آموزش کامل تعویض لنت و دیسک ترمز خودرو | راهنمای مرحله به مرحله

تعویض لنت‌ها و دیسک ترمز در خانه می‌تواند روشی عالی برای صرفه‌جویی در هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری سیستم ترمز خودرو باشد. این کار نه تنها باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود، بلکه در عین حال یک فرآیند نسبتا ساده است که فردی با مهارت متوسط در کارهای فنی و کمی تجربه در حوزه مکانیکی می‌تواند آن را در مدت چند دقیقه انجام دهد. در این مقاله یک راهنمای جامع و عمومی برای تعویض لنت ترمز و دیسک ترمز ارائه می‌شود.

برای اینکه بفهمید آیا واقعا به لنت یا دیسک جدید نیاز دارید، باید لنت‌های ترمز را از نظر ظاهری بررسی کنید تا نشانه‌های ساییدگی و فرسودگی قابل مشاهده مشخص شود. این بررسی به‌ویژه زمانی ضروری است که متوجه علائم خرابی در عملکرد ترمز شوید. نشانه‌هایی مانند صدای سوت یا جیغ هنگام ترمزگیری، صدای ساییدگی، لرزش یا ضربان در پدال ترمز و یا لرزش محسوس در فرمان (که با عنوان shimmy نیز شناخته می‌شود) از جمله علائم هشداردهنده هستند. پس از تعویض لنت‌ها و دیسک‌ها، بهتر است زمان و کیلومتر تعویض را یادداشت کنید تا در آینده بدانید چه زمانی باید دوباره سیستم ترمز را بررسی یا تعویض نمایید

مراحل تعویض لنت و دیسک ترمز

۱. اول ایمنی

ابتدا خودرو را روی سطحی خشک و صاف متوقف کرده و پشت چرخ‌ها از بلوک ایمنی استفاده کنید تا از حرکت ناگهانی خودرو جلوگیری شود. حتما از دستکش محافظ استفاده کنید. هنگام بلند کردن خودرو با جک بسیار محتاط باشید و همیشه از نقاط مشخص و ایمن برای قرار دادن جک و پایه‌های جک استفاده نمایید.

۲. بررسی سطح روغن ترمز

کاپوت را باز کنید و سطح مخزن روغن ترمز را بررسی کنید. اگر سطح آن کاملا پر است، بهتر است مقدار کمی از آن تخلیه شود تا در هنگام عقب بردن پیستون کالیپر و افزایش فشار روغن، از سرریز شدن و ریختن روغن جلوگیری شود. همچنین بهتر است تا پایان کار درب مخزن روغن ترمز را باز بگذارید.

۳. بالا بردن خودرو و باز کردن چرخ

پیش از بالا بردن خودرو، مهره‌های چرخ را زمانی که خودرو هنوز روی زمین قرار دارد و ثابت است، با آچار چر  کمی شل کنید. سپس خودرو را با جک هیدرولیکی از محل مطمئن بلند کنید. پایه‌های جک را در نقاط مناسب قرار دهید و خودرو را با احتیاط روی آن‌ها مستقر کنید. پس از آن، مهره‌ها را کاملا باز کرده و چرخ را جدا نمایید.

۴. باز کردن پیچ‌ها و جدا کردن کالیپر

پیچ‌های کالیپر معمولا به‌راحتی قابل دسترسی هستند. چرخاندن فرمان به سمت چپ یا راست می‌تواند فضای بیشتری برای دسترسی به پیچ‌ها ایجاد کند. بعد از باز کردن کالیپر، مواظب آویزان شدن آن باشید تا به شلنگ ترمز فشار وارد نشود. توجه داشته باشید که بسته به مدل خودرو، روند باز کردن کالیپر ممکن است کمی متفاوت باشد.

۵. خارج کردن لنت‌ها و دیسک قدیمی

لنت‌های ترمز قدیمی را از نظر الگوی ساییدگی بررسی کنید. ساییدگی غیر یکنواخت معمولا نشان‌دهنده مشکلاتی مانند خرابی کالیپر یا گیر کردن پیستون کالیپر است. در جعبه لنت‌های جدید معمولا یک راهنمای تصویری برای بررسی الگوهای ساییدگی وجود دارد.

بعد از خارج کردن لنت‌ها، نوبت به باز کردن دیسک می‌رسد. در بسیاری از خودروها برای جدا کردن دیسک باید براکت نگهدارنده کالیپر را هم باز کنید. زیرا کالیپر به براکت متصل است و براکت هم به مجموعه محور یا اسپیندل پیچ شده است. بنابراین ابتدا کالیپر و سپس براکت کالیپر را باز کنید تا امکان جدا کردن دیسک فراهم شود.

هنگام خارج کردن دیسک، مراقب وجود زنگ‌زدگی یا ساییدگی‌های غیر یکنواخت باشید. در صورت گیر کردن دیسک به دلیل زنگ‌زدگی، می‌توانید از محلول ضدزنگ (مانند PB B’laster) یا ضربه‌های ملایم با چکش پلاستیکی برای آزاد کردن آن استفاده کنید.

۶. تمیز کردن سطح نصب دیسک

سطح هاب (محور چرخ) باید با برس سیمی به‌طور کامل تمیز شود تا زنگ‌زدگی و آلودگی‌ها برطرف گردد. این کار تضمین می‌کند که دیسک جدید به‌صورت کاملا یکنواخت روی هاب قرار گیرد و از ایجاد لرزش یا ضربان در پدال ترمز جلوگیری شود. حتی یک لایه زنگ به ضخامت کاغذ هم می‌تواند باعث لرزش محسوس پدال شود.

۷. تمیز کردن دیسک جدید

برای دیسک‌های معمولی، بهتر است قبل از نصب آن‌ها را با اسپری تمیز کننده کاملا تمیز کنید. البته برخی از دیسک‌ها مانند مدل‌های «Duralast Gold» دارای پوشش ضدزنگ هستند و نیازی به این مرحله ندارند.

۸. نصب دیسک جدید

اکنون وقت نصب دیسک نو است. دیسک جدید را روی هاب قرار دهید و مطمئن شوید کاملا فیت و صاف روی سطح هاب قرار گرفته است.

۹. نصب لنت ترمز

کلیه قطعات و بست‌های فلزی ترمز را با نمونه‌های جدید جایگزین کنید. لنت و لوازم ترمز قدیمی در صورت فرسودگی می‌تواند موجب لرزش و ایجاد صدا هنگام ترمزگیری در سرعت‌های پایین شود. پیش از نصب قطعات جدید، مقدار مناسبی گریس مخصوص ترمز روی نقاط تماس لغزنده اعمال کنید.

۱۰. آماده‌سازی لنت‌های جدید

به موقعیت سنسور سایش (Wear Sensor) در لنت‌ها توجه داشته باشید. بسته به نوع لنت، ممکن است سنسور فقط روی لنت داخلی نصب شده باشد، یا روی هر چهار لنت وجود داشته باشد، و یا اصلا سنسوری نداشته باشند که در خودروهای ایرانی اغلب این سنسور وجود ندارد.

۱۱. نصب لنت‌های نو

اکنون لنت‌های جدید را در محل خود قرار دهید.

۱۲. بررسی کالیپر و پیستون و فشردن آن

کالیپر و پیستون آن را از نظر نشتی روغن بررسی کنید. اگر سالم و بدون نشتی بود، با استفاده از ابزار مخصوص بازکننده پیستون، آن را به آرامی به عقب فشار دهید تا فضای کافی برای قرارگیری لنت‌های جدید ایجاد شود. در برخی خودروها، به‌ویژه در ترمزهای عقب، پیستون کالیپر باید با چرخاندن پیچیده شود تا در جای خود بنشیند.

۱۳. نصب دوباره کالیپر

کالیپر را در جای خود قرار دهید. نکته بسیار مهم این است که پیچ‌های کالیپر را بیش از حد سفت نکنید. ابتدا آن‌ها را با آچار دستی ببندید و سپس با استفاده از آچار ترک (Torque Wrench) طبق گشتاور استاندارد محکم کنید.

۱۴. بررسی دوباره سطح روغن ترمز

مخزن روغن ترمز را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تا خط حداکثر پر کنید. قبل از ادامه مراحل حتما درپوش مخزن را ببندید تا از ریختن روغن جلوگیری شود.

۱۵. پمپاژ پدال ترمز

داخل خودرو بنشینید و پدال ترمز را به‌آرامی چند بار فشار دهید تا سیستم پر شده و پدال سفت شود. احتیاط: هرگز پدال را تا انتها فشار ندهید، زیرا ممکن است باعث آسیب به سیلندر اصلی ترمز شود.

۱۶. بررسی مجدد مخزن روغن ترمز

دوباره سطح روغن را بررسی کرده و در صورت نیاز سرریز کنید. همیشه پس از اضافه کردن روغن، درپوش مخزن را محکم ببندید.

۱۷. نصب چرخ و پایین آوردن خودرو

چرخ را سر جای خود قرار دهید و مهره‌ها را ببندید. خودرو را با جک کمی بالا برده، پایه‌های جک را خارج کنید و خودرو را به آرامی پایین بیاورید. سپس با آچار ترک مهره‌ها را طبق گشتاور توصیه‌ شده در دفترچه خودرو محکم کنید.

۱۸. تکرار مراحل برای سایر چرخ‌ها

تمام این مراحل باید برای سایر چرخ‌های خودرو نیز انجام شود. پیش از حرکت، مطمئن شوید پدال ترمز سفت و آماده عملکرد است.

۱۹. رانندگی آزمایشی برای آب‌بندی ترمزها

در نهایت، یک رانندگی آزمایشی ایمن انجام دهید تا ترمزهای جدید آب‌بندی شوند. روی یک مسیر امن، سرعت خودرو را به حدود ۸۰ کیلومتر در ساعت برسانید و سپس با فشاری ملایم سرعت را تا حدود ۵۰ کیلومتر کاهش دهید. به مدت ۲ تا ۳ دقیقه در همین سرعت رانندگی کنید تا ترمزها خنک شوند. این روند را ۴ تا ۵ بار تکرار کنید تا ترمزها آماده استفاده روزمره شوند. این فرآیند با عنوان «آب‌بندی ترمز» (Bedding) شناخته می‌شود.

توجه: مراحل ذکرشده یک راهنمای کلی برای تعویض لنت و دیسک ترمز در بیشتر خودروهای دارای ترمز دیسکی جلو هستند. بسته به سال ساخت، مدل و نوع خودرو، برخی مراحل ممکن است کمی متفاوت باشند. توصیه می‌شود برای اطلاعات دقیق‌تر به دفترچه راهنمای تعمیر خودرو یا ویدئوهای آموزشی اختصاصی مربوط به همان خودرو مراجعه کنید.

در پایان باید گفت که تعویض لنت و دیسک ترمز اگرچه در نگاه اول کمی پیچیده به نظر می‌رسد، اما با رعایت اصول ایمنی و دنبال کردن مراحل به‌صورت دقیق، می‌تواند به‌عنوان یک کار عملی و مفید توسط بسیاری از علاقه‌مندان به تعمیرات خودرو انجام شود. انجام این کار نه‌تنها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیرگاهی می‌شود، بلکه تجربه‌ای ارزشمند برای شناخت بهتر عملکرد سیستم ترمز خودرو به شما خواهد داد.

نظر شما چیست؟ آیا تاکنون تجربه تعویض لنت یا دیسک ترمز خودرو را داشته‌اید؟ خوشحال می‌شویم دیدگاه‌ها، تجربه‌ها و حتی پرسش‌های خود را در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.

مطالب مرتبط:

Copy URL URL Copied