منتشر شده در 09 مهر 1403 ساعت 13:00
اویل پمپ یا پمپ روغن یکی از اجزا مهم در موتور خودرو است که نقش بسیار مهمی را در پیشرانه ایفا می کند. در این مطلب به معرفی این قطعه می پردازیم.
اویل پمپ، یا همان پمپ روغن، یکی از اجزای کلیدی موتور خودرو است که وظیفه آن به گردش درآوردن روغن در موتور و اطمینان از روانکاری و خنک شدن قطعات متحرک به واسطه روغن موتور است. هر قطعه درون موتور برای عملکرد بهینه به روغن نیاز دارد تا از اصطکاک و گرمای زیاد جلوگیری شود. اگر این پمپ به درستی کار نکند، اصطکاک بین قطعات متحرک موتور افزایش یافته و منجر به خرابی و فرسایش شدید قطعاتی مانند پیستون‌ها، سوپاپ‌ها و یاتاقان‌ها می‌شود.
اویل پمپ روغن را از کارتل به مدارهای روغن‌رسانی موتور پمپاژ می‌کند، به‌طوری که تمام اجزا به‌خوبی روغن‌کاری شوند و دما به صورت کنترل‌شده‌ای باقی بماند. معمولاً نیروی محرکه اویل پمپ از میل‌لنگ یا میل‌بادامک تامین می‌شود و به محض روشن شدن موتور، فرآیند پمپاژ روغن آغاز می‌گردد. فشار مناسب روغن در این فرآیند بسیار حیاتی است؛ زیرا هرگونه ناهنجاری در فشار می‌تواند منجر به آسیب به قطعات حساس موتور شود.
عملکرد و انواع اویل پمپ‌ها
اویل پمپ‌ها بر اساس ساختار و عملکردشان به ۴ نوع عمده تقسیم می‌شوند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. اویل پمپ‌های دنده‌ای شامل دو چرخ‌دنده هستند که با چرخش آن‌ها، روغن بین چرخ‌دنده‌ها محبوس شده و به مدار روغن‌رسانی پمپاژ می‌شود. این نوع پمپ‌ها به دلیل سادگی ساختار، در بسیاری از خودروهای سبک و سنگین کاربرد دارند.
اویل پمپ روتوری نوع دیگری از اویل پمپ‌هاست که عملکرد مشابهی با نوع دنده‌ای دارد، اما با استفاده از یک روتور داخلی و یک روتور خارجی روغن را پمپاژ می‌کند.
این طراحی، کارایی بیشتری نسبت به چرخ دنده‌ای دارد. اویل پمپ سوزنی نیز بیشتر در موتور سیکلت‌ها کاربرد دارد و از طریق یک پلانجر و فنر برای انتقال روغن استفاده می‌کند.
با پیشرفت فناوری، اویل پمپ‌های برقی به عنوان نوع مدرن‌تری از این سیستم‌ها وارد خودروها شدند. این اویل پمپ‌ها به دلیل کنترل دقیق‌تر و انعطاف‌پذیری بیشتر، به‌خصوص در خودروهای دارای سیستم توربوشارژر اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. توربوشارژر به دلیل گردش بالای پره توربین، نیازمند روانکاری مناسب و مداوم است، و اویل پمپ‌های برقی می‌توانند به بهترین شکل این نیاز را برآورده کنند. عدم تأمین روغن کافی به توربوشارژر، باعث افزایش دما و خرابی سریع این قطعه حیاتی می‌شود که در نهایت منجر به افت شدید عملکرد موتور خواهد شد.
نشانه‌های خرابی اویل پمپ
اویل پمپ به دلیل نقشی که در روانکاری قطعات موتور دارد، اگر دچار خرابی شود، مشکلات زیادی را به‌وجود خواهد آورد. یکی از اولین نشانه‌های خرابی اویل پمپ، کاهش فشار روغن است که معمولاً با روشن شدن چراغ هشدار روغن در داشبورد خودرو همراه است. کاهش فشار روغن، ناشی از ناتوانی اویل پمپ در انتقال کافی روغن به قطعات متحرک است، که در نهایت باعث فرسایش سریع‌تر قطعات می‌شود. همچنین اگر اویل پمپ نتواند وظیفه خود را به‌درستی انجام دهد، دمای موتور افزایش پیدا می‌کند. از آنجا که روغن علاوه بر روانکاری، نقش خنک‌کننده نیز دارد، نبود جریان کافی روغن می‌تواند به داغ شدن بیش از حد موتور منجر شود.
صدای غیرعادی از سوپاپ‌ها و قطعات متحرک نیز از دیگر نشانه‌های خرابی اویل پمپ است. بدون روغن کافی، اصطکاک بین قطعات افزایش می‌یابد و صدای غیرعادی تولید می‌کند. این شرایط می‌تواند در نهایت به خرابی زودرس موتور منجر شود و هزینه‌های سنگینی برای تعمیر موتور به دنبال داشته باشد.
اویل پمپ به‌عنوان یکی از اجزای حیاتی موتور، نقش بی‌بدیلی در سلامت و عملکرد خودرو دارد. بدون عملکرد صحیح این قطعه، موتور خودرو به‌سرعت دچار آسیب‌های جدی خواهد شد. با توجه به نیازهای متفاوت خودروها، انواع مختلفی از اویل پمپ‌ها طراحی و تولید شده‌اند که در این میان، اویل پمپ‌های برقی به دلیل قابلیت‌های پیشرفته‌تر، جایگاه ویژه‌ای دارند. به‌ویژه در خودروهای توربوشارژر که به روانکاری مداوم و دقیق نیاز دارند، اویل پمپ‌های برقی می‌توانند نقش کلیدی در حفظ عملکرد بهینه موتور ایفا کنند. در نهایت، توجه به علائم خرابی اویل پمپ و انجام تعمیرات به‌موقع، می‌تواند از آسیب‌های جدی به موتور جلوگیری کرده و عمر مفید خودرو را افزایش دهد.
source