نقد و بررسی طراحی اشکودا اکتاویا ؛ روی خوش سادگی با اشکودا

اکتاویا یکی از وارداتی های جدید و غیر چینی است که به تازگی به عرضه رسیده و ما در این مطلب بررسی طراحی اشکودا اکتاویا را انجام داده ایم.

احتمالا همه ما با این موضوع که سادگی همیشه با زیبایی همراه هست موافق باشیم. بخصوص در دنیای طراحی خودرو که این سادگی توأمان با طراحی پخته و تناسبات قوی و رعایت مبانی و اصول دقیق طراحی، سبب می شود تا آن خودرو در طول سالیان متمادی، جذابیت و ماندگاری خود را حفظ کند و حتی با گذشت چندین سال از زمان تولید و عرضه آن ، اما باز هم زیبایی اش مورد توجه قرار می گیرد و شاید ملموس ترین مثال ها را بتوان در محصولات اروپایی و آمریکایی جستجو کرد. مانند مدل های کلاسیک و یا مدرن مرسدس بنز در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی که با طراحی محافظه کارانه، اما اصولی و دقیق خود همچنان جذاب بوده و افراد زیادی را شیفته خود کرده است.

اما در بین سایر خودروسازان اروپایی، کمپانی های زیادی وجود دارند که همچنان سادگی و جذابیت ماندگار، فلسفه اصلی زبان طراحی آن ها می باشد. اشکودا، برند اهل جمهوری چک و از زیرمجموعه های گروه فولکس واگن نیز یکی از همین برندها می باشد که محصولات آن همواره بیانگر نوعی سادگی در طراحی بوده و عموما این سادگی مترادف با زیبایی و جذابیت ماندگار شده است  بخصوص در طول این سالیان اخیرکه سبد محصولات اشکودا گسترده تر شده و به تبع ان نیز زبان طراحی مدرن تری را ارائه داده است.

در کنار این موضوع، حضور فردی مانند الیور استافانی «Oliver Stefani» المانی که سابقه حضور در تیم طراحی فولکس واگن و نیز طراحی محصولاتی مانند پاسات CC، جتا، اطلس، تیگوان، پولو و… را در کارنامه دارد، به عنوان طراح ارشد اشکودا، مزید بر علت شده است تا طراحی محصولات اشکودا این روند را به خوبی ادامه دهند.

اکنون با باز شدن دوباره واردات خودرو، فرصتی دست داده تا ما نیز شاهد حضور محصولات اشکودا در ایران باشیم و پس از نقد و بررسی طراحی سدان سوپرب، حال در این مطلب به سراغ نقد و بررسی طراحی جدیدترین مدل عرضه شده از این برند توسط شرکت پارس ساتر هوشمند، یعنی اشکودا اکتاویا می رویم تا ببینیم یکی از پرفروش ترین محصولات در سگمنت سدان های C در بازار جهانی، از دیدگاه طراحی، از چه ویژگی های ظاهری برخوردار می باشد.

طراحی اشکودا اکتاویا در بدنه ؛ کاراکتری پویا در پس تناسباتی ظریف

اشکودا اکتاویا عرضه شده در بازار ایران، چهارمین نسل از این مدل است که اولین بار در سال ۲۰۲۰ معرفی شد و از سبک و زبان طراحی جدید این برند نیز پیروی می کند. هر چند که به تازگی و برای مدل ۲۰۲۵، اکتاویا یک بروزرسانی مختصر و جزئی را نیز تجربه کرد که تغییراتی در عناصر نمای جلو و عقب داشته است.

ضمن اینکه لازم است به این نکته اشاره کنیم که نسخه ای که پارس ساتر هوشمند برای عرضه در ایران در نظر گرفته است،  درواقع نسخه پرو این مدل است که در بازار چین عرضه شده و علاوه بر اینکه تفاوت های در طراحی مجموعه سپر جلو و عقب با نسخه جهانی دارد، تفاوت اصلی آن در ابعاد و اندازه های بزرگتر نسخه پرو است که سبب شده تا فاصله محوری آن با افزایش حدود ۴۴ میلی متری،از ۲۶۸۶ میلی متر به ۲۷۳۰ میلی متر افزایش یابد و همین امر نوید یک فضای کافی و کاملا کاربردی را برای خودرویی در این سگمنت می دهد. در عین حال از نظر ظاهری، می توان گفت که این افزایش طول هیچ لطمه ای را به تناسبات بدنه اکتاویا وارد نکرده است.در کنار این مورد، اکتاویا در کنار ویژگی های کاربردی، اکنون یکی از آیرودینامیک ترین بدنه ها را با ضریب درگ ۰.۲۴ در کلاس خود دارد.

الیور استفانی «Oliver Stefani» طراح ارشد اشکودا در رابطه با طراحی اکتاویا اینگونه توضیح می دهد : «ما در طراحی اکتاویای جدید علاوه بر عناصر احساسی و تکامل زبان طراحی فعلی اشکودا در کنار خصوصیات متمایز هر مدل، توجه ویژه ای به تناسبات ظریف و پویا داشته ایم و در عین حال که چهره ای جسورانه تر به آن بخشیده ایم، ویژگی های کاربردی آن مانند افزایش میزان فضای داخلی را نیز بهبود داده ایم.»

اولین مشخصه ای که در نمای جلو جلب توجه می کند، چراغ های باریک و کشیده جلو با فناوری LED هستند که از طریق فریم کرومی به جلو پنجره معروف پروانه ای یا «Butterfly Grill» اشکودا به همراه نوارهای عمودی متصل شده اند که حالتی صاف و کشیده را ایجاد کرده اند و ضمن ایجاد عرض بصری بیشتر در این قسمت، دماغه کمی به سمت پایین متمایل شده است تا چهره اکتاویا تهاجمی تر به نظر برسد. ضمن اینکه گرافیک دوبل چراغ های جلو، بیانگر بخشی از هویت محصولات اشکودا و بخصوص اکتاویا می باشد که اکنون کاراکتری مدرن تر به خود گرفته است.

طراحی سپر و کاپوت به همراه خطوط خشک و خشن که از طرفین به سمت مرکز امتداد یافته اند، با نوارهای عمودی جلو پنجره هماهنگی پیدا کرده و علاوه ایجاد نمایی عضلانی و به اصطلاح تمیز، صلابتی دو چندان به اکتاویا بخشیده است. همانطور که اشاره شد، اشکودا اکتاویایی که قرار به بازار ایران راه یابد، نسخه پرو این محصول یا به عبارتی مدل عرضه شده در بازار چین است، بر همین اساس طراحی ورودی های هوای کناری و مرکز سپر آن با نسخه جهانی متفاوت است. استفاده از خطوط شارپ و فرم چندضلعی ورودی های هوا با مشبک های لانه زنبوری در کنار استفاده از نوارهای باریک کرومی و مشکی پیانویی به تبعیت از عناصر تزئینی جلو پنجره، چهره ای به مراتب اسپرت و پویا تر به نمای جلو اکتاویا در مقایسه با نسخه اصلی که از ورودی های هوا یک تکه به همراه پروژکتور های ذوزنقه ای شکل در گوشه ها استفاده می کند، بخشیده است.

با گذر از چهره ساده، اما پویا و عضلانی Octavia، به نمای جانبی می رسیم. در این بخش بار دیگر سادگی حرف اول را می زند. پرهیز از هرگونه اغراق و خطوط اضافی روی بدنه در کنار گلگیرهای عضلانی و رینگ و تایرهای مناسب با ابعاد بدنه، هماهنگی کاملی با کاراکتر ساده و در عین حال پویا و جذاب اکتاویا برقرار کرده است.

استفاده از یک خط شانه گوه ای شکل که از چراغ های جلو تا چراغ های عقب به صورت برجسته ای امتداد یافته است و در کنار خط سقف صاف که در ستون C با شیبی نسبتا تند به درب صندوق متصل می شود، حسی از پویایی و حرکت را در کنار امنیت و راحتی و در قالب یک پیکره فست بک مانند منتقل می کند. خط شخصیتی کشیده شده بر روی رکاب های در، در مقایسه با برادر بزرگتر خود یعنی سوپرب، تاکیدی بر اسپرت تر بودن اکتاویا نسبت به آن دارد که در نهایت سادگی و به زیبایی هر چه تمام تر این حس بصری منتقل شده است.در کنار این موارد، ستون های A باریک و نیز محل جدایش درب موتور با گلگیر، در کنار ابعاد جمع و جور تر بدنه، سبب شده تا تناسبات اکتاویا در مقایسه با سوپرب جذاب تر و در عین حال مدرن تر به نظر برسد.

در انتها به نمای عقب خودرو می رسیم. به نظر می رسد اکتاویا در این بخش بیش از حد از طراحی ساده و منطقی برخوردار باشد، اما دقت در توالی و ریتم درست خطوط تشکیل دهنده عناصر جزئی همانند چراغ ها، محل قرارگیری پلاک، حجم سپر و در نهایت محل قرارگیری سراگزوز ها آنقدر دقیق و تمیز اجرا شده است که جای هیچگونه انتقادی را باقی نمی گذارد.

چراغ های کشیده دو قسمتی عقب به همراه گرافیک C شکل که مدت هاست بخشی از DNA محصولات اشکودا می باشد به همراه بخش های کریستالی، توانسته در مقایسه با سوپرب پویایی بیش تری را به نمای عقب اکتاویا منتقل کند و حالتی تندیسی شکل و سه بعدی به این قسمت ببخشد.

طراحی سپر و خطوط اجرا شده بر روی آن شاید همانند نمای جلو جسورانه نباشد، اما با حالت شارپی که دارند پویا و مدرن به نظر می رسند. بخصوص در کنار دیفیوزر کشیده که با دقت و وسواس خاصی، عناصری مانند چراغ شبرنگ یک تکه به همراه سراگزوز های ذوزنقه ای کرومی، در داخل این مجموعه قرار گرفته اند.

طراحی اشکودا اکتاویا در کابین ؛ ساده و در عین حال مدرن و کارآمد

تمامی طراحان خودرو در دنیا بر این نکته اذعان دارند که مقوله طراحی داخلی یک خودرو به مراتب پیچیده تر از طراحی بدنه است. توجه و دقت به استانداردهای ارگونومی و انترپومتری، رعایت اصول ایمنی در تصادفات، دقت در انتخاب متریال و مواد مناسب در مقایسه با قیمت، بازار هدف و کلاس خودرو سبب می شود تا پروسه طراحی کابین و فضای داخلی یک خودرو روندی چالش برانگیز اما جذاب داشته باشد.

در نسل جدید اشکودا اکتاویا، علاوه بر بهبود و اصلاح ویژگی های عملکردی مانند ارگونومی و یا کیفیت مواد و متریال و البته بهبود فضای کابین، داشبورد و کنسول نیز از نظر بصری به کلی تغییر کرده است و به نوعی مرجعی برای ورود اشکودا به دنیای مدرن می باشد و شخصیت کاملا جدیدی به خود گرفته که در طراحی کل فضای داخلی منعکس شده است.

در طراحی ماژولار و چند سطحی پوسته داشبورد، مشخصا از جلو پنجره پروانه ای شکل اشکودا الهام گرفته شده است. استفاده از نمایشگر مرکزی بزرگ در ترکیب با دکمه کنترلی که در بالای دریچه های سیستم تهویه قرار گرفته و دسترسی مناسبی را در اختیار راننده می گذارد، کاملا حس و حالی مدرن به کابین بخشیده است. ضمن اینکه پرهیز از اغراق در هر چه مدرن تر شدن کابین از طریق حذف کلیدهای فیزیکی یا استفاده از نمایشگرهای به هم پیوسته بزرگ، سبب شده تا کابین اکتاویا آرام و دلپذیر باشد و از آن هیجان و یا یکنواختی بی موردی که امروزه در کابین بسیاری از محصولات مدرن شاهدش هستیم دور باشد.

در کنار ارائه یک فضای مفید و کاربردی بخصوص در ردیف عقب و در این سگمنت، کابین اکتاویا از نظر کیفیت مواد و متریال و ساختار داخلی نیز در جایگاه بسیار مناسبی قرار می گیرد. به علاوه اینکه صندلی های ردیف جلو و عقب، ضمن حفظ پیکره سرنشینان از راحتی قابل قبولی، بخصوص در مسافت های طولانی برخوردار هستند.

ارزیابی کلی

در یک نگاه کلی، اشکودا اکتاویا به عنوان محصولی پرفروش، ایمن و جذاب در سگمنت سدان های کلاس C است که تمامی نیازهای شما را در قالب پیکره ای جسورانه و پویا، اما متعادل و نه اغراق آمیز ارائه می دهد.

هرچند که از دیدگاه طراحی، رعایت اصول و قوانین طراحی خودرو و معرفی پیکره ای مینیمال، محافظه کار اما پویا و البته تا حدی متفاوت با آنچه که امروزه به عنوان طراحی های زودگذر به بخشی از ترند طراحی خودرو تبدیل شده است را تحسین می کنیم، اما از یاد نبریم همین سادگی در طراحی، مورد پسند بسیاری از مشتریان نیست. به عبارتی در مبحث جذب مشتری در بسیاری موارد نمی توان همان اصول خاص طراحی و رعایت آن از سوی سازنده و تیم طراحی را موجب موفقیت فروش یک محصول و یا یک خودرو دانست. بخصوص اینکه شرایط عرضه و فروش و البته رقبای اشکودا اکتاویا در بازار ایران، شرایطی کاملا متفاوت با سایر بازارهای جهانی است که اکتاویا را به یک محصول بی رقیب در بحث فروش تبدیل کرده است.