رینگ ماشین و نکاتی درباره آن

زمانی که بحث رینگ ماشین مطرح می‌شود، بسیاری افراد آن را با چرخ ماشین اشتباه می‌گیرند. در حقیقت در اغلب اوقات، دو کلمه رینگ و چرخ سهوا به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. این در حالی است که رینگ، چرخ و تایر، قطعات مجزایی هستند که مجموع آن‌ها، چرخ تایردار را تشکیل می‌دهند.

رینگ ماشین چیست؟

به لبه بیرونی چرخ خودرو رینگ (Rim) گفته می‌شود. رینگ، لاستیک را نگه می‌دارد و شکل گرد و دایره‌ای به چرخ می‌دهد. رینگ نقش بسزایی در زیبایی و نحوه حرکت خودرو روی جاده ایفا می‌کند. رینگ ماشین باید مقاومت و استحکام بالایی داشته باشد، چون علاوه بر وزن و بار خودرو و سرنشینان آن، متحمل نیروهای جانبی، گرمای ناشی از اصطکاک و تنش ناشی از ترمز است.

ساختار رینگ ماشین

رینگ خودرو جزوی از چرخ است و به نوبه خود شامل اجزای متعددی می‌شود. در ساختار رینگ ماشین با مفاهیمی همچون لبه رینگ، پره‌های رینگ، برآمدگی مهار، دهانه وسط رینگ، آفست، قطر دایره‌ای پیچ‌ها، دریچه والو، درپوش وسط رینگ و الگوی پیچ مواجه هستیم.

لبه رینگ

به بیرونی‌ترین بخش رینگ خودرو در کناره‌ها، لبه رینگ (Lip) گفته می‌شود. لبه به نوع طراحی رینگ وابسته است. به عنوان مثال در رینگ‌های اسپرت، لبه پهن‌تر از مرکز رینگ است و اغلب با نام رینگ لبه‌دار مورد خطاب قرار می‌گیرند. رینگ با لبه پهن همیشه روی محور عقب و رینگ با لبه نازک همیشه روی محور جلو نصب می‌شود.

پره های رینگ

پره‌های رینگ (Spokes) با حساسیت و دقت فراوان طراحی شده‌اند و لبه‌های رینگ را به صفحه وسط متصل می‌کنند. پره‌های رینگ جنبه زیبایی نیز دارند و جذابیت نمای جانبی خودرو را افزایش می‌دهند.

برآمدگی مهار

به برجستگی‌های موجود در قسمت داخلی و پشت لبه‌های رینگ، برآمدگی‌های مهار (Safety Hump) گفته می‌شود که با مهار و چسباندن لاستیک به لبه‌های رینگ، از خروج هوای لاستیک جلوگیری می‌کند.

دهانه وسط رینگ

به سوراخ مرکزی رینگ ماشین، دهانه وسط (Center Bore) گفته می‌شود که هم‌اندازه با قطر برآمدگی وسط دیسک چرخ است. بر خلاف تصور بسیاری افراد، وزن خودرو به‌طور کامل روی دهانه وسط و لبه وسط رینگ اِعمال می‌شود.

آفست

آفست (Offset) به فاصله بین وسط رینگ تا محل قرارگیری رینگ روی دیسک چرخ گفته می‌شود. آفست می‌تواند صفر، مثبت یا منفی باشد. اگر محل پیچ شدن چرخ‌ها دقیقا وسط رینگ باشد، آفست صفر است. وقتی پهنای چرخ و خط فرضی وسط رینگ به سمت داخل گلگیر مایل باشد، آفست به‌صورت مثبت و وقتی پهنای چرخ و خط فرضی وسط رینگ به سمت خارج گلگیر مایل باشد، آفست به‌صورت منفی تعریف می‌شود.

قطر دایره ای پیچ ها

رینگ خودرو با کمک پیچ‌ها به سوراخ‌هایی که روی دیسک چرخ وجود دارد، بسته و محکم می‌شود. به قطر دایره فرضی که پیچ‌ها از آن عبور می‌کنند، قطر دایره‌ای پیچ‌ها (Pitch Circle Diameter) گفته می‌شود که واحد اندازه‌گیری آن، میلیمتر است. پی‌سی‌دی ۱۲۰ × ۵ یعنی چرخ دارای ۵ پیچ است و قطر دایره‌ای که پیچ‌ها را به هم وصل می‌کند، ۱۲۰ میلی‌متر است. چرخ‌های با PCD یکسان بین خودروها، قابل تعویض هستند.

دریچه والو رینگ

والو (Valve)، دریچه‌ای واقع روی لبه بیرونی رینگ است که فشار تایر را کنترل می‌کند. در اکثر خودروهای امروزی، والو به سیستم پایش باد لاستیک یا همان TPMS مجهز است که در صورت تشخیص کاهش فشار هوای داخل لاستیک، هشداری را به سمت راننده ارسال می‌کند.

درپوش وسط رینگ

درپوش وسط (Center Cap) معمولا یک قطعه پلاستیکی است که روی دهانه وسط رینگ را می‌پوشاند. درپوش به راحتی داخل دهانه وسط رینگ می‌رود، ولی برای جداسازی آن باید رینگ را از خودرو جدا کرد.

الگوی پیچ

رینگ ماشین، روی دیسک چرخ می‌نشیند. در حقیقت همان‌طور که گفته شد، رینگ با کمک پیچ‌ها به سوراخ‌هایی که روی دیسک چرخ وجود دارد، بسته می‌شود. الگوی پیچ (Bolt pattern) در رینگ‌ها وابسته به PCD و متغیر است. ولی الگوهای ۴، ۵، ۶ و ۸ پیچ رواج بیشتری دارند.

جنس رینگ ماشین

از آنجا که رینگ خودرو متحمل وزن زیادی است، باید از متریال بادوام و محکم ساخته شود تا هنگام عبور خودرو از مسیرهای دشوار و ناهموار، سالم بماند. اکثر رینگ‌های امروزی از مواد زیر ساخته شده‌اند.

رینگ فولادی

رینگ‌های فولادی طراحی ساده‌ای دارند و در خودروهای سبک مورد استفاده قرار می‌گیرند. رینگ‌های فولادی سنگین‌تر از سایر رینگ‌ها هستند. معمولا برای حفظ ظاهر ماشین، روی رینگ‌های فولادی قالپاق نصب می‌شود.

رینگ آلومینیومی

رینگ‌های آلومینیومی وزن کمتری نسبت به رینگ‌های فولادی دارند و معمولا روی خودروهای سدان، پیکاپ‌ها و خودروهای لوکس نصب می‌شوند. رینگ‌های آلومینیومی از قدرت و دوام کافی برخوردارند و مقرون به‌صرفه هستند.

رینگ فیبر کربنی

محبوبیت رینگ‌های فیبرکربنی به سبب قدرت فوق‌العاده و وزن بسیار پایین، روزبه‌روز بیشتر می‌شود. رینگ‌های فیبرکربنی گزینه عالی برای خودروهای اسپرت به حساب می‌آیند و البته که قیمت بالایی دارند.

رینگ تیتانیومی

رینگ‌های تیتانیومی همانند رینگ‌های فولادی محکم هستند، ولی وزن آن‌ها تقریبا نصف نمونه‌های فولادی است و مقاومت شگفت‌انگیزی در برابر خوردگی دارند. در برخی خودروهای با پرفورمنس بالا، از رینگ تیتانیومی استفاده می‌شود. فرایند تولید رینگ تیتانیومی بسیار پرهزینه است و به همین خاطر، قیمت رینگ تیتانیومی به چندین هزار دلار می‌رسد.

رینگ اسپرت

رینگ اسپرت یکی از انواع رینگ ماشین است که از مواد مختلفی ساخته می‌شود. رایج‌ترین نوع رینگ اسپرت از جنس آلومینیوم ساخته می‌شود. رینگ اسپرت زیباتر از رینگ فولادی است و ازاین‌رو نیازی به قالپاق ندارد.

اندازه رینگ ماشین

اندازه رینگ خودرو بستگی به نوع وسیله نقلیه و معیارهای شرکت سازنده دارد. با این وجود، رینگ‌ها معمولا با قطر ۱۴ الی ۲۲ اینچی ساخته می‌شوند. رینگ‌های کوچک با قطر ۱۴ و ۱۵ اینچی روی خودروهای کوچک نصب می‌شوند و تعادل خوبی میان مقرون به‌صرفه بودن و بهینگی مصرف سوخت ایجاد می‌کنند.

همانند نحوه خوانش سایز تایر، با نگاه به دیواره جانبی رینگ می‌توان از اندازه آن آگاه شد. اندازه رینگ بر حسب قطر و عرض تعریف می‌شود. برای مثال، سایز ۸ × ۱۹ یعنی رینگ دارای قطر ۱۹ اینچ و عرض ۸ اینچ است. عرض رینگ، تفاوت میان تایرهای باریک و پهن را بیان می‌کند.

تفاوت رینگ و چرخ ماشین

اگرچه رینگ و چرخ توسط افراد غیر حرفه‌ای به اشتباه به جای یکدیگر مورد خطاب قرار می‌گیرند، ولی رینگ تنها یکی از بخش‌های چرخ است. به بیان بهتر، چرخ یک ساختار کامل متشکل از رینگ، تایر و توپی است، در حالی که رینگ، به لبه خارجی چرخ خودرو گفته می‌شود که تایر را نگه می‌دارد.

نحوه انتخاب رینگ مناسب خودرو

رینگ ماشین به عنوان یکی از اجزای چرخ، تاثیر بسزایی در نحوه حرکت و توقف خودرو دارد. به همین خاطر در صورت خرابی رینگ توصیه می‌شود هرچه سریع‌تر نسبت به تعمیر و یا تعویض آن اقدام کنید.

اگرچه رینگ باعث جذابیت ظاهری خودرو می‌شود، ولی در هنگام انتخاب رینگ، توجه به سایز و پهنای آن اهمیت بیشتری دارد. استفاده از رینگ نامناسب، ایمنی خودرو و سرنشینان و همین‌طور سایر خودروهای موجود در جاده را به خطر می‌اندازد.

برای انتخاب رینگ با سایز مناسب تنها کافی‌ست نگاهی به دفترچه راهنمای خودرو بیندازید. اطلاعات بسیاری درباره قطعات مختلف از جمله رینگ ماشین در دفترچه راهنما نوشته شده است. با این حال در صورت عدم دسترسی به دفترچه، همیشه می‌توان از یک تعمیرکار ماهر کمک گرفت.

خرابی رینگ ماشین

خودرو، مجموعه‌ای از قطعات مصرفی است که برخی آن‌ها طول عمر کوتاه‌تر و برخی طول عمر بلندتر دارند. با این وجود، نحوه نگهداری، شرایط جاده، رفتار رانندگی و… روی عمر مفید قطعات تاثیر می‌گذارد. رینگ خودرو نیز به دلایل مختلف خراب می‌شود. هرچند این خرابی، علائمی از خود نشان می‌دهد.

برآمدگی لاستیک، ساییده شدن لاستیک، ایجاد ترک روی راستیک، لرزش خودرو و همینطور لرزش فرمان حین رانندگی، همگی علائم خرابی رینگ ماشین هستند. دلایل خرابی رینگ را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

چاله ها

نخستین عامل خرابی رینگ ماشین عدم توجه به چاله‌ها حین رانندگی است. چاله یک عارضه در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر و مسیرهای خارج شهر به حساب می‌آید که حین رانندگی باید از ورود به آن‌ها اجتناب کرد.

لبه پیاده رو

برخورد با لبه پیاده‌رو می‌تواند مشکلاتی را در سطوح مختلف ایجاد کند. حتی یک ساییدگی جزئی باعث بروز خط و خش روی رینگ ماشین و خرابی آن می‌شود. به‌طور مشابه، پارک کردن خیلی نزدیک به پیاده‌رو می‌تواند باعث خرابی رینگ شود، چون در هنگام خروج خودرو مجبور به چرخاندن چرخ‌ها به سمت لبه پیاده‌رو خواهید شد.

عوارض و موانع مسیر

جاده و خیابان عوارض و موانع فراوانی دارد که برخی آن‌ها موجب خراش، خم شدن و خرابی رینگ ماشین می‌شود. در حقیقت اجسام موجود در جاده می‌توانند به طور باورنکردنی خطرناک باشند. ازاین‌رو بهتر است شرایط جاده را بسنجید و سپس وسیله نقلیه خود را وارد آن کنید.

لاستیک پنجر

رانندگی روی لاستیک پنچر یا کم‌باد، رایج‌ترین و مهم‌ترین دلیل خرابی رینگ ماشین به حساب می‌آید. همان اندازه که لاستیک با باد مناسب از رینگ محافظت می‌کند، لاستیک کم باد و پنچر دشمن رینگ است و باعث خمیدگی آن می‌شود.

مواد شوینده

بدنه خودرو و چرخ آن با گذشت زمان کثیف و آلوده می‌شوند و جای تعجب نیست که مالک هر از گاهی بخواهد ماشین خود را تمیز کند. با این حال، استفاده مکرر از مواد شوینده، به‌خصوص شوینده‌های نامناسب در درازمدت موجب آسیب به رینگ‌ها و خوردگی آن‌ها می‌شود.

مسیرهای های نمکی

در هنگام زمستان و پس از بارش برف، معمولا سطح کوچه، خیابان و جاده را با نمک می‌پوشانند تا برف و یخ سریع‌تر آب شود. ولی نمک مشکلات بسیاری برای چرخ و رینگ به وجود می‌آورد. نمک باعث خوردگی رینگ های ماشین می‌شود و دوام و طول عمر مفید آنها را کاهش می‌دهد.

تاثیر رینگ بر رانندگی

همان‌طور که گفته شد، رینگ ماشین نحوه رانندگی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. مصرف سوخت، ارتفاع خودرو، فشار وارد بر سیستم تعلیق و عملکرد سیستم فرمان خودرو بستگی به استفاده از رینگ مناسب دارد.

اگر بدون توجه به سایز و پهنا و تنها به خاطر زیبایی به سراغ نصب رینگ روی چرخ بروید، مصرف سوخت خودرو بالا می رود، سیستم فرمان سفت می‌شود، سیستم تعلیق مجبور به تحمل فشار بیشتری است و سرعت‌شمار و کیلومترشمار اطلاعات نادرستی را به راننده نشان می‌دهند. مهم‌تر از همه این موارد، رینگ نامناسب باعث کاهش تسلط راننده روی حرکت خودرو می‌شود و ایمنی سرنشیان خودرو و جاده را به خطر می‌اندازد.

نتیجه گیری

رینگ، یکی از اجزای چرخ ماشین است که لاستیک روی آن نصب می‌شود. رینگ، جذابیت ظاهری ماشین را افزایش می‌دهد و در عین حال، روی نحوه حرکت و توقف خودرو تاثیر می‌گذارد. به همان اندازه که رینگ مناسب موجب بهبود تجربه رانندگی می‌شود، کاربرد رینگ نامناسب باعث افزایش مصرف سوخت و فشار وارده بر سیستم تعلیق می‌شود و در نهایت ایمنی خودرو و سرنشینان را به خطر می‌اندازد. رینگ ماشین به دلایل متعددی همچون افتادن در چاله‌های کوچک و بزرگ شهری یا رانندگی با لاستیک کم‌باد و پنچر آسیب می‌بیند و با توجه به اهمیت بالای این قطعه، بهتر است هرچه سریع‌تر نسبت به تعمیر یا تعویض آن با نمونه مناسب اقدام کنید.

نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو45