در این مطلب آخرین خودرو به بررسی مقایسه طراحی خودروی سهند و رانا از دو شرکت پارس خودرو و ایران خودرو می پردازیم.

اگر یک ویژگی بارز در بین بسیاری از ما ایرانی ها وجود داشته باشد، این است که ما معمولا از تجربیات گذشته خود درس نمی گیریم و نسبت به بسیاری از آموخته ها و تفکرات خود، تعصبات کورکورانه ای داریم که سبب می شود در برابر آموخته ها و کسب تجربه های جدید، گارد گرفته و انعطاف نداشته باشیم. حداقل در مورد خودرو، بخصوص در رابطه با خودروهای داخلی و نگرشی که نسبت به آن ها داشته و داریم، تا حد زیادی این گونه به نظر می رسد. اینکه چندین سال از طراحی و ساخت یک پلتفرم و محصول گذشته باشد، ولی همچنان آن را برتر از یک محصول چینی با پلتفرم، طراحی و امکانات بروز تر می دانیم، خود گویای این موضوع است. هر چند که این نوع نگرش، در سالیان اخیر، با توجه به شرایطی مانند افت کیفیت قابل توجه خودروهای داخلی و در مقابل، افزایش قیمت غیر منطقی آن ها تا حدی رنگ باخته و کمتر چنین موضوعی را در بین مشتریان می بینیم ، اما این باعث نشده تا خودروسازان داخلی نسبت به روندی که دارند تغییری ایجاد کرده و سالهاست که بر روی یک رویه غلط موج سواری می کنند.

رانا پلاس و سهند، دو خودرویی که در این مطلب قصد داریم، به مقایسه طراحی آن ها بپردازیم، دو نمونه بارز از تفکر اشتباه در صنعت خودروسازی و البته طراحی خودرو هستند که سالهاست توانستند با یک ساختار قدیمی، اما در مقیاس خود و در یک بازار بیمار موفق ظاهر شوند و با تغییراتی کوچک و بزرگ و اضافه شدن پیشوند و پسوند به عنوان یک محصول جدید، همچون مُسکن موقتی، این درد را برای مدتی التیام ببخشند.

مقایسه طراحی رانا پلاس و سهند در نمای بیرونی

هر دو خودروی رانا پلاس و سهند، فیس لیفتی عمده از دو مدل پژو ۲۰۶ صندوق دار(SD)  و تیبا هستند که پایه و اساس طراحی آن ها به بیش از دو دهه پیش باز می گردد و نیازی به توضیح نیست که با دو محصولی روبه رو هستیم که از نظر زیبایی شناسی محصول، چندان با ترند و مُد روز طراحی خودرو، هماهنگ نیستند. ضمن اینکه از آنجا که هر دو مدل یک فیس لیفت عمده از مدل های با تناسبات نچندان استاندارد و اصولی هستند، بنابراین در این زمینه نیز نمی توانند نمره بالایی را دریافت کنند. هر چند که در این بین رانا را می توان در مقایسه با سهند، به واسطه پشتوانه ظاهری محصولی مانند پژو ۲۰۶ در وضعیت بهتری قرار دارد.

در رانا پلاس که بر پایه پلت فرم پژو ۲۰۶ طراحی شده است، با خطوط و ساختاری هندسی و خشک روبه رو هستیم که در مقابل همان ۲۰۶ و البته نسخه صندوق دار آن که اکنون از نظر ظاهری قدیمی به نظر می رسند، از استایلی بی روح و کسل کننده برخوردار می باشد. جزئیات بصری در نمای جلو، جانبی و عقب مانند فرم و ریتم ساده و قدیمی سپرها و چراغ های مه شکن جلو، زه های جانبی و سپرها و مه شکن های عقب، همگی نشان از قدیمی بودن طراحی ظاهری رانا پلاس می دهند. حتی تغییرات کوچکی مانند تغییر گرافیک چراغ های جلو و عقب، اینه های جانبی و هم رنگ شدن زه های جانبی و دستگیره های در، نتوانسته بهبودی در چهره و استایل رانا ایجاد کند و این سوال در ذهن نگارنده و احتمالا شما مخاطبان ایجاد می کند که چرا سازنده وطنی، با وجود معرفی رانا پلاس پس از چند سال از معرفی نسخه اولیه رانا، اما بازهم اراده ای برای تغییر ساده ترین و کم هزینه ترین عناصری بصری این مدل مانند سپرهای جلو و عقب نداشته است تا حداقل پس از مدت ها، چهره ای نو و بر روز تر را از رانا ببینیم!

در مقابل اما در سهند میزان تغییرات نسبت به نسخه قبلی این مدل یعنی ساینا که خود فیس لیفتی بزرگ از تیبا بوده است، بسیار بیشتر از رانا پلاس می باشد. هر چند که در همین ابتدا و در نگاه اول می توان گفت که این تغییرات هم چندان کمکی به بهبود زیبایی ظاهری سهند نسبت به دو مدل اشاره شده نکرده است. چرا که در سهند نیز همانند ساینا اما با غلظتی کمتر، شاهد عدم همخوانی جزئیات جدید بصری مانند طراحی چراغ های کشیده جلو و عقب، خطوط و سطوح روی کاپوت و سپر ها با خطوط و سطوح ساده و قدیمی نمای جانبی هستیم. ضمن اینکه همانند رانا و رانا پلاس، خطوط و جزئیات جدید که ساختار هندسی تر داشته، با خط سقف کمانی و فرم به اصطلاح تخم مرغی Greenhouse هارمونی ندارند.

علاوه بر این، در سهند با ایراد ظاهری دیگری روبه رو هستیم که حداقل در رانا وجود ندارد و یا به مراتب  وضعیت بهتری دارد و آن هم عدم امتداد درست خطوط و المان های بصری جدید با یک دیگر است و این حس را منتقل می کند که عناصر ظاهری این مدل، از چند خودرو دیگر قرض گرفته شده و به هر طریقی در سهند قرار گرفته اند. مانند خطوط شخصیتی نمای جانبی یا قسمت بیرونی چراغ های حلو و عقب با خطوط جدایش گلگیر و سپر و یا خط کمانی شکلی که بر روی گلگیر و قوس چرخ های عقب که از تیبا به ارث رسیده است، هر چند از نظر بصری سطح گلگیر را کاهش داده، اما هیچ ارتباطی با عناصر جدید ظاهری سهند ندارد.در حالی که ما در رانا، با وجود قدیمی تر بودن طراحی جزئیات ظاهری آن، چنین حسی را کمتر دریافت می کنیم و حداقل این مزیت وجود دارد که خطوط و سطوح هر چند بیش از حد ساده اند، اما نظم و ساختار مشخص تری دارند. ضمن اینکه در رانا تغییرات صورت گرفته در فرم چراغ های جلو و عقب و نیز افزایش نسبی طول بدنه نسبت به SD، حس بصری اضافه بودن حجم صندوق بار نسبت به کاپوت را کاهش داده و کمتر چشم را آزار می دهد.

اما یکی دیگر از ایراداتی که در هر دو خودرو و بخصوص در نمای عقب آن ها نمایان است، بی سلیقگی طراحان در طراحی برخی قسمت ها مانند طراحی محفظه پلاک عقب و یا چراغ های مه شکن است که هیچ همخوانی با سایر قسمت های بدنه و نیز حتی نمای عقب ندارند و این حس را القا می کنند که به مانند چراغ های مه شکن تندر ۹۰ پلاس به بدترین شکل ممکن و تنها به خاطر پاس کردن استانداردهای ۸۵ گانه و قوانین ایمنی ایران! طراحی و به کار گرفته شده اند. با این حال در همین نمای عقب نیز، سادگی و پختگی خطوط رانا پلاس نسبت به سهند، کاملا مشهود است، هر چند که این به معنای بی نقص بودن رانا در این قسمت نیست و برتری رانا پلاس صرفا در مقایسه با سهند منطقی بودن خطوط و فرم های بصری آن است.

ضمن اینکه عدم همخوانی ابعاد رینگ و تایر با بدنه و یا عدم استفاده از قطعه مشکی رنگ بر روی ستون های B و مونتاژ نچندان مطلوب، به معضل همیشگی طراحی و ساخت تمامی محصولات داخلی تبدیل شده است.

مقایسه طراحی داخلی رانا پلاس و سهند در کابین

تا اینجا که به نظر می رسد هر دو خودرو رانا پلاس و سهند در نمای بیرونی نتوانسته اند انتظارات برآورده کنند و خیلی سخت می شود که در مورد طراحی بیرونی این دو سدان، نکات مثبتی را پیدا و به آن اشاره کرد، اما با ورود به فضای داخلی نیز وضعیت چندان فرقی نکرده و بهبود پیدا نمی کند. هر چند که در مورد سهند، با توجه به این که قالب کلی داشبورد و الگوهای بصری طراحی شده ان، بر گرفته از نسل دوم داچیا لوگانی است که در بازار ایران نیز با نام رنو سیمبل عرضه و شناخته می شود، بنابراین می توان گفت که در این مرحله سهند می تواند امتیاز بالاتری را دریافت کند.

هر چند که در نسخه های پایه سهند، به دلیل عدم استفاده از برخی آپشن ها و امکانات مانند نمایشگر مرکزی، طراحی داشبورد بیش از ساده به نظر می رسد. اما طراحی کابین سهند برخلاف رانا، هماهنگی بهتری با نمای بیرونی دارد. چرا که با ورود به کابین رانا پلاس، خطوط نرم و فرم های دایره ای، هیچ هارمونی با خطوط هندسی و نسبتا خشک نمای بیرونی نداشته و در کنار این مورد، در کابین رانا، ما با فضای سردرگم روبه رو هستیم. بسیاری از جزئیات داشبورد مانند ورودی دایره یا شکل سیستم تهویه و کلیت طراحی رودری ها، یادآور تندر ۹۰ می باشد که هم از نظر ظاهری قدیمی بوده و هم از ارگونومی بالایی برخوردار نمی باشد. به علاوه اینکه از آنجا که رانا بر پایه پلت فرم پژو ۲۰۶ شکل گرفته است، اشتراکات بسیاری با پژو ۲۰۶ را می توان در داخل کابین دید که همه این موارد در کنار هارمونی نچندان خوب نمای داخلی و ظاهری، سبب شده تا رانا پلاس کابینی شلوغ و سردرگم داشته باشد.

علاوه بر عناصر زیبایی شناختی در کابین رانا پلاس و سهند، ارگونومی بالایی را نمی توان شاهد بود. در سهند که فرم عجیب رودری ها و زاویه زیاد دستگیره درها، چندان برای برای تکیه گاه دست مناسب نبوده و بستن درها را نیز سخت تر می کند. در رانا نیز همچنان به مانند خودروها اقتصادی دو دهه پیش و یا سه دهه پیش، کلیدهای بالابر و تنظیم آینه ها بر روی کنسول میانی قرار دارد و پنل کنترل تهویه هم در پایین ترین نقطه کنسول میانی قرار گرفته که دسترسی به آن چندان مطلوب نمی باشد. ضمن اینکه در هر دو خودرو، صندلی ها بدن را به خوبی در بر نگرفته که در مسافت های طولانی خسته کننده به نطر می رسد.

کیفیت مواد و متریال داخلی نیز طبق تجربه ای که از محصولات داخلی داریم از پیش مشخص است و به دلیل استفاده گسترده از پلاستیک نچندان با کیفیت و خشک، کاملا آسیب پذیر بوده و قطعا انتظارات را برآورده نخواهند کرد. همچنین از نظر فضای راحتی و کاربردی کابین نیز هر دو خودرو در جایگاهی یکسان قرار می گیرند و نمی توانند انتظارات خانواده های پر جمعیت را برآورده کنند. با این حال فضای ردیف رانا، همانند خانواده ۲۰۶ و ۲۰۷ همچنان تنگ بوده و چندان راحت نمی باشد. هر چند که در مقابل سهند یک نقطه صعف بزرگ به حساب نمی آید.

اما در ارزیابی نهایی میان رانا پلاس و سهند، نمی توان هیچ یک از دو مدل را برنده این رقابت دانست. چرا که همانطور که در طول این مطلب به ان پرداختیم، هر دو سدان این رقابت، از طراحی و تناسبات چندان بروز و هماهنگی برخوردار نیستند و هر کدام از اشکالات ریز و درشتی زیادی در طراحی بیرونی و داخل کابین رنج می برند. ضمن اینکه فرم های بصری و الگوهای زیبایی شناختی در هر دو مدل، قدیمی بوده و چندان با مُد و ترند روز طراحی خودرو همخوانی ندارند. با این حال به طور کلی می توان اینگونه بیان کرد که رانا پلاس، به واسطه طراحی ساده و منطقی تر، خطوط هماهنگ تر و تناسبات بهتر در نمای بیرونی و سهند به واسطه استفاده از الگوهای بروز تر و جزئیات پویا تر در نمای داخلی برنده این رقابت می باشند.