آشنایی با مدعیان در جنگ بر سر بلوک ۴۲٪ سهام مدیریتی سایپا

پس از واگذاری ایران‌خودرو به کروز، اکنون توجه‌ها به بلوک ۴۲ درصدی سهام مدیریتی شرکت سایپا، دومین خودروساز بزرگ کشور، جلب شده است. سازمان خصوصی‌سازی، ایدرو و سازمان بورس تا پایان ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ فرصت دارند تا اهلیت خریداران را ارزیابی کنند و قیمت پایه را نهایی کنند. صف طولانی متقاضیان، از قطعه‌سازان گرفته تا غول‌های لوازم خانگی، نشان‌دهنده جذابیت این شرکت زیان‌ده است.

علت جذابیت سایپا علیرغم زیان‌ده بودن چیست؟
سایپا در سال مالی ۱۴۰۲ بیش از ۳۴۹ هزار دستگاه خودرو تولید کرده و از این طریق ۸۶ هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرده است که رشدی نزدیک به ۴۴ درصد نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد. با این حال، بهای تمام‌شده تولید نیز از ۶۹ هزار به حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. تفاوت این دو رقم، پتانسیلی برای بهبود حاشیه سود و ایجاد ارزش افزوده توسط مدیریتی جسور و خلاق است. همچنین، بیش از ۲۸ هزار میلیارد تومان موجودی نقدی در ترازنامه این شرکت وجود دارد که فرصت نقدینگی آنی و وثیقه‌گذاری برای تسهیلات را در اختیار خریدار جدید قرار می‌دهد.

ظرفیت‌های تولیدی و املاک پنهان
در سایت‌های گرمدره، کاشان و پارس‌خودرو، ظرفیت اسمی تولید ۵۵۰ هزار دستگاه خودرو وجود دارد، اما تنها حدود ۶۳.۵ درصد این ظرفیت در سال ۱۴۰۲ مورد استفاده قرار گرفت؛ این یعنی بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه ظرفیت خالی برای تولید خودروهای هیبریدی، برقی یا مدل‌های پرفروش. علاوه بر این، صدها هکتار زمین در مناطق مختلف با ارزش ده‌ها هزار میلیارد تومان وجود دارد که آزادسازی حتی یک‌چهارم آن می‌تواند چند هزار میلیارد تومان نقدینگی ایجاد کند و وضعیت مالی سایپا را تقویت کند. شبکه گسترده‌ای از نمایندگی‌ها و تأمین‌کنندگان قطعه نیز امکان تحویل سریع محصول و پایداری جریان نقدینگی را فراهم می‌آورد.

تضمین دولتی و بازار باثبات
دولت از طریق بسته‌های حمایتی، وام‌های ارزان‌قیمت و معافیت‌های مالیاتی، شرایط را برای ورود سرمایه‌گذار جدید به این صنعت تسهیل کرده است. تقاضای سالانه حدود ۱.۲ میلیون دستگاه خودرو در ایران نیز تضمینی برای فروش محصولات و پایداری جریان نقدینگی است.

رقابت بر سر مدیریت سایپا
در میان متقاضیان، چهره‌های مختلفی حضور دارند؛ بابک زنجانی با تفاهم‌نامه‌ای ۶۴ هزار میلیارد تومانی با راه‌آهن و برنامه تولید ۵۰ هزار تاکسی برقی، کرمان‌موتور با تجربه سه دهه همکاری با فولکس‌واگن و هیوندای، گروه صنعتی انتخاب با ائتلاف بانک شهر و سی قطعه‌ساز، و علی انصاری با سرمایه‌گذاری‌های کلان در املاک و پروژه‌های شهری از جمله آنها هستند.

سازوکار انتخاب خریدار
برای جلوگیری از تکرار تجربه تلخ “فرداموتور”، باید شرایطی برای خریدار در نظر گرفت؛ سابقه حداقل پنج سال تولید خودرو، داشتن ناوگان حمل‌ونقل بالای هزار دستگاه، شفافیت مالی، نرخ شکایت مشتری زیر پنج درصد و داشتن برنامه مشخص برای نوآوری از جمله این شرایط است.

جمع‌بندی
سایپا با درآمد ۸۶ هزار میلیارد تومانی، نقدینگی ۲۸ هزار میلیارد تومانی و ظرفیت خالی بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه، فرصتی جذاب برای سرمایه‌گذاران است؛ اما تحقق این فرصت مستلزم انتخاب خریداری واجد شرایط و نظارت مستمر است.