در بازار خودروی ایران، چینی ها جایگزین فرانسوی ها شدند؟

حضور فرانسوی ها در بازار خودرو ایران با خروج از خودروسازی کشورمان و توقف خطوط تولید محصولات قدیمی، کمرنگ تر از همیشه است.

این در شرایطی است که سهم چینی ها از دهه 90 در بازار خودرو ایران رشد قابل توجهی داشته است، حال این سوال مطرح  است که آیا چینی ها قرار است پشت فرمان خودروسازی ایران بنشینند؟

نگاه تاریخی به حاکمان بازار خودروی ایران، گویای این واقعیت است که قبل از انقلاب، آمریکایی ها و انگلیسی ها (به واسطه تولید پیکان) حاکمان بازار خودرو بوده اند، اما پس از انقلاب فرانسوی ها جای آنها را گرفته اند.

تا همین یک دهه پیش، قبل از آنکه پژو به دلیل تحریم های هسته ای علیه ایران و همچنین فروش بخشی از سهامش به جنرال موتورز آمریکا، ایران را ترک کند، این خودروساز فرانسوی حاکم این بازار بود. 

البته رنو نیز سعی کرد با پروژه پلت فرم مشترک ال90، خود را به پژو برساند تا جمع فرانسوی ها در ایران تکمیل شود. هرچند رنو در این مسیر چندان موفق نبود.

تا اوایل دهه 90 شمسی، پژو سهم اعظم را در سبد تولید ایران خودرو داشت.

در دهه 80 ، حضور پژو و کلا خودروسازان فرانسوی در ایران به حدی اوج گرفت که گاهی حتی این شائبه به وجود می آمد که آنها اجازه حضور برندهای دیگر را بازار کشور نمی دهند. 

ستاره اقبال فرانسوی ها –به طور خاص پژو- پس از اعمال تحریم های بین المللی در بازار خودروی ایران از اوایل دهه 90 و خودخواسته رو به افول رفت. 

همزمان با غروب خودروسازان فرانسوی در بازار خودرو ایران، این چینی ها بودند که به تدریج در این بازار حضور یافتند.

طی حدودا 10 سال گذشته، سهم خودروهای چینی در بازار ایران رشد قابل توجهی کرده، بطوری که طبق آمارهای رسمی افزایش سهم تيراژی شرکت های بخش خصوصی از حدود 5 درصد در سال 1398 به حدود 22 درصد در سال 1402 رسیده است.

اما آیا واقعا قرار است چین جای فرانسه را در بازار خودروی ایران بگیرد؟ پاسخ به این سوال منفی است چرا که چینی ها برخلاف فرانسوی ها قصدی برای سرمایه گذاری و یا انتقال فناوری در ایران ندارند.

چینی ها معمولا میلی به داخلی سازی قطعات در ایران نشان نداده و نمی دهند و این موضوع به نوبه خود سبب پایداری وابستگی قابل توجه خودروسازی ایران به قطعات چینی چه در بخش خصوصی و چه در خودروسازی دولتی است.

در مجموع با وجود آنکه نقش چینی ها در خودروسازی ایران پررنگ تر از قبل است، اما شواهد و قرائن نشان می دهد حداقل فعلا قرار نیست آنها شنل پادشاهی بازار خودرو کشور را تن کنند 

البته این موضوع را نیز نباید فراموش کرد که سیاست گذاری خودرویی کشور نیز اجازه حاکمیت چینی ها بر بازار را نمی دهد. یک فقره از این سیاست، شروع تولید با داخلی سازی بالاست، حال آنکه چینی ها در بخش خصوصی زیر بار آن نرفتند و شیوه مونتاژ را پیش گرفتند و در خودروسازی دولتی نیز چنین چیزی را نمی پذیرند.