نسل جدید جنگنده اخلالگر در نیروی دریایی آمریکا

نسل جدید جنگنده اخلالگر در نیروی دریایی آمریکا در راه هستند. در دنیای پیچیده و در حال تحول جنگ‌های مدرن، قابلیت‌های جنگ الکترونیک (EW) نقشی حیاتی ایفا می‌کنند. نیروی دریایی ایالات متحده (USN) با درک این موضوع، برنامه نسل جدید جنگنده اخلالگر (NGJ) خود را با هدف ارتقاء چشمگیر توانمندی‌های خود در حوزه حمله الکترونیکی هوابرد (AEA) پیگیری می‌کند. این مقاله به بررسی جزئیات، دستاوردها و چشم‌انداز این پروژه مهم می‌پردازد.

تاریخچه و اهمیت NGJ: برنامه NGJ در راستای جایگزینی سیستم فرسوده AN/ALQ-99 Tactical Jamming System (TJS) آغاز شده است. سیستم AN/ALQ-99 که از دهه ۱۹۷۰ در خدمت بوده، با چالش‌های فزاینده‌ای در پشتیبانی و انطباق با تهدیدات مدرن روبرو است. جنگنده‌های EA-18G Growler که ستون فقرات ناوگان جنگ الکترونیک نیروی دریایی آمریکا را تشکیل می‌دهند، برای حفظ برتری خود در محیط‌های نبرد پیچیده، نیازمند ارتقاء به فناوری‌های نوین هستند. NGJ با بهره‌گیری از آخرین فناوری‌های نرم‌افزار دیجیتال و آرایه‌های اسکن الکترونیکی، قدرتی بیشتر و برد عملیاتی وسیع‌تری را برای EA-18G فراهم می‌آورد.

دستاوردها و نقاط عطف کلیدی در سال ۲۰۲۴: سال ۲۰۲۴ شاهد تحقق سه نقطه عطف مهم در برنامه NGJ بود:

• دستیابی به قابلیت عملیاتی اولیه (IOC) و اولین استفاده رزمی NGJ-MB: در سال ۲۰۲۴، جنگنده اخلالگر AN/ALQ-249(V)1 NGJ-MB به قابلیت عملیاتی اولیه دست یافت و اولین تجربه عملیاتی خود را در میدان نبرد کسب کرد. این دستاورد نشان‌دهنده بلوغ فناوری و آمادگی عملیاتی این سیستم پیشرفته است.
• قرارداد توسعه NGJ-LB با L3Harris: در آگوست ۲۰۲۴، شرکت L3Harris با عقد قراردادی از سوی فرماندهی سیستم‌های هوایی نیروی دریایی آمریکا (NAVAIR)، مسئولیت توسعه نسخه پهن‌باند پایین (NGJ-LB) را بر عهده گرفت. این قرارداد پس از فراز و نشیب‌های حقوقی و اعتراض رقبا، نقطه پایانی بر وقفه چند ساله در این بخش از پروژه گذاشت.
• توسعه نسخه جدید NGJ-MB برای مقابله با تهدیدات فرکانس بالا: در سپتامبر ۲۰۲۴، شرکت Raytheon که از سال ۲۰۱۴ بر روی توسعه NGJ Mid-Band (NGJ-MB) کار می‌کرد، بودجه‌ای را از NAVAIR برای توسعه تغییری مهندسی دریافت کرد. این تغییر با هدف افزایش توانایی غلاف NGJ-MB برای مقابله با تهدیدات نوظهور در فرکانس‌های بالا صورت پذیرفت.

برنامه NGJ که در ابتدا برای پاسخگویی به الزامات نیروی دریایی آمریکا طراحی شده بود، به یک پروژه مشترک دوجانبه بین آمریکا و استرالیا تبدیل شده است. استرالیا از طریق یک مشارکت همکارانه، در توسعه، تولید و نگهداری نسخه‌های NGJ-MB و NGJ-LB سرمایه‌گذاری کرده است. این همکاری نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه با ترکیب دانش و تجربه دو کشور، به ارتقاء هرچه بیشتر قابلیت‌های این سیستم کمک می‌کند.

تحولات و ارتقاء جنگنده Growler: جنگنده EA-18G Growler که خود به عنوان جانشینی برای EA-6B Prowler طراحی شده، یک نسخه سفارشی‌سازی شده از جنگنده تهاجمی دو سرنشینه F/A-18F Block II Super Hornet است که برای ماموریت‌های جنگ الکترونیک بهینه‌سازی شده است. قابلیت‌های AEA این جنگنده که از طریق غلاف‌های خارجی حمل می‌شود، امکان مختل کردن، از کار انداختن و تضعیف سیستم‌های راداری و شبکه‌های مخابراتی دشمن را فراهم می‌آورد. این امر به شکست زنجیره عملیاتی دشمن و تسهیل نفوذ بسته‌های حمله به فضای هوایی پرتنش کمک می‌کند.

علاوه بر سیستم NGJ، چندین برنامه ارتقاء دیگر نیز برای Growler در حال اجراست:

• برنامه ارتقاء قابلیت Growler (GCM): این برنامه چندساله که از سال ۲۰۲۱ آغاز شده، با هدف حفظ سازگاری Growler با جنگنده‌های F/A-18E/F Block III انجام می‌شود.
• Growler Block II (GB2): این نسخه که در حال توسعه است، شامل یک ارتقاء اساسی برای پیاده‌سازی زیرساخت‌ها و معماری لازم جهت بهبودهای تدریجی قابلیت است.
• ارتقاء سیستم حمله الکترونیکی (EAU) به Next Generation EAU (NGEAU): این ارتقاء قابلیت پردازش و پاسخگویی خودکار به سیگنال‌های ناشناخته در محیط‌های الکترومغناطیسی متراکم را افزایش می‌دهد. NGEAU از الگوریتم‌های یادگیری ماشین پیشرفته برای مقابله با رادارهای تطبیقی و ناشناخته استفاده می‌کند.
• فاز دوم GB2 (Beowulf): این فاز شامل ادغام یک آرایه چندمنظوره پیشرفته (MFA) در فلپ‌های جلویی بال خواهد بود که عملکرد و قابلیت سیستم AN/ALQ-218(V)2 را تکمیل می‌کند.
• مدل به‌روزرسانی نرم‌افزاری چابک: از سال مالی ۲۰۲۵، روند به‌روزرسانی نرم‌افزارهای سیستم از مدل سنتی “H-builds” که هر دو سال یک بار منتشر می‌شد، به مدل چارچوب چابک مقیاس‌پذیر (Scaled Agile Framework) تغییر یافته است. این رویکرد امکان ارائه نسخه‌های کوچک‌تر و به‌روزرسانی‌های مکرر را از طریق ادغام، تحویل و استقرار مداوم فراهم می‌کند.

نقش شرکت بوئینگ: شرکت بوئینگ از طریق NAVAIR، مسئولیت اعمال تغییرات مهندسی لازم بر روی جنگنده‌های EA-18G برای اتصال، ادغام و استفاده از قابلیت‌های NGJ را بر عهده دارد. این قراردادها به دلیل دانش فنی و مهندسی منحصر به فرد بوئینگ در مورد سیستم تسلیحاتی EA-18G، به صورت انحصاری واگذار شده‌اند.

برنامه نسل جدید جنگنده اخلالگر (NGJ) نشان‌دهنده تعهد نیروی دریایی ایالات متحده به حفظ و ارتقاء برتری خود در حوزه جنگ الکترونیک است. با دستاوردهای اخیر در توسعه و استقرار NGJ-MB و همچنین پیشرفت در برنامه‌های ارتقاء جنگنده‌های EA-18G، نیروی دریایی آمریکا گامی بلند در جهت آماده‌سازی خود برای چالش‌های امنیتی آینده برداشته است. همکاری بین‌المللی و پذیرش فناوری‌های نوین، کلید موفقیت این برنامه حیاتی خواهد بود.