تردید در موفقیت ادغام هوندا و نیسان

نیویورک‌تایمز بررسی کرد

صنعت ماشین: دو خودروساز ژاپنی، هوندا و نیسان، در حال مذاکره برای ادغام احتمالی هستند تا بتوانند هزینه‌ها را به اشتراک بگذارند و به خود کمک کنند تا در صنعتی با تغییرات سریع و رقابتی فزاینده، رقابت کنند. اما ادغام، حتی بین دو شرکت از یک کشور، تضمین کننده موفقیت نیست و تاریخ معاملات خودروسازی مملو از شکست‌ها و ناامیدی‌ها است.

 براساس گزارشی از نیویورک‌‌‌تایمز، ترکیب دو شرکت تولیدی بزرگ جهانی کاری بسیار چالش‌‌‌برانگیز است. این کار مستلزم هماهنگ‌‌‌سازی فناوری‌‌‌ها، روش‌‌‌ها و رویکردهای متفاوت کاری است. موفقیت چنین ادغامی به همکاری مدیران و مهندسانی بستگی دارد که سال‌‌‌ها با هم رقابت کرده‌‌‌اند. در این فرآیند، تیم‌‌‌ها و پروژه‌‌‌های زیادی تغییر می‌کنند یا حذف می‌‌‌شوند و مدیران ارشد باید بخشی از اختیارات خود را به دیگران واگذار کنند. گاهی اوقات، تصمیمات و دخالت مدیران منتخب، شرکت‌‌‌های ادغام‌‌‌شده را مجبور می‌‌‌کند که فعالیت کارخانه‌‌‌های زیان‌ده را متوقف نکنند.  هوندا و نیسان تصمیم گرفتند دست به دست هم دهند و شرکت بزرگی بسازند. این دو شرکت بزرگ خودروسازی ژاپن، امسال اعلام کردند که می‌‌‌خواهند در زمینه خودروهای برقی با هم همکاری کنند و حالا می‌‌‌خواهند این همکاری را گسترش دهند و با هم ادغام شوند. حتی ممکن است میتسوبیشی موتورز، که با نیسان همکاری نزدیکی دارد، هم به این گروه اضافه شود. با این ادغام، یک غول خودروسازی جدید در جهان متولد می‌‌‌شود. این شرکت جدید، بعد از تویوتا و فولکس واگن، سومین تولیدکننده بزرگ خودرو در دنیا خواهد بود. صنعت خودرو در حال تغییر است و این دو شرکت با چالش‌‌‌های بزرگی روبه رو هستند و برای اینکه بتوانند در این رقابت شدید دوام بیاورند، تصمیم گرفته‌‌‌اند با هم متحد شوند. یکی از چالش‌‌‌های اصلی هوندا و نیسان، افت شدید فروش در چین است. بازار خودروی چین، بزرگ‌ترین بازار جهان، با سرعتی باور نکردنی به سمت خودروهای برقی و هیبریدی در حال حرکت است.

در حالی که بیش از نیمی از خودروهای فروخته شده در چین، برقی یا هیبریدی هستند، هوندا و نیسان تنها تعداد محدودی از این مدل‌‌‌ها را ارائه می‌‌‌دهند. هوندا در ماه گذشته اعلام کرد که سود خالص آن در سال جاری ۱۴درصد کاهش خواهد یافت و انتظار دارد فروش جهانی خودروهایش از ۳.۹ میلیون دستگاه به ۳.۸میلیون دستگاه برسد. دلیل اصلی این کاهش، مشکلات این شرکت در بازار چین است. نیسان در مقایسه با هوندا با مشکلات جدی‌‌‌تری مواجه است و در سال‌‌‌های اخیر با تحولات مدیریتی شدیدی دست و پنجه نرم کرده است. در بازار مهم ایالات متحده، جایی که نیسان قبلا سود زیادی به دست می‌آورد، سهم این شرکت به شدت کاهش یافته است. دلیل اصلی این کاهش، قدیمی شدن مدل‌‌‌های خودروهای نیسان و عدم‌به‌‌‌روزرسانی آنهاست. در دوره آوریل تا سپتامبر، سود عملیاتی نیسان ۹۰درصد کاهش یافت و این خودروساز اخیرا اعلام کرده که قصد دارد ۹هزار کارمند را در سراسر جهان اخراج کند و تولید جهانی را حدود ۲۰ درصد کاهش دهد.

از تئوری تا عمل

در تئوری، ادغام هوندا و نیسان می‌‌‌تواند به توسعه سریع‌‌‌تر و کم‌‌‌هزینه‌‌‌تر خودروهای برقی کمک کند. اما تجربه نشان داده است که همکاری بین شرکت‌‌‌های بزرگ خودروسازی همیشه به نتیجه مطلوب نمی‌‌‌رسد. به عنوان مثال، همکاری فورد و فولکس واگن در حوزه خودروهای برقی و رانندگی خودران، با وجود آغاز امیدوارکننده، به دلیل اختلاف در اولویت‌‌‌ها و چشم‌‌‌اندازهای دو شرکت، به موفقیت چندانی دست نیافت. هوندا قبلا با جنرال موتورز همکاری می‌‌‌کرد و حتی دو مدل شاسی‌‌‌بلند را روانه بازار کرد که توسط جنرال موتورز تولید می‌‌‌شوند. اما این همکاری محدود به همین دو مدل خواهد ماند و این دو شرکت‌‌‌ تصمیم گرفته‌‌‌اند آن را گسترش ندهند. با این حال، برخی تحلیلگران بر این باورند که ادغام هوندا و نیسان می‌‌‌تواند تحولی بزرگ در صنعت خودرو ایجاد کند. با توجه به شباهت خطوط تولید این دو شرکت در بازار آمریکا، به‌‌‌خصوص در بخش خودروهای کوچک و متوسط، این ادغام می‌‌‌تواند به افزایش قدرت رقابت آنها و کاهش هزینه‌‌‌های تولید کمک کند. علاوه بر این، نیسان فناوری ساخت وانت‌‌‌های پیکاپ‌‌‌ را در اختیار دارد که تقاضای بالایی در بازار آمریکا دارد و می‌‌‌تواند این مزیت را به هوندا نیز منتقل کند. به گفته سام فیورانی، معاون شرکت تحقیقاتی «اتو فورکست سولوشنز،» این فناوری می‌‌‌تواند در آینده برای هوندا بسیار ارزشمند باشد.

ادغام نیسان و هوندا در بخش تولید با چالش‌‌‌های پیچیده‌‌‌ای همراه است. هر دو شرکت شبکه تولید گسترده‌‌‌ای در ایالات‌متحده دارند، شامل چند کارخانه مونتاژ، واحدهای تولید موتور و گیربکس و مراکز تحقیق و توسعه. اگرچه ادغام می‌‌‌تواند به صرفه‌‌‌جویی در هزینه‌‌‌ها از طریق کاهش ظرفیت‌‌‌های تولیدی منجر شود، اما این کار احتمالا با مشکلاتی مواجه خواهد شد. یک کارشناس در این مورد می‌گوید: ادغام این دو شرکت مستلزم تصمیم‌‌‌گیری‌‌‌های دشوار در مورد آینده بخش تحقیق و توسعه و خط تولید موتور خواهد بود. به طور معمول، هر شرکتی به شدت به این بخش‌‌‌ها وابسته است و کنار گذاشتن هر یک از آنها با مقاومت شدید کارکنان، مدیران و سهامداران مواجه خواهد شد.

ادغام شرکت‌‌‌ها اغلب با موانع سیاسی مواجه می‌‌‌شود. به عنوان مثال، ادغام پژو و فیات کرایسلر در سال ۲۰۲۱ و تشکیل شرکت استلانتیس، با تلاش دولت‌‌‌های فرانسه و ایتالیا برای حفظ مشاغل و جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌‌‌ها روبه رو شد.

با وجود موفقیت‌‌‌های اولیه، شرکت استلانتیس امسال با چالش‌‌‌های جدی از جمله کاهش فروش و سود مواجه شده است. این در حالی است که کارلوس تاوارس، مدیرعامل سابق که هدایت فرآیند ادغام را بر عهده داشت، از سمت خود کناره‌‌‌گیری کرده است. به نظر می‌‌‌رسد بسیاری از ادغام‌‌‌های خودروسازی با چالش‌‌‌های مشابهی مواجه شده و نتوانسته‌‌‌اند به طور کامل به اهداف مورد نظر دست یابند.  البته نمونه‌های موفقی نیز وجود دارند. هیوندای و کیا، دو خودروساز کره‌‌‌ای، با همکاری طولانی‌‌‌مدت خود، به یکی از قدرت‌‌‌های بزرگ صنعت خودرو تبدیل شده‌‌‌اند. این دو شرکت که از سال ۱۹۹۸ با هم متحد شده‌‌‌اند، با اشتراک‌‌‌گذاری منابع و حفظ استقلال برندهای خود، به رشد قابل توجهی دست یافته‌‌‌اند. مارک‌کنون، مشاور و مدیر ارشد سابق اتونیشن، یک خرده‌فروش بزرگ خودرو، گفت که هوندا و نیسان می‌‌‌توانند تلاش کنند از هیوندای و کیا تقلید کنند، اما او نسبت به اینکه این شرکت‌‌‌های ژاپنی تا چه حد موفق خواهند بود، ابراز تردید کرد. به گفته کنون، «هوندا هنوز یک برند عالی با محصولات ممتاز است. برند نیسان با تمام آشفتگی‌‌‌هایی که در چند سال اخیر داشته‌‌‌، آسیب دیده است و کیفیت محصولات آن‌‌‌ نیز چندان عالی نیست. بنابراین ادغام آنها چندان منطقی نیست. چرا هوندا باید علاقه‌‌‌مند به پذیرش مشکلات نیسان باشد؟»