیزه شدن قدرت در عصر خودروهای برقی

یکی از ارزشمندترین ویژگی‌های خودروهای سوپراسپرت در تمام دوران، قدرت موتور بوده است. اکنون برقی شدن پیشرانه‌ها این ویژگی را «دموکراتیزه» کرده؛ به عبارتی چیزی که روزگاری فقط در دسترس چند برند فوق ‌لوکس بود، امروز با قیمتی نسبتاً معقول در خودروهای روزمره هم دیده می‌شود. بنابراین، اگر خودروسازی بخواهد سوپراسپرت برقی جدیدی معرفی کند، باید به اندازه یک هاچبک برقی هیوندای سریع باشد! و این تازه نقطه شروع است!

شاید برخی مشتریان سوپراسپرت‌های برقی به امید برد حرکتی بیشتر وسوسه شوند، اما این مزیت هم دوام طولانی نخواهد داشت. با گسترش زیرساخت شارژ و پیشرفت فناوری باتری، فاصله‌ها کم می‌شوند؛ ضمن اینکه در دنیای برق، تقریباً هر ساختمان بالقوه‌ای می‌تواند به یک نقطه شارژ تبدیل گردد. این دو روند در کنترل مستقیم خودروسازان نیست، اما بازار را تغییر می‌دهند.

محدودیت‌های مختلف برای خودروهای برقی

بسیاری از خودروهای برقی امروز به طور نرم‌افزاری در سرعت نهایی یا میزان خروجی پیشرانه محدود شده‌اند تا از باتری محافظت شود یا الزامات گارانتی رعایت گردد. اما این محدودیت‌ها قابل برطرف‌ سازی هستند. با پیشرفت در زمینه ترکیب شیمیایی باتری، خنک‌ کاری و مدیریت انرژی، بعید است آینده‌ای داشته باشیم که خودروهای برقی کندتر، گران‌تر یا از نظر برد حرکتی محدودتر شوند؛ برعکس، روند کلی به سمت بهبود است.

فقدان روح و شخصیت، پاشنه آشیل خودروهای برقی

آنچه بسیاری از ما درباره خودروهای درون‌سوز دوست داریم، مجموعه‌ای از حس‌هایی مثل بو، صدا، لرزش و شخصیت پیشرانه است. اینها همان چیزهایی هستند که هر مدل را منحصربفرد می‌کنند و شور و اشتیاق طرفداران را زنده نگه می‌دارند. خودروهای برقی اغلب فاقد این لایه حسی هستند. از یک زاویه منتقدانه می‌توان گفت همه این جذابیت‌های حسی در پیشرانه‌های درون‌سوز در واقع پکیج شاعرانه ناکارآمدی‌ها بوده‌اند، اما همین ناکارآمدی‌هاست که خاطره می‌سازد!

وقتی اعداد دیگر کافی نیستند

حتی مدیران ارشد صنعت نیز متوجه تغییر مفاهیم و چارچوب‌های ذهنی شده‌اند. تونی روما مدیر پروژه شورولت کوروت، در مصاحبه اخیر خود اذعان کرده که اگر قرار باشد یک کوروت الکتریکی ساخته شود، باید به شکل‌های تازه‌ای «درگیرکننده» باشد، زیرا معیاری مثل شتاب در حوزه خودروهای برقی دیگر «بی‌معنا» تلقی می‌شود. وقتی همه می‌توانند سریع باشند، دیگر سرعت و شتاب خام تمایز ایجاد نمی‌کند.

چالش بزرگی به نام فروش

فقط جنرال موتورز نیست که چنین دغدغه‌ای دارد. میت ریمک، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت ریمک، سال گذشته اعتراف کرد فروش ابرخودروی نورا به آن آسانی که تصور می‌شد نیست. همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم، برندهای کوئنیگزگ و پاگانی نیز دیدگاهی مشابهی دارند و معتقدند مشتریان آنها خواستار ابرخوردی تمام برقی نیستند. بازار مدل‌های لوکس هنوز هویت مکانیکی و احساسی را در اولویت قرار می‌دهد، چیزی که در خودروهای الکتریکی به سادگی بازتولید نمی‌شود.

از سوی دیگر با رشد نرم‌افزار در صنعت خودرو، این امکان وجود دارد که هر خودرو احساس، صدای مصنوعی و واکنش‌های شبیه‌سازی‌شده مدل‌های دیگر را تقلید کند. اگر نرم‌افزار بتواند صدا، شتاب‌گیری لایه به لایه یا حتی «تعویض دنده مجازی» بسازد، تمایز سنتی بین برندهای لوکس و غیرلوکس بازار بیش از پیش کمرنگ‌تر می‌شود.

تهدید جدی از سوی مدل‌های اقتصادی

پیشرانه‌ های برقی به دلیل ماهیت کاملاً متفاوت، بیشینه گشتاور خود را از همان دورهای آغازین در اختیار راننده می‌گذارند. علاوه‌بر این، این نوع پیشرانه‌ ها عموماً قدرت بسیار بالایی را در قالب پکیجی کوچک تولید می‌کنند. آیونیک ۵ نسخه N که پیشرانه آن ۶۴۱ اسب بخار قدرت دارد، بهترین مثال در این زمینه است. در صورت عدم نیاز به برد حرکتی ۳۵۵ کیلومتر، هیوندای می‌تواند یک باتری کوچکتر ارائه دهد، چیزی که باعث می‌شود این شرکت ناخواسته یک هاچبک سبک‌تر، سریع‌تر، ارزان‌تر و اساساً با عملکرد بهتر خلق کند.

اگر نگاهی به مدل‌های معرفی‌شده در چین داشته باشیم، با اعداد و ارقامی عجیب‌تر روبرو خواهیم شد. برای مثال هاچبک برقی ام جی ۴ X پاور در ازای قیمت تقریباً ۳۱ هزار دلاری، شتابی برابر با ۳.۸ ثانیه دارد! بی وای دی سیل پرفورمنس ۳۶ هزار دلاری هم ۵۳۰ اسب بخار قدرت داشته و با بودجه تقریباً ۳۶ هزار دلاری قابل خرید است!

اگر خودروهای برقی پیروز شوند…

در مسیری که برقی‌سازی به طور پیوسته شتاب می‌گیرد، این احتمال وجود دارد برخی از سازندگان مدل‌های سوپراسپرت در صورت ناتوانی در تعریف دوباره ارزش‌های پیشنهادی خود، نتوانند از این دوره گذار جان سالم به در ببرند. آینده‌ای را تصور کنید که در آن ارزش خودرو نه بر اساس قدرت، بلکه بر اساس برد یا شاید تجربه نرم‌افزاری تعیین می‌شود. آن روز، عبارت «قدرت برای همه» فقط شعار نخواهد بود، بلکه واقعیت بازار خواهد شد.