خودروسازان چینی از تولید هر خودرو چقدر سود می‌کنند؟

صنعت خودروی چین در سال ۲۰۲۵ با وجود رشد قابل توجه تولید و درآمد، همچنان تحت فشار شدید سودآوری قرار دارد. بر اساس داده‌های منتشرشده توسط «کوی دونگشو»، دبیرکل انجمن خودروهای سواری چین (CPCA)، حاشیه سود صنعت خودروی این کشور در بازه ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۵ تنها به ۴.۴ درصد رسیده است. این رقم دومین سطح پایین در تاریخ چین محسوب می‌شود و فقط ۰.۱ درصد بالاتر از رکورد کم‌سابقه ۴.۳ درصدی سال ۲۰۲۴ قرار دارد.

تولید هر خودروی چینی چقدر درآمد و سود دارد؟

طبق این گزارش، اگرچه متوسط درآمد به‌ ازای هر خودرو در کل زنجیره صنعت خودرو چین حدود ۳۲۲ هزار یوان، معادل تقریبی ۴۵ هزار و ۸۰۰ دلار بوده، اما سود ناخالص هر خودرو تنها به حدود ۱۴ هزار یوان، معادل ۲ هزار دلار محدود شده است؛ عددی که نشان‌دهنده فشار شدید هزینه‌ها و رقابت قیمتی در این بازار عظیم است.

روند نزولی حاشیه سود صنعت خودرو چین از ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۵

نگاهی به داده‌های چند سال گذشته حکایت از آن دارد حاشیه سود صنعت خودروی چین طی سال‌های اخیر به ‌صورت مستمر کاهش یافته است. این شاخص در سال ۲۰۱۷ برابر با ۷.۸ درصد بود، در سال ۲۰۱۸ این رقم به ۷.۳ درصد رسید و در سال ۲۰۱۹ به ۶.۳ درصد کاهش یافت. روند نزولی در سال ۲۰۲۰ نیز ادامه داشت، در آن دوره حاشیه سود خودروسازان چینی به ۶.۲ درصد افت کرد. در سال ۲۰۲۱ این رقم با ۶.۱ درصد و در سال ۲۰۲۲ با ۵.۷ درصد برابر بود. در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ نیز حاشیه سود به ترتیب به ۵ و ۴.۳ درصد کاهش پیدا کرد تا پایین‌ترین سطح تاریخی سودآوری صنعت خودرو چین رقم بخورد.

در سال ۲۰۲۵ نیز وضعیت کماکان مثل چند سال اخیر است. طبق داده‌ها، حاشیه سود در ژانویه تا فوریه ۴.۲ درصد بوده و در ماه مارس به ۳.۵ درصد سقوط کرده است. در آوریل این رقم به ۴.۴ درصد رسیده، اما در ماه می به ۵.۲ درصد افزایش یافته است. ژوئن با ثبت ۶.۹ درصد بهترین عملکرد سال جاری را داشته، ولی در جولای حاشیه سود دوباره به ۳.۵ درصد افت کرده است. در ادامه، آگوست با ۳.۴ درصد، سپتامبر با ۴.۴ درصد، اکتبر با ۳.۹ درصد و نوامبر با ۴.۴ درصد به پایان رسیده است. در مجموع، میانگین کل حاشیه سود از ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۵ همان ۴.۴ درصد ثبت شده است.

رشد مقیاس تولید، اما فشار سنگین بر سود

عملکرد مالی صنعت خودرو چین در سال جاری را می‌توان با عبارت رشد مقیاس همراه با فشار سود توصیف کرد. درآمد کل این صنعت از مرز ۱۰ تریلیون یوان، معادل حدود ۱.۴۲ تریلیون دلار عبور کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۸.۱ درصدی را نشان می‌دهد. با این حال، هزینه‌های موجود با سرعت بیشتری افزایش یافته و به ۸.۸۴ تریلیون یوان، معادل ۱.۲۶ تریلیون دلار رسیده که رشد سالانه ۹ درصدی را ثبت کرده است.

در چنین شرایطی، سود کل صنعت خودرو چین با ۴۴۰.۳ میلیارد یوان، معادل حدود ۶۲.۶ میلیارد دلار برابر است که اگرچه نسبت به سال قبل ۷.۵ درصد افزایش دارد، اما در مقایسه با حجم سرمایه‌گذاری و گردش مالی این صنعت، همچنان بسیار محدود تلقی می‌شود.

دو فشار اصلی؛ هزینه‌ها و رقابت روی قیمت

کارشناسان معتقدند ریشه سودآوری ضعیف صنعت خودرو چین در دو عامل اصلی نهفته است. از یک سو، نرخ رشد هزینه‌ها با ۹ درصد، از رشد درآمد که ۸.۱ درصد بوده، پیشی گرفته و نوسانات قیمت مواد اولیه باتری، به ‌ویژه در بخش خودروهای برقی، و افزایش هزینه‌های نیروی کار همچنان فشار قابل توجهی بر خودروسازان وارد می‌کند.

از سوی دیگر، رقابت داخلی بین خودروهای انرژی نو و خودروهای بنزینی سنتی به شکل بی‌سابقه‌ای تشدید شده است. جنگ قیمتی که ابتدا از بازار خودروهای برقی آغاز شد، اکنون به بازار خودروهای بنزینی نیز سرایت کرده و حاشیه سود کل صنعت را بیش از پیش کاهش داده است.

نمونه‌ای از فشار سود؛ گزارش مالی گریت وال موتور

این وضعیت به ‌خوبی در گزارش‌های مالی خودروسازان بزرگ چین نیز قابل مشاهده است. برای مثال، شرکت گریت وال موتور در سه‌ ماهه اول تا سوم سال جاری شاهد افزایش نزدیک به ۸ درصدی درآمد خود بوده، اما سود خالص این شرکت تقریباً ۱۷ درصد کاهش یافته است. علت اصلی این افت، افزایش سرمایه‌گذاری در شبکه‌های فروش و تشدید رقابت قیمتی در بازار عنوان شده است.

زیان گسترده در شبکه فروش و محصولات

طبق گزارش منتشرشده توسط یکی از رسانه‌های چینی، بیش از نیمی از نمایندگی‌های فروش خودرو در چین در حال حاضر زیان‌ده هستند. همچنین بیش از ۷۰ درصد از مدل‌های موجود در بازار با ضرر به فروش می‌رسند؛ موضوعی که نشان می‌دهد فشار رقابتی نه ‌تنها خودروسازان، بلکه شبکه توزیع و فروش را نیز به ‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.

رشد تولید و افزایش نفوذ خودروهای برقی

از ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۵، کل تولید خودرو در چین به ۳۱.۰۹ میلیون دستگاه رسیده که گویای رشد سالانه ۱۱ درصدی است. در این بین، تولید خودروهای انرژی نو (هیبریدی شارژی و تمام برقی) به ۱۴.۵۳ میلیون دستگاه افزایش یافته که نسبت به سال قبل ۲۷ درصد رشد دارد؛ با چنین رکوردی باید گفت نرخ نفوذ این دسته از خودروها به ۴۷ درصد رسیده است. در مقابل، تولید خودروهای بنزینی سنتی با ۱۶.۵۷ میلیون دستگاه، نسبت به سال گذشته تقریباً تغییری ندارد.

جمع‌بندی؛ رشد ادامه دارد، سود همچنان محدود

مجموع این داده‌ها نشان می‌دهد صنعت خودروی چین از نظر حجم تولید، فروش و نفوذ خودروهای برقی همچنان در مسیر رشد قرار دارد، اما سودآوری این صنعت تحت فشار است. ادامه جنگ قیمتی، افزایش هزینه‌ها و رقابت فشرده میان خودروهای برقی و بنزینی، چالشی جدی برای آینده مالی خودروسازان و حتی نمایندگی‌های فروش ایجاد کرده است؛ چالشی که به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت راه‌حل ساده‌ای نداشته باشد.