شروع مدرسه از ۶ صبح؛ چالش‌های یک سیاست اضطراری

با شروع سال تحصیلی جدید و مصوبه هیئت دولت در خصوص تغییر ساعت کاری ادارات به ۶ صبح به دلیل مشکلات انرژی و افزایش دما، وزارت آموزش و پرورش نیز تصمیم به تغییر ساعت شروع مدارس گرفته است. این تصمیم در راستای کاهش مصرف انرژی به ویژه در ساعات اوج مصرف در فصل گرما اتخاذ شده است.

سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در این باره اظهار کرد که پس از تغییر ساعت کاری ادارات، درخواست‌های زیادی از سوی والدین شاغل برای تغییر ساعت مدارس مطرح شده که منجر به اتخاذ این تصمیم شده است. اما این تغییر ممکن است در ظاهر از نظر مدیریت مصرف انرژی قابل توجیه باشد، اما در عمل چالش‌های زیادی را برای خانواده‌ها، به ویژه مادران خانه‌دار و شاغل و همچنین کودکان به همراه خواهد داشت.

اگرچه این تصمیم به صورت موقت و با نزدیک شدن به روزهای امتحانات عملاً مدارس نیز تعطیل خواهند شد، اما ادامه یافتن روند مشکلات انرژی و استفاده از این روش برای کاهش مصرف انرژی تبعات زیادی خواهد داشت که لزوم توجه به ابعاد مختلف آن را یادآور می‌شود.

یکی از مهم‌ترین تبعات این تصمیم، بر هم خوردن نظم خواب و بیداری دانش‌آموزان است. بیدار شدن کودکان در ساعت ۴:۳۰ یا ۵ صبح برای رفتن به مدرسه در ساعت ۶، نیازمند خواب بسیار زودهنگام شبانه است که با سبک زندگی رایج در بسیاری از خانواده‌ها همخوانی ندارد. از سوی دیگر، ساعت بیولوژیکی بدن کودکان برای بیداری در آن ساعت تنظیم نشده است و این می‌تواند منجر به کاهش تمرکز، خواب‌آلودگی، افت کیفیت یادگیری و حتی اختلالات خلقی شود.

از منظر مادران خانه‌دار، این تصمیم فشار فیزیکی و روانی قابل توجهی به همراه دارد. آنها ناچارند بسیار زودتر از گذشته روز خود را آغاز کنند تا فرزندان‌شان را برای مدرسه آماده کنند. این موضوع بر نظم بقیه امور روزانه و حتی روابط خانوادگی اثر منفی خواهد گذاشت.

برای مادران شاغل اما چالش‌ها دوچندان است. آنها نیاز به برنامه‌ریزی مضاعف برای رساندن فرزند به مدرسه پیش از آغاز کار خود داشته باشند تا خود به محل کار برسند و همچنین بعد از تعطیلی مدرسه، باید برای مراقبت از فرزندان تا پایان ساعت کاری خود چاره‌ای بیندیشند. این می‌تواند منجر به افزایش استرس، استفاده از مرخصی، هزینه بیشتر برای مراقب کودک، یا حتی در مواردی ترک کار شود.

در روز اول اجرای این تصمیم شتاب‌زده بسیاری از مادران هنوز از این تصمیم بی‌خبر بودند. برخی از مادران هم اظهار می‌کنند که از بردن فرزندان‌شان به مدرسه زودتر از موعد همیشگی امتناع خواهند کرد. در این صورت نظم آموزشی نیز به هم خواهد خورد. مدرسه در این شرایط که عده‌ای از دانش‌آموزان آن غایب باشند و عده‌ای در خواب، دچار اختلال در فرایند آموزش خواهد شد. لذا اجرای این طرح نیازمند نگاه جامع، برنامه‌ریزی دقیق، و مشارکت فعال خانواده‌ها، مدارس و نهادهای تصمیم‌گیر است.