داخلی سازی تولید خودرو در ایران

قطعه‌سازان چند سال گذشته با مشکلاتی از جمله قیمت گذاری دستوری و کمبود مواد اولیه مواجه بودند که همین موضوع باعث کندی روند داخلی‌سازی قطعات شده است.

سال گذشته یک میلیون و 335 هزار خودرو تولید شد؛ خودروهایی که برای تولید به بیش از هزار قطعه نیاز دارند، در این بین برخی از قطعات با فناوری بالا ( های تک) مانند‌ ای سی یو (ECU) پس از تحریم ها، کمیاب شدند؛ اما حالا تولید برخی از آنها در داخل رقم خورده و به خودکفایی رسیده ایم.

آقای محبی نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن قطعه سازی، در این باره اظهار کرد در سال های گذشته در تولید برخی قطعات به مرز خودکفایی رسیده ایم و حتی مازاد برخی از قطعات تولیدی را هم صادر می کنیم، اما برای گسترش و داخلی سازی برخی از قطعات با مشکلاتی از جمله تامین مواد اولیه (به دلیل وارداتی بودن بخشی از آن) مواجهیم؛ همچنین بالا رفتن قیمت تمام شده قطعات و مطالبات قطعه سازان از خودروسازان، از جمله مشکلات در این صنعت است. این موضوع سبب شده، بسیاری از قطعه سازان کوچک یا به سمت توقف تولید بروند یا برای ادامه حیات به واردات روی آورند که در شرایط نیاز ارزی کشور، موجب خروج ارز از کشور می شود.

قطعه سازان نیز می‌گویند که ظرفیت تولید قطعه برای 2 میلیون تا 2 میلیون و 200 هزار دستگاه خودرو در سال را دارند، اما این افزایش تولید نیاز به رفع برخی موانع دارد.

مهدی مطلب زاده، عضو هیئت مدیره انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور، بیان کرد نخستین مورد به نوسازی ماشین آلات بر می‌گردد؛ اکنون ماشین‌آلاتی که در حوزه قطعه سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد قدیمی است. نوسازی ماشین آلات قطعه سازی منجر به افزایش کیفیت قطعات تولیدی می‌شود. با نوسازی ماشین آلات علاوه بر افزایش تولید، می‌توانیم کیفیت قطعات تولیدی را افزایش دهیم اما متاسفانه بانک‌ها در این زمینه تسهیلات پرداخت نمی‌کنند.

وی افزود مورد دیگری که در افزایش تولید قطعات خودرو حائز اهمیت است، بحث نقدینگی و سرمایه در گردش است؛ زمانی که بازه پرداخت مطالبات قطعه سازان طولانی باشد، افزایش تولید غیر ممکن است؛ تولید کننده مواد اولیه را نقدی خریداری می‌کند، اما خودروسازان پرداختی نقدی ندارند و پرداختی‌ آنها به جای 30 روز گاهی اوقات تا 240 روز هم به درازا کشیده می‌شود. مشکل تامین مواد اولیه قطعه سازان همچنان پابرجاست. دولت مواد را با قیمت جهانی می‌فروشد، اما محصول نهایی با قیمت دستوری به فروش می‌رسد. خودروسازان اکنون زیانده هستند و زیان آن‌ها به بیش از 200 همت رسیده است و تازمانی که این زیان وجود دارد امکان پرداخت به موقع مطالبات قطعه سازان را ندارند.

جلالی، نایب رئیس انجمن قطعه سازان، با اشاره به چالش های صنعت خودرو و قطعه سازان، اظهار کرد با کمبود منابع مالی که برای قطعه سازان ایجاد شده سرمایه گذاری جدید در زنجیره تامین متوقف شده است؛ تعدادی از قطعه سازان به دلیل ناتوانی در پرداخت ها چند ماه حقوق پرداخت نکرده‌اند؛ حتی حق بیمه کارکنان را هم نتوانستند پرداخت کنند و به همین علت، تامین اجتماعی بیمه درمانی کارکنان این واحدهای قطعه سازی را به صورت غیرقانونی قطع کرده است. برخی کارخانه ها تا 72 ساعت قطع برق در هفته داشته اند که در پاییز و زمستان امسال با ادامه این روند، افت شدید تولید تجربه خواهد شد. یکی دیگر از مشکلات در صنعت خودرو، قیمت گذاری دستوری است؛ فرض کنید قیمت تمام شده خودرو در کارخانه 10 ریال باشد، اما می‌گویند باید آن را 5 ریال بفروشید، همین کار باعث می‌شود کارخانه‌ها زیان ده باشند.

به گفته قطعه سازان اگر مشکلات پیش روی آنها حل شود، می توان در این صنعت، پیشرفت و رسیدن به خودکفایی کامل در تولید یک خودرو را شاهد بود.