جنگ تراشه‌ها به دروازه‌های اروپا رسید؛ نکسپریا در آتش نبرد چین، هلند و آمریکا

بحران نکسپریا صنعت خودروسازی اروپا را در آستانه توقف قرار داده است. چین صادرات تراشه‌های نکسپریا را از اول اکتبر ممنوع کرد اقدامی که زنجیره تولید بنز، بی‌ ام‌ و و استلانتیس به لرزه درآورده است.

هشدار ترامپ و مداخله هلند در نکسپریا

دونالد ترامپ چند ماه پیش نکسپریا را به دلیل مالکیت چینی تهدید امنیتی برای جهان خواند و هشدار داد در صورت بی‌ عملی اروپا، آمریکا تحریم‌های مستقیم اعمال خواهد کرد. دولت هلند با استناد به قانونی قدیمی مربوط به امنیت ملی، در پاییز ۲۰۲۵ کنترل شرکت نکسپریا را در دست گرفت و مدیرعامل چینی، ژانگ شویژنگ، را برکنار کرد. این تصمیم نقطه آغاز بحران تازه‌ای در روابط چین و اروپا شد. نکسپریا یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان قطعات نیمه‌هادی جهان است و در مرکز جنگ فناوری و سیاست میان پکن و غرب قرار گرفته. زنجیره تولید خودروسازی اروپا به لرزه افتاده و روابط دیپلماتیک میان چین و هلند تیره شده است. نکسپریا به عنوان شرکتی هلندی–چینی نماد تقابل شرق و غرب است و عمق نفوذ چین در زنجیره تامین جهانی را نشان می‌دهد. اروپا در موقعیت ضعیفی قرار گرفته و نتیجه فشار ترامپ، کنترل دولتی بر نکسپریا بود که بحران را تشدید کرد.

واکنش چین و تحریم صادرات تراشه‌های نکسپریا

چین از اول اکتبر صادرات تراشه‌ها و قطعات نکسپریا را ممنوع کرد و صنعت خودرو اروپا را در شوک فرو برد. نکسپریا تا ۴۰ درصد نیاز بازار جهانی به نیمه‌ رساناهای پایه مانند دیودها و ترانزیستورها را تأمین می‌کند که در سیستم‌های حیاتی خودرو مثل کیسه‌ هوا، فرمان و ترمز استفاده می‌شوند. اکنون خطوط تولید اروپا در خطر توقف کامل قرار گرفته‌اند. پکن با این تحریم خشم خود را نشان داد و شرکت‌های اروپایی با کمبود شدید مواجه شدند. تحریم چین کل صنعت نیمه‌هادی اروپا را تحت تاثیر قرار داد و پاسخی قاطع به مداخله هلند بود. خودروسازان اروپایی در تنگنا هستند و قطع صادرات تراشه‌های نکسپریا می‌تواند به رکود اقتصادی منجر شود. دولت‌های اروپایی در تلاش برای یافتن تامین‌ کنندگان جایگزین هستند اما این بحران ابعاد ژئوپلیتیک دارد و چین هنوز اهرم‌های قوی در دست دارد.

هشدار خودروسازان و خطر فروپاشی زنجیره تولید

مرسدس‌ بنز، بی‌ام‌و و استلانتیس هشدار داده‌اند که اگر بحران نکسپریا ظرف چند هفته حل نشود، تولید متوقف خواهد شد. دولت آلمان این بحران را جدی توصیف کرده و با خودروسازان برای یافتن راه‌حل فوری مذاکره می‌کند. در کارخانه‌هایی مانند ولفسبورگ، خطوط تولید به دلیل کمبود تراشه تعطیل شده‌اند. زنجیره تولید در آستانه فروپاشی است و خودروسازان آلمانی بیشترین آسیب را می‌بینند. کمبود قطعات نکسپریا سیستم‌های ایمنی خودرو را مختل کرده و اگر تحریم ادامه یابد، میلیون‌ ها شغل در خطر خواهد بود. اروپا باید استراتژی جایگزین تدوین کند زیرا وابستگی به نکسپریا بیش از حد بوده است. این وضعیت می‌تواند به کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها منجر شود و مصرف‌ کنندگان نهایی متاثر خواهند شد. بحران نکسپریا درس مهمی برای تنوع‌بخشی زنجیره تامین است.

نقش کلیدی نکسپریا در نیمه‌ هادی‌ های خودرویی

نکسپریا سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد قطعه نیمه‌هادی تولید می‌کند و با سهم ۹.۷ درصدی از بازار جهانی، در تولید دیودها و سامانه‌های حفاظت ESD رتبه اول جهان را دارد. این شرکت در MOSFETهای قدرت خودرو و تراشه‌های لاجیک خودرویی دومین بازیگر بزرگ جهان است و بیش از ۶۰ درصد فروشش به صنعت خودرو اختصاص دارد. نکسپریا ستون فقرات نیمه‌هادی‌های خودرویی اروپا است و قطعات پایه‌ای آن حیاتی و بدون جایگزین فوری هستند. رتبه جهانی نکسپریا اهمیت استراتژیک آن را نشان می‌دهد و وابستگی عمیق صنعت خودرو به آن ایجاد شده است. این شرکت هلندی–چینی با تولید انبوه بازار را تسخیر کرده بود اما بحران مالکیت آینده آن را مبهم کرده است. نکسپریا نوآور در فناوری‌های حفاظتی است و از دست دادن آن نوآوری اروپا را عقب می‌اندازد.

زنجیره تولید جهانی نکسپریا و توقف در چین

دفتر مرکزی نکسپریا در نیمه‌خن هلند است اما زنجیره تولیدش جهانی است: دو کارخانه ویفر در هامبورگ آلمان و منچستر انگلستان، چهار مرکز مونتاژ در چین (دونگ‌گوان و ووکسی)، مالزی (سرمبان) و فیلیپین (کابویائو). بخش عمده تراشه‌ها در چین بسته‌بندی می‌شوند که اکنون با ممنوعیت صادرات پکن متوقف شده است. مدیریت چینی اعلام کرده هیچ تصمیمی از دولت هلند بدون تأیید دفتر مرکزی چینی اجرایی نخواهد شد. این زنجیره وابستگی متقابل را نشان می‌دهد و توقف در چین کل تولید را فلج کرده است. نکسپریا با پراکندگی جغرافیایی ریسک را کاهش می‌داد اما بحران ژئوپلیتیک آن را بی‌اثر کرد. مراکز آسیایی نقش کلیدی دارند و مدیریت دوگانه به تقابل تبدیل شده است.

تحلیل بحران نکسپریا و قربانی شدن اروپا

بحران نکسپریا جنگی بر سر کنترل مغز خودروهای آینده است. آمریکا زنجیره تراشه را از چین جدا می‌کند اما پکن با فرمان صادراتی گلوگاه جهانی را در مشت نگه داشته است. اروپا نخستین قربانی این نبرد ژئوپلیتیک است و قلب خودروسازی‌اش بدون تراشه‌های نکسپریا از تپش می‌افتد. جداسازی زنجیره هدف بلندمدت غرب است اما هزینه‌های کوتاه‌مدت سنگین است. چین با تحریم نکسپریا قدرت خود را اثبات کرد و اروپا باید اتحاد داخلی ایجاد کند. خودروسازی اروپایی نماد قدرت اقتصادی است اما وابستگی به خارج آن را آسیب‌پذیر کرده. بحران نکسپریا می‌تواند به سرمایه‌گذاری در تولید داخلی منجر شود. جنگ تراشه‌ها ادامه دارد و کنترل تراشه‌ها برابر با کنترل آینده فناوری است. حل بحران نیازمند دیپلماسی و نوآوری است.

ابعاد گسترده‌تر بحران نکسپریا در صنعت جهانی

جنگ تراشه‌ها به اروپا رسیده و نکسپریا در نبرد چین، هلند و آمریکا می‌سوزد. این بحران زنجیره تولید نیمه‌هادی را مختل کرده و نکسپریا مرکز تقابل شده است. از هشدار ترامپ تا تحریم چین، اروپا بیشترین آسیب را می‌بیند. این رویداد درس تنوع تامین دارد و دولت‌ها باید امنیت زنجیره را اولویت دهند. نکسپریا با تولید عظیم بازار را شکل داده بود اما توقف آن مشکلات گسترده ایجاد کرده است. خودروسازان در جستجوی جایگزین هستند اما بحران می‌تواند به رکود منجر شود. سرمایه‌گذاری در فناوری داخلی ضروری است و جنگ فناوری برندگان مستقل را تعیین می‌کند. نکسپریا فقط آغاز است و اروپا باید با آمریکا هماهنگ شود.

آینده نکسپریا و صنعت خودرو اروپا

آینده نکسپریا مبهم است و اگر تحریم ادامه یابد، توقف تولید اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. دولت هلند کنترل دارد اما مدیریت چینی مقاومت می‌کند و مذاکرات پیشرفت کند است. اروپا باید تولید داخلی تراشه را افزایش دهد و سرمایه‌گذاری‌های کلان انجام دهد. نکسپریا می‌تواند اروپایی کامل شود اما هزینه‌ها بالا است. چین ممکن است تحریم را تشدید کند و خودروسازان آلمانی نیاز به حمایت دولتی دارند. بحران نکسپریا فرصتی برای نوآوری است و جنگ تراشه‌ها درس استقلال می‌دهد. برندگان کسانی خواهند بود که سریع تطبیق یابند و نکسپریا تعیین‌کننده آینده است.