نام‌ها و یادها ؛ بررسی القاب خودروها در ایران / قسمت دوم

درسال ۱۹۰۰ میلادی و درجریان سفر مظفرالدین شاه قاجار به فرانسه، نخستین نمونه از اتومبیل وارد کشورمان شد و پس از آن بود که افراد متمول جامعه، اتومبیل‌ها را به صورت موردی و فقط برای استفاده‌های روزمره شخصی خودشان وارد کشور کردند تا درنهایت با شروع دهه ۲۰ خورشیدی، رفته رفته پای شرکت‌های رسمی واردکننده اتومبیل به بازی گشوده شد.

اما به گزارش آخرین خودرو، در خلال سال‌های طولانی و پر نشیب و فراز واردات خودرو به کشور، گاه این محصولات با اسامی و القابی عجیب از سوی جامعه ایرانی مورد خطاب قرار گرفتند که از دلایل این اتفاق می‌توان به آشنایی کم مردم ایران با زبان‌های خارجی در گذشته، فرم ظاهری خودرو و رخ‌دادن ماجرا یا حادثه‌ای خاص در روزهای ابتدایی ورود آن خودرو به کشور اشاره کرد که در ادامه به بررسی این القاب می‌پردازیم:

تویوتا کارینا شکاری :

نسل اول تویوتا کارینا در سال ۱۹۷۰ و در مدل های سدان، کوپه و استیشن و کد اتاق A10/A30 به بازارهای جهانی معرفی شد و تا سال ۱۹۷۷ با دو فرم بدنه سدان و کوپه و با فیس‌لیفت‌های گوناکون در خط تولید تویوتا باقی‌ماند

عرضه کننده این محصول در کشورمان، شرکت ایرتویا بود که در آگهی‌های تبلیغاتی آن زمان خوداز لقب شکاری برای مدل TA12 استفاده می‌نمود که تا کنون نیز این نسل از تویوتا کارینا در کشور با همین نام شناخته می‌شود.

تویوتا کارینا خرگوشی :

نسل دوم سدان کم‌ اصطحلاک و با دوام تویوتا در سال ۱۹۷۷ و با کد A40/A50 در تاسیسات آیچی تویوتا بر روی خط مونتاژ رفت و تا سال ۱۹۸۱با بدنه‌های سدان، کوپه و استیشن و موتورهایی با حجم ۱۴۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی تولید شد.

درهمین سال‌ها مردم ایران نیز با محصولاتی ژاپنی به تازگی آشنا شده بودند و تویوتا هم توانسته بود با بهره بردن از امتیازاتی همچون دوام بالا، قیمت مناسب و مصرف سوخت کم، اعتماد بازار ایران را نیز جلب نماید.  فرم ایستاده و دوبل چراغ عقب به‌همراه ابعاد بزرگ آن که بی‌شباهت به گوش‌های بزرگ خرگوش نبود باعث شد تا ایرانیان از نسل دوم تویوتا کارینا با لقب خرگوشی یاد کنند

پژو آخوندی :

سدان میان رده و اقتصادی پژو، در ۱۲ سپتامبر سال ۱۹۶۸ میلادی در پاریس به عنوان جایگزین مدل ۴۰۴ معرفی شد که به دلیل اختلافات سیاسی ماه می همان سال در فرانسه با سه ماه تاخیر بر روی خط تولید رفت. محصول جدید شیر فرانسه که توسط Aldo Brovarone  در پینین‌فارینا ایتالیا طراحی شده بود تا سال ۱۹۸۳ در فرانسه، ۱۹۸۰ در اسپانیا، ۱۹۸۴ در تایوان، ۱۹۸۵ در آفریقا جنوبی، ۱۹۹۷ در چین، ۱۹۹۹ در آرژانتین، ۲۰۰۴ در کنیا و ۲۰۰۶ در نیجریه به تولید رسید و با لقابی مانند امپراطور آفریقا یا شیر صحرا در سراسر دنیا شناخته شد که همگی به دلیل توانایی‌های حرکتی مقبول این خودرو در بازارهای آفریقایی و دوام بالایی این خودرو بود.

اما در بازار کشورمان نمود این توانایی‌ها و دوام بالا، در لقبی با عنوان آخوندی هویدا شد. دلیل آن، اقبال بالای جامعه روحانیت به این خودرو بود که بدلیل توجه نه‌چندان زیاد این قشر از جامعه به خودرو و توجه به فعالیت‌های تبلیغاتی دوام بالای محصولات پژو ( البته فقط در آن زمان و نه حال حاضر) برآورده کننده نیاز این قشر از جامعه بود.

همچنین در سال ۱۳۹۳ یک دستگاه پژو ۴۰۴ که در زمان تبعید آیت‌الله خامنه‌ای به سیستان و بلوچستان به ایشان تعلق داشته کشف شد.

بنز دانشجویی :

با رفتن پال براک از مرسدس بنز، برونو ساکو بزرگ جایگزین وی شد تا اسطوره‌های تکرار نشدنی طراحی مرسدس بنز به وسیله او خلق شوند. نخستین دست پرونده او در زیندلفینگن اتاق W123 از کلاس E بود که در نوامبر سال ۱۹۷۶ و به تعداد ۲.۶۹۶.۴۱۰ دستگاه تا ژانویه ۱۹۸۶ در سه سایت اشتوتگارت، برمن و زیندلفینگن آلمان غربی و سایت‌های خارجی واقع در آفریقای جنوبی، چین ( توسط کمپانی FAW تا سال ۱۹۸۸ ) و تایلند در سه فرم بدنه سدان، کوپه و استیشن به تولید رسید.

درآن سال‌ها هر دانشجوی ایرانی که در دانشگاه‌های خارجی مشغول به تحصیل بود می‌توانست با معاف شدن از قوانین مربوط به واردات خودرو و بدون پرداخت حقوق گمرگی، یک دستگاه اتومبیل به همراه خود به کشور واردکند. بر اساس این قانون خودروهای زیادی به کشور وارد شده که از جمله آن‌ها می‌توان به چند نمونهJuvlin   وAMC Pacer ، جنسن اینترسپتور و ماترا سیمکا باگیرا اشاره کرد هر چند که سایر خودروهای رایج آن سال‌ها نیز در میان این خودروها مشاهده می‌شد، حتی رنو ۵ نیز تا پیش از مونتاژ به وسیله سایپا به تعداد زیادی، توسط دانشجویان ایرانی مشغول تحصیل در خارج به کشور آورده شد و دلیل انتخاب این خودرو به وسیله سایپا نیز اقبال بالای مردم به نمونه‌های وارد شده بود. اتفاق مشابه رنو ۵ نیز درمورد مرسدس بنز W123 نیز تکرار شد و به همین دلیل با لقب دانشجویی در دل مردم خود را جای داد.

بنز گوگوشی :

داستان بنزها در فرهنگ عامه ماشین بازی ایران تمامی ندارد. یکی دیگر از محصولات محبوب مرسدس بنز در ایران نسل سوم کلاس SL بود که با دو کد اتاق C108 برای مدل‌های کوپه و R108 برای مدل‌های کابریولت توسط ژوزف گالیتزندورفر و فردریش گایگر طراحی شد تا از سال ۱۹۷۱ تا سال ۱۹۸۹ به مدت ۱۸ سال در خط تولید بماند تا پس از کلاس G رکورد دار بیشترین زمان حضور در خط تولید مرسدس را دارا باشد. از این مدل در دو سایت زیندلفینگن آلمان و East London آفریقای جنوبی جمعا تعداد  300.175 دستگاه تولید شد

اما در ایران به دلیل مالکیت ستاره تازه‎وارد و مشهور سینما و موسیقی آن زمان بر یک نمونه نقره‌ای رنگ آن با این لقب در جامعه معروف شد هر چند که پس از وقوع انقلاب سال ۵۷، این لقب همانند لقب فولکس‌واگن کارمن‌گیا به دلیل جو خاص حاکم بر جامعه به فراموشی سپرده شد.

پیکان چراغ بنزی :

قطعا پرداختن به تاریخچه پیکان در کشورمان خود به تنهایی نیازمند مقاله‌ای اختصاصی است زیرا با آنکه نخستین تولید شده درکشورمان نبود اما یکی از اصلی‌ترین پایه‌های صنعت خودرو کشورمان است.

پیکان که براساس  خودرو روتس آرو انگلیسی پا به کشورمان گذاشت از ۱۲ اریبهشت سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۸۳ و با گذشتن از مرز ۲ میلیون دستگاه در کشورمان تولید شد.

درسال ۱۳۵۸ اما در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران فیس‌لیفت جدید پیکان که توسط شاخه اروپایی کرایسلر آمریکا، به عنوان مالک جدید گروه روتس انگلستان، رونمایی شد که به‌دلیل شباهت به محصولات مرسدس بنز در طراحی چراغ‌های جلو و عقب به این لقب مشهور شد. در دهه هفتاد هم با جایگزین شدن سپرهای جدید پلاستیکی به‌جای سپرهای کرومی قدیمی، نمونه جدید با لقب سپرجوشن در بازار خودرو ایران شناخته شد. در سال ۱۳۸۲ هم مدل سقف پژویی و درسال ۱۳۸۳ هم مدل کیلومتر پژویی به روی خط تولید رفت.

 لندکروزر مونیکایی :

۲۵ سال پس از معرفی لندکروزر J40 و در سال ۱۹۸۷ سری ۷۰ لندکروزر به عنوان جانشین خلف نسل J40 معرفی شد تا به‌این ترتیب یکی از نامیرا ترین خودرو های جهان چه از لحاظ دوام و کارکرد و چه از لحاظ مداوت تولید به جهانیان معرفی شود.

این نسل هم مانند دیگر نسل‌های تویوتا لندکروزر درجبهه‌های جنگ ایران و عراق، به حدی کارآمدی بالایی از خود نشان داد که فرماندهان جنگ دیگر تمایلی به خرید جیپ توسن مونتاژی پارس‌خودرو نداشتند و مستقیما خود، این خودرو را به کشور وارد می‌کردند.

فیس‌لیفت سوم این خودرو که طرح دماغه خودرو را به کلی متحول می‌کرد به مونیکایی مشهور شد که تولید آن تا سال ۲۰۲۳ که فیس‌لیفت چهرم سری ۷۰ با مدل ۲۰۲۴ معرفی شد ادامه داشت. همچنین از دیگر القاب این نسل لندکروزر می‌توان به سردار و یا خرکروز هم اشاره کرد.

گالانت سوسماری :

با پایان یافتن جنگ و بازگشایی دوباره درهای واردات خودرو، بازار ایران دیگر بار با محصولات روز دنیا آشنا و روحی تازه بر خیابان‌های کشورمان دمیده شد.

یکی از پرتعدادترین خودروهای وارد شده به کشور در خلال آن سال‌ها، نسل ششم میتسوبیشی گالانت بود که به وسیله شرکت الماس‌داران به کشورمان وارد شد. این خودرو از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۴ در خطوط مونتاژ ژاپن، کانادا و ونزوئلا در سه فرم بدنه سدان ۴ در، سدان ۴ در هاردتاپ و لیفت‌بک تولید شد. این نسل که به وسیله       Shinichi Mitsuhashi طراحی شده بود در ژاپن با نام Eterna ، در بازار کانادا با نام‌های دوج ۲۰۰۰GTX و Eagle 2000 GTXو در ونزوئلا  با نام میتسوبیشی ZX/MF/MS/MX عرضه می‌شد.

در کشورمان هم به دلیل طراحی کشیده اتاق و خصوصا دماغه آن از این نسل با لقب گالانت سوسماری یاد می‌شود هر چند که برخی به آن سوپرسالن هم می‌گویند که بدلیل تیپ امکاناتی است که عمده نمونه‌های وارد شده به کشور دارا هستند.

گالانت عینکی :

تکرار موفقیت‌های شرکت الماس‌داران و میتسوبیشی در ایران در نسل هفتم میتسوبیشی گالانت بود که بدلیل فرم دوقلوی جلوپنجره و احاطه شدن چراغ‌های جلو به وسیله آن که بی شباهت به عینک نبود این لقب را برای این خودرو به ارمغان آورد.

این نسل در خلال سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۸ در سایت‌های ناگویا ژاپن، فیلیپین، اندونزی، تایلند، نیوزلند و آمریکا در سه فرم بدنه سدان ۴ در، سدان ۴ در هاردتاپ و لیفت بک تولید شد.