چگونه یاماها در میان سریع‌ترین‌های جهان یکه‌تازی می‌کند؟

یکی از موتورسیکلت‌های اسپرت یاماها که می‌تواند هیجانی فراتر از انتظار را برای شما به‌وجود آورد، R۱M است. کمپانی یاماها این گزینه را به اسپرت‌دوستانی پیشنهاد می‌کند که خواهان گزینه‌ای اسپرت‌تر و سریع‌تر از مدل پرفورمنسی اسپرت‌بایک YZF-R۱ هستند. با اضافه شدن قطعات فیبرکربنی و کیت تقویت پیشرانه YZF-R۱M به‌سریع‌ترین سوپربایک جهان بدل شده است. این موتورسیکلت در لیست سریع‌ترین موتورسیکلت‌های اسپرت سال ۲۰۲۴ قرار دارد.

طراحی اسپرت و هیجانی

خانواده YZF-R۱ از سال ۱۹۹۸ میلادی تا به‌امروز روی خط‌تولید یاماها قرار دارند. درواقع کمپانی یاماها برای نشان دادن بالاترین سطح فناوری آن، خانواده YZF-R۱ را به‌وجود آورده است. تا به‌امروز ۸ نسل از این اسپرت‌بایک های-پرفورمنسی روی خط‌تولید یاماها قرار داشته است.

جدیدترین نسل این اسپرت‌بایک از سال ۲۰۱۵ میلادی تا به‌حال روی خط تولید این اسپرت‌ساز خوشنام ژاپنی حضور دارد. برای نخستین‌بار، نسل هشتم YZF-R۱ در نمایشگاه بین‌المللی موتورسیکلت میلان EICMA در سال ۲۰۱۵ میلادی رونمایی شد. کمی بعد کمپانی یاماها در موتورشو توکیو (سال ۲۰۱۵ میلادی) نسخه فوق پرفورمنسی این اسپرت‌بایک یعنی YZF-R۱M یا همان نسخه R۱M را به‌منظور رقابت سرسخت‌تر با دوکاتی، به‌نمایش گذاشت.

سبک طراحی R۱M درحقیقت همان سبک طراحی سال ۲۰۱۵ میلادی است؛ البته با تغییرات بیشتری در جزئیات. نسخه ۲۰۲۴ یاماها R۱M (یا همان YZF-R۱M) هیچ تغییری از نظر استایل نداشته، اما با افزودن قطعات فیبرکربنی بیشتر، هیجان بیشتری به‌این سوپربایک تزریق شده است.

با نگاهی به‌پروفیل یاماها R۱M شاهد همان سبک طراحی اسپرت YZF-R۱ (نمونه پرفورمنسی دو سرنشین) هستیم. پوزه با انحنای بیشتر و نسبتا رو به‌جلو طراحی شده است. همچنین فلاپ‌های الحاقی یکپارچه‌، به‌پیشرانه رسیده و حجم خاص باک و فاصله گل‌گیر عقب با تایر، حس هیجانی خاصی را به‌بیننده YZF-R۱ القا می‌کنند. اما زاویه بیشتر اگزوز تیتانیومی و همچنین زاویه بیشتر گل‌گیر عقب با تایر (در نسخه R۱M تنها راکب می‌تواند روی سوپربایک بنشیند و جایی برای سرنشین دوم نیست و به‌همین دلیل گل‌گیر عقب فاصله بیشتری با تایر عقب دارد) و برش حجیم گل‌گیر عقب سبب شده است هیجان بیشتری برای این سوپربایک به‌وجود آید.

می‌توان گفت فلسفه طراحی R۱M مربوط به‌ساخت یک سوپربایک خیابانی است که به‌مصاف دوکاتی پانیگال سوپرلجرا برود. فلاپ‌های جلو، دماغه، اسپلیترها (لیپ‌های زیرین موتورسیکلت) و فلاپ‌های عقب همگی از جنس فیبرکربن هستند تا علاوه‌بر کاهش وزن محسوس، حس اسپرت و هیجان بیشتری به‌این سوپربایک افزوده شود.

پوزه یاماها R۱M همچنان با دو چراغ باریک کشیده LED همراه است که در زیر آن دو چراغ گرد در طرفین دماغه طراحی شده است. این ویژگی‌ها در کنار حجم ذوزنقه‌ای میانی که به‌عنوان ورودی هوا به‌پیشرانه به‌حساب می‌آید، چهره کاملا اسپرت و تهاجمی به‌این سوپربایک می‌بخشند.

در نمای عقب، فلاپ‌های فیبرکربنی (که مشابه بال خفاش است) با چراغ‌ باریکی که درون آن مزین به LED است، نمای زیبا و اسپرتی به یاماها R۱M می‌دهند.

راحتی و ارگونومی به‌سبک یاماها

یکی از عوامل ارگونومی و راحتی سطح بالا برای راکب این سوپربایک، طراحی یک نمایشگر ۶.۵ اینچی TFT است که تمام اطلاعات حرکتی، سرعت، دورموتور، وضعیت دنده، دمای موتور، فشار بادتایرها، مسافت پیموده‌شده، میزان مصرف سوخت، نشانگر سوخت و چراغ‌چک و… را در اختیار راکب می‌گذارد.

همچنین این نمایشگر با زاویه ۴۵ درجه‌ طراحی و زیر شیشه دماغه جلو تعبیه شده تا راکب دید بهتری نسبت به آن داشته باشد و از برخورد آب باران با نمایشگر نیز جلوگیری شود. اما مهم‌ترین بخش طراحی یاماها R۱M این است که زاویه قرارگیری راکب نسبت به‌فرمان ۲۴ درجه است.

این زاویه برای چنین سوپربایکی فوق‌العاده بوده و به‌منظور ارتقای سطح ارگونومی و سطح راحتی بالای راکب است. ارتفاع صندلی راکب نیز ۸۶۱ میلی‌متر بوده که این عدد به‌معنای بهبود نیروی آیرودینامیک و ارتقای سطح راحتی راکب در زمان رانندگی‌های بلندمدت است.

کاهش وزن چشمگیر

براساس آن‌چه کمپانی یاماها اعلام کرده است، مدل R۱M از خانواده YZF-R دارای شاسی فوق سبکی است. فریم اصلی شاسی از آلومینیوم دایکستینگ و فریم میانی و عقب از پلاستیک فشرده ساخته شده است.

این نوع فریم برای نخستین‌بار در سوپربایک‌ها، توسط کمپانی یاماها مورد استفاده قرار گرفته که با افزودن قطعات الحاقی فیبرکربنی وزن خالص R۱M (بدون در نظر گرفتن باک ۱۷ لیتری پر از سوخت بنزین و راکب) ۲۰۴.۱ کیلوگرم است.

این عدد به‌معنای کاهش ۲.۲ کیلوگرمی در نسخه R۱M است؛ چراکه در نسخه YZF-R۱ وزن خالص به ۲۰۶.۳ کیلوگرم می‌رسد. این کاهش وزن چشمگیر در چنین سوپربایکی سبب شده است شتاب و عملکرد بهتری داشته باشد.

همچنین ناگفته نماند که ساختار اگزوز تیتانیومی در این زمینه بسیار اثرگذار است تا این سوپربایک به‌یکی از گزینه‌های جدی برای رقابت با دوکاتی پانیگال V۴ سوپرلجرا بدل شود.

غرشی که با قطعات فیبرکربن دوچندان شد!

آن‌چه در بطن یاماها R۱M جا خوش کرده و قلب تپنده آن را تشکیل می‌دهد، یک پیشرانه ۴ سیلندر خطی ۹۹۸ سی‌سی اتمسفریک آب-هوا خنک است. درواقع ساختار آرایش طراحی سیلندرها خطی نبوده؛ بلکه با زاویه ۱۵ درجه‌ای طراحی شده که این نوع ساختار طبق گفته‌های کمپانی یاماها به‌عملکرد بهتر پیشرانه منتهی شده و در نهایت به‌افزایش راندمان کمک بسزایی می‌کند.

بر این اساس چهار سوپاپ به‌ازای هر سیلندر (درمجموع ۱۶ سوپاپ تیتانیومی) با مکانیزم دومیل‌سوپاپ DOHC به‌همراه سیستم زمان‌بندی متغیر هوشمند سوپاپ‌ها در نظر گرفته شده است.

همچنین پارامترهای فنی مانند کاهش محفظه اتاق احتراق به‌نسبت تراکم ۱۳ به یک، سیستم پاشش سوخت انژکتوری هوشمند که روی دریچه‌های گاز تعبیه شده تا در زمان متغیرسازی ورودی هوا، پاشش سوخت را انجام دهد، قطر پیستون ۷۹ میلی‌متری و کورس پیستون ۵۰.۹ میلی‌متری سبب شده است توان و گشتاور بالایی از این پیشرانه تولید شود. ناگفته نماند که نخستین سوپربایک جهان با ۱۶ عدد سوپاپ تیتانیومی، یاماها R۱M است.

این پیشرانه حداکثر توان خروجی ۲۰۵ اسب‌بخار را در ۱۲ هزار و ۶۰۰ آرپی‌ام (دور در دقیقه) و حداکثر گشتاور خروجی ۱۰۸ نیوتون‌متر را در ۸۸۰۰ آرپی‌ام فراهم می‌آورد. نکته بسیار مهم درباره یاماها R۱M این است که توان خروجی در چرخ این سوپربایک به ۱۶۵ اسب‌بخار در ۱۲هزار و ۷۰۰ آرپی‌ام می‌رسد.

لازم به‌ذکر است با توجه به‌نمودار توان بر حسب گشتاور و دورموتور در زمان تست دینامیکی، این پیشرانه توان ۱۸۵ اسب‌بخاری را در دور ۹ هزار و ۸۰۰ آرپی‌ام و گشتاور ۸۵ نیوتون‌متری را در دور ۶ هزار و ۲۰۰ آرپی‌ام به‌ارمغان می‌آورد.

با در نظر گرفتن دور موتور پایین و گشتاور بالا و پس از آن گشتاور نسبتا خطی، این سوپربایک در شتاب‌گیری برتری خود را نسبت به‌دوکاتی پانیگال V۴ سوپرلجرا ثابت می‌کند.

همچنین طبق آن‌چه یاماها اعلام کرده این پیشرانه در بازه سوختی بنزین با حداقل اکتان ۸۸ و ۹۲ بهترین راندمان را خواهد داشت. البته باید گفت در زمان استفاده از سوخت بنزین با اکتان ۸۸ (مانند بنزین موجود در کشورمان) در بهترین حالت ۱۸۷ اسب‌بخار قدرت تولید می‌شود.

برای انتقال قدرت و گشتاور به‌چرخ عقب یک گیربکس ۶ سرعته با سیستم کلاچ چندصفحه‌‎ای غوطه‌ور در روغن و سیستم کاهش‌دهنده اصطکاک در نظر گرفته شده است. زنجیر نسل جدید X تایپ با متریال جدید آلومینیوم و فولاد سبک‌سازی شده نیز فرآیند انتقال قدرت را به‌صورت کامل انجام می‌دهد.

نکته‌ای که درباره ساختار گیربکس وجود دارد این است که به‌کمک ضریب دنده‌های کم و فواصل کوتاه‌تر بین دنده‌ها و همچنین استفاده از مکانیزم هیدرومکانیکی برای سیستم تسریع تعویض دنده، شتاب این سوپربایک بهبود بخشیده شده است. همچنین مکانیزم تعویض دنده‌ها به‌خوبی و در کسری از ثانیه امکان‌پذیر است.

استفاده از سیستم کاهش‌دهنده اصطکاک به‌منظور تسریع تعویض دنده و دوام و عمر مفید بالاتر سیستم کلاچ است. با در نظر گرفتن نصب قطعات فیبرکربنی برای یاماها R۱M و ارتقای توان و گشتاور و نصب سیستم ویژه با هدف تسریع تعویض دنده‌ها، این سوپربایک تنها ۲.۴ ثانیه زمان نیاز دارد تا از حالت سکون به‌سرعت ۱۰۰ کیلومتر برساعت دست یابد.

این موتورسیکلت تا ۳۰۰ کیلومتر برساعت سرعت می‌گیرد؛ همین مهم سبب شده است یاماها R۱M در فهرست سریع‌ترین‌های جهان قرار گیرد.

سواری باکیفیت، هندلینگ عالی

از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد یاماها R۱M استفاده از سیستم تعلیق سفارشی کمپانی Öhlins است. این کمپانی سوئدی به‌صورت تخصصی کیت سیستم تعلیق باکیفیت و حرفه‌ای را تولید می‌کند.

مهندسان این کمپانی در پروژه ساخت سیستم تعلیق دردانه اسپرت های-پرفورمنسی یاماها یعنی R۱M حضور داشته‌‎اند. براین اساس دو دامپر (کمک‌فنر) هیدرولیکی قابل تنظیم در ۱۱۹.۳ میلی‌متری با مکانیزم الکترونیکی در جلو وجود دارد.

همچنین یک دامپر هیدروپنوماتیکی با ساختار مونوشوک (که دارای فنر پیچشی است) با قابلیت تنظیم در ۱۱۹.۳ میلی‌متری با مکانیزم الکترونیکی، سواری نرم و با کیفیتی را به‌راکب هدیه می‌دهد.

قابل ذکر است که از اهرم‌های وی‌شکل آلومینیوم دایکستینگ در طرفین این سوپربایک استفاده شده تا نیروهای عرضی را جذب کرده و سبب افزایش کیفیت سواری راکب شود.

ناگفته نماند که تایر ۵۵/۲۰۰ با رینگ ۱۷ اینچی آلومینیومی فورج‌شده در عقب و تایر ۷۰/۱۲۰ با رینگ ۱۷ اینچی آلومینیومی فورج‌شده در جلو، در کیفیت سواری این سوپربایک بسیار اثرگذار است.

همچنین جالب است بدانید که تایرها سفارشی از کمپانی بریجستون و از نوع BATTLAX RACING STREET RS۱۱R و RS۱۱F هستند. به‌دلیل مرکز ثقل نسبتا پایین و نسبت قدرت به‌وزن ۱.۰۲ اسب‌بخار بر کیلوگرم و همچنین طراحی سیستم تعلیق و شاسی و قرارگیری پیشرانه، هندلینگ بسیار مطمئن و سطح بالایی در اختیار راکب قرار می‌گیرد.

به‌منظور ایمنی بالای راکب از سیستم ترمز دیسکی در محور جلو (دو دیسک سوارخ‌دار خنک‌شونده به‌قطر ۳۲۰ میلی‌متر) با کالیپر ۶ پیستونه ومکانیزم ABS استفاده شده است. در مورد عقب نیز یک دیسک سوراخ‌دار خنک‌شونده به‌قطر ۲۲۰ میلی‌متر با کالیپر تک‌پیستونه با مکانیزم ABS تعبیه شده است.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد دردانه یاماها

از مهم‌ترین امکانات خاص یاماها R۱M می‌توان به کروزکنترل، سیستم کنترل پایداری الکترونیکی، سیستم کنترل کشش، سیستم کمکی آغاز حرکت در سربالایی، سیستم ترمز ضدقفل، ۶ حالت رانندگی برای موتور و ۴ حالت برای سیستم تعلیق، نمایشگر ۶.۵ اینچی TFT، قطعات الحاقی آیرودینامیکی فیبرکربنی برای بهبود آیرودینامیک، سیستم تسریع تعویض دنده و سیستم تعلیق قابل تنظیم اشاره کرد.

کمپانی یاماها مدل R۱M نسخه ۲۰۲۴ را با قیمت ۲۷ هزار و ۳۹۹ دلار به بازار ایالات‌متحده عرضه کرده است. همچنین کمپانی یاماها این سوپربایک های-پرفورمنسی خود را با دو رنگ اختصاصی مشکی مات با خطوط آبی و مشکی نقره‌ای مات به‌همراه خطوط آبی به‌دست مشتریانش می‌رساند.