چرا خودروهای نو در ایران ظرف چند سال شبیه خودروی فرسوده می‌شوند؟

وقتی کسی در ایران خودروی صفر می‌خرد، معمولاً یک حس رهایی همراهش هست. رهایی از دردسر تعمیرگاه‌ها، از ترس خرابی ناگهانی، از دود و صدا و استهلاک ماشین‌های کارکرده. آدم فکر می‌کند: «چند سال اول فقط بنشین پشت فرمان و لذت ببر.»

اما این خیال چندان دوام ندارد. کم‌کم نشانه‌ها ظاهر می‌شوند:

مصرف سوخت بیشتر از چیزی است که روی کاتالوگ نوشته بودند.
چراغ چک بی‌دلیل روشن و خاموش می‌شود.
ماشین زیر بار کم‌جان می‌شود.
بوی بد از اگزوز می‌آید، انگار ماشین دیگر “نو” نیست.

و تازه وقتی برای اولین‌بار ماشین به بدنه دود می‌دهد یا مصرفش مثل فرسوده‌ها بالا می‌رود، خریدار می‌فهمد:
مشکل از خودش نیست؛ مشکل از سیستمی است که مراقب ماشینش نیست.

این تناقض آزاردهنده است:
چطور ممکن است یک خودروی نو، فقط دو سه سال بعد تبدیل شود به ماشینی که از نظر آلایندگی و عملکرد هیچ فرقی با یک خودروی ده‌ساله ندارد؟

پاسخ ساده نیست، اما روشن است:
ماشین در ایران در شرایطی کار می‌کند که قرار نیست ماشین نو را نو نگه دارد.

سیستم سوخت‌رسانی، قوانین نگهداری، فرهنگ تعمیر و الزام‌های نظارتی — هیچ‌کدام متناسب با تکنولوژی خودروهای امروز به‌روزرسانی نشده‌اند. نتیجه‌اش را مردم هر روز با چشم‌های خودشان می‌بینند و با جیب‌شان حس می‌کنند.

در ادامه، دقیق و بی‌پرده توضیح می‌دهیم چرا ماشین صفر در ایران خیلی زود پیر می‌شود و چطور این روند را می‌شود متوقف کرد.

سوخت‌های کم‌کیفیت؛ دشمن شماره یک خودروهای جدید

بیشتر خودروهای جدید موتورهای توربو، GDI یا سیستم‌های دقیق احتراق دارند. این فناوری‌ها یک نیاز پایه‌ای دارند:
سوخت خوب.

اما وقتی بنزین کیفیت لازم را ندارد:

• ناک و احتراق ناقص شدت می‌گیرد
• موتور مجبور می‌شود روی حالت‌های محافظتی کار کند
• راندمان افت می‌کند
• کاتالیست می‌سوزد یا مسدود می‌شود

نتیجه؟
خودروی نو خیلی سریع‌تر از استاندارد آلاینده می‌شود.

فرهنگ نگهداری ناقص؛ قطعات آلایندگی آخرین اولویت

کاتالیست و سنسور اکسیژن به‌طور طبیعی مصرفی هستند و باید در بازه مشخص تعویض شوند.
اما در ایران:

• قیمت بالا
• نبود اطلاع‌رسانی
• تمرکز فقط روی روغن و لنت

باعث شده قطعات آلایندگی تا مرز نابودی کامل کار کنند.
در نتیجه، ماشین از نظر ظاهری نو است، اما از نظر عملکرد محیطی فرسوده.

نبود نظام تست دوره‌ای واقعی آلایندگی

در دنیا، خودرو بعد از چندسال مجبور است تست آلایندگی سخت‌گیرانه بدهد (مثل MOT انگلستان).
در ایران:

• تست‌ها در حد اولیه هستند
• بسیاری از ایرادها تشخیص داده نمی‌شود
• خودروهای آلاینده در تردد آزاد باقی می‌مانند

یعنی نظارت وجود دارد، اما بی‌اثر.

تناقض سیاست‌گذاری: فشار روی خودروساز، بی‌توجهی به زنجیره واقعی

نه به‌خاطر تکنولوژی ضعیف، بلکه به‌خاطر محیطی که از آن‌ها پشتیبانی نمی‌کند:

• سوخت نامناسب
• نگهداری غلط
• نبود الزام قانونی مؤثر
• و ناهماهنگی بین سیاست‌های تولید و زیرساخت

تا زمانی که این حلقه‌های زنجیر اصلاح نشود، هر خودروی صفر در ایران محکوم است چند سال بعد به خودروی آلاینده و پرهزینه تبدیل شود. این یعنی زیان هم‌زمان برای مصرف‌کننده، صنعت و محیط‌زیست.

چرخان این مسیر را رها نمی‌کند و پاسخ رسمی نهادهای مرتبط را منتشر خواهد کرد؛ چون حق مردم است بدانند چرا برای یک خودروی صفر، باید نتیجه یک خودروی فرسوده را تحمل کنند.

کپی لینک لینک کپی شد