محققان یک آزمایش خون سریع، ارزان و بسیار حساس را برای تشخیص پروتئین تولیدشده توسط سلولهای سرطانی ایجاد کردهاند. این آزمایش میتواند طیف وسیعی از سرطانها را قبل از ظهور علائم تشخیص دهد و کلید تشخیص زودهنگام بیماری باشد.
تشخیص زودهنگام سرطان با آزمایش خون
بسیاری از سرطانها تا زمانی که علائم آن ظاهر نشوند، تشخیص داده نمیشوند، در این زمان بیماری ممکن است گسترده شود و درمان مؤثر آن دشوار باشد. بایومارکرها یا زیستنشانگرها راهی برای تشخیص سرطان هستند، اما باز هم، برخی از آنها تنها زمانی ظاهر میشوند که سرطان علامتدار شود یا به نوع خاصی از سرطان مرتبط باشد.
در یک مطالعه جدید، محققان دانشگاه راکفلر یک آزمایش خون بسیار حساس ایجاد کردهاند که پروتئین کلیدی تولیدشده توسط سلولهای سرطانی را شناسایی میکند. این آزمایش نویدبخش تشخیص زودهنگام تعدادی از سرطانها است.
LINE-1 ORF1p پروتئین نشانگر زیستی نسبتاً جدیدی است که در دنیای علم موردتوجه قرار گرفته است. (LINE-1) یک رتروترانسپوزون است؛ عنصری ویروس مانند که در هر سلول انسانی یافت میشود. این رتروترانسپوزون با مکانیزم کپی-پیست تکثیر میشود و درنتیجه یک کپی جدید در موقعیت جدیدی در ژنوم ایجاد میشود. 1 (ORF1p) پروتئینی است که LINE-1 در سطوح بالایی از سرطان تولید میکند؛ ازجمله بسیاری از شایعترین و کشندهترین سرطانهای مری، روده بزرگ، ریه، سینه، پروستات، تخمدانها، رحم، لوزالمعده و سر و گردن.
«جان لاکاوا»، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت:
«ترانسپوزونها معمولاً در اسپرم و تخمک و در طول جنینزایی ظاهر میشوند، بنابراین شرایطی وجود دارد که ترانسپوزونها غیر پاتوبیولوژیکی باشند.»
در بیشتر مواقع، بدن LINE-1 را کنترل میکند. اما وقتی ظاهر میشود و ORF1p تولید میکند، نشانگر این است که ممکن است چیزی اشتباه باشد.
لاکاوا گفت:
«مکانیسمهایی وجود دارد که از ظهور و تولید ORF1p LINE-1 جلوگیری میکند، بنابراین میتوانیم از حضور پروتئین بهعنوان نماینده سلول ناسالمی که دیگر کنترلی بر آن ندارد، استفاده کنیم. شما نباید ORF1p را در جریان خون یک فرد سالم پیدا کنید.»
سلولهای سرطانی، ORF1p را از شروع بیماری تولید میکنند، بنابراین یافتن راهی برای آزمایش دقیق آن به معنای تشخیص سرطان در مراحل اولیه آن است. محققان بهدنبال مهندسی یک آزمایش سریع و کمهزینه برای تشخیص ORF1p در پلاسمای خون بودند.
محققان چگونه به این آزمایش دست یافتند؟
از آنجایی که ORF1p در غلظتهای بسیار پایینتر از حد تشخیص روشهای آزمایشگاهی بالینی مرسوم یافت میشود، محققان از فناوری تشخیص مبتنی بر تک مولکولی به نام Simoa استفاده کردند. Simoa یک پلتفرم سنجش ایمنی فوق حساس است که برای اندازهگیری نشانگرهای زیستی در حجمهای کوچک سرم، پلاسما یا مایع مغزی نخاعی کاربرد دارد.
محققان با استفاده از روش جدید توسعهیافته خود، چندین نوع سرطان و بیش از 400 فرد سالم بدون سرطان را هنگام اهدای خون مورد بررسی قرار دادند. ORF1p پلاسما در حدود 99 درصد از این افراد غیرقابل تشخیص بود.
از پنج بیمار که ORF1p قابل تشخیص داشتند، یکی با بالاترین سطح آن، شش ماه بعد، به سرطان پروستات پیشرفته مبتلا شد. چهار مورد بعدی به مرحله اول سرطان تخمدان دچار شدند که نشان می دهد نشانگر زیستی ممکن است نشانگر بیماری در مراحل اولیه باشد.
بهطور کلی، محققان دریافتند که این آزمایش در تشخیص ORF1p در نمونههای خون بیماران مبتلا به سرطانهای تخمدان، معده مری و کولورکتال بسیار دقیق بود. علاوهبراین، هزینه آزمایش کمتر از 3 دلار آمریکا است و در کمتر از دو ساعت نتیجه میدهد.
«مارتین تیلور»، نویسنده اصلی این مطالعه، گفت:
«ما از اینکه این آزمایش تا این اندازه در انواع سرطان کاربرد داشت، شوکه شدیم.»
علاوه بر تشخیص سرطان، از این آزمایش میتوان برای ارزیابی میزان تأثیر درمان سرطان نیز استفاده کرد. اگر درمانی مؤثر باشد، باید باعث کاهش سطح ORF1p بیمار شود. محققان 19 بیمار تحت درمان سرطان معده مری را مورد مطالعه قرار دادند و دریافتند که در 13 نفری که به درمان پاسخ دادند، سطح ORF1p بدن کمتر از حد تشخیص اندازهگیری شد.
محققان تصور میکنند این آزمایش میتواند بهعنوان یک سیستم هشدار اولیه در مراقبتهای بهداشتی معمول گنجانده شود. مطالعاتی با استفاده از گروههای بزرگتر برای تأیید بیشتر این آزمایش نیاز است.
source