ترکش‌ های جنگ، بازار خودرو را خاموش کرد

رکود در بازار خودرو ایران طی دو سال گذشته به وضوح قابل مشاهده بوده است. با آغاز درگیری‌های خصمانه در منطقه و شعله‌ور شدن آتش جنگ، این رکود بیش از پیش تشدید شده است.

خرید و فروش خودرو به طور کامل از کار افتاده است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که حجم معاملات خودرو تا عصر روز شنبه، هفتم تیرماه، تقریباً صفر بوده است. در شرایط جنگی، بازارها معمولاً یا به رکود عمیق فرو می‌روند و یا به شدت رونق می‌یابند. نوع و شدت واکنش بازارها به جنگ بستگی به عوامل متعددی دارد.

در دوران جنگ، نیازهای اساسی انسان‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. به همین دلیل، بازار مواد غذایی و لوازم بهداشتی بیشترین رونق را تجربه می‌کنند. در مقابل، کالاهایی که لوکس تلقی می‌شوند یا قابلیت جابجایی ندارند، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. به همین خاطر، در زمان جنگ معمولاً قیمت ملک و زمین کاهش می‌یابد.

در حال حاضر که در دوره آتش‌بس به سر می‌بریم، مردم تمایل دارند در صورت تمایل به سرمایه‌گذاری یا پس‌انداز، مواردی را انتخاب کنند که نقدشوندگی بالا و قابلیت حمل آسانی داشته باشند. در نتیجه، حجم سرمایه‌ها به سمت بازار طلا و ارز سرازیر شده است. نرخ ارز از ابتدای فعالیت بازار در روز شنبه تا عصر حدود ۲۵۰۰ تومان افزایش یافته است. این موضوع تأثیر قابل توجهی بر قیمت خودرو در بازار و سپس در کارخانه خواهد داشت.

وضعیت کنونی بازار خودرو تحت تأثیر چندین عامل قرار دارد که وضعیت جنگ این عوامل را تشدید کرده است. بازار خودرو ایران از دو سال پیش درگیر یک رکود سنگین بوده است، اما جنگ این رکود را به شدت افزایش داده است. قیمت خودروها در سایت‌ها و آگهی‌ها با واقعیت بازار خودرو تناسب ندارد و این موضوع به دلیل جنگ نیست، بلکه به علت عدم شفافیت و نبود سیستم پایدار نظارتی صحیح در عرضه و قیمت‌گذاری است.

در این شرایط، فعالان بازار خودرو اذعان دارند که بازار با کوچک‌ترین تحریکی از کار افتاده است. حجم معاملات به شکل چشم‌گیری کاهش یافته و حتی کوچک‌ترین معاملات نیز از بین رفته‌اند. برخی از فروشندگان که قصد داشتند با پول فروش خودروی خود، خودرو بهتری تهیه کنند، از فروش خودرو خود منصرف شده‌اند و ترجیح می‌دهند تا در این وضعیت دست به هیچ اقدامی نزنند تا بازار به یک ثبات نسبی برسد.

ثبات بازار خودرو در شرایط کنونی به سختی قابل درک است. واقعیت این است که هر چه میزان ثبات بیشتر باشد، حجم معاملات و فعالیت‌های مالی افزایش می‌یابد. در کشور ما به دلیل تحریم‌ها، نوسان بالای قیمت ارز، سختی مبادلات بانکی و حتی واردات برخی کالاها، بازارها از ثبات بسیار کمتری برخوردار هستند.

بازار خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست و هر کسی به نوعی در این بازار متاثر از شرایط موجود است. افرادی که به خرید خودرو برای مصرف یا فروش خودرو برای استفاده از پول آن نیاز مبرم دارند، شرایط فعلی بازار را ناچار می‌کند تا به هر نحوی که شده از معیارهای خود تا جایی که می‌توانند دست بکشند تا به هدف اصلی خود دست پیدا کنند.

زمان روشن شدن مجدد بازار خودرو مشخص نیست. سیستم‌های اقتصادی شاید بتوانند روی کاغذ پیش‌بینی شوند، اما نیازمند رعایت عوامل و فاکتورهای بسیاری هستند. بازار خودرو ایران برای خروج از این رکود هولناک به ثبات، امنیت و پذیرش مردم نسبت به اتمام جنگ نیاز دارد. باید دید که آیا عوامل حاکمیت می‌توانند این شرایط را فراهم کنند و بازار خودرو را مجدداً زنده کنند یا خیر؟

اگر بازار خودرو از این شوک خارج شود، مجدداً ما به آغاز چالش‌های دوران قبل از جنگ برمی‌گردیم که خود آن‌ها چندین دهه است که یا حل نشده‌اند یا کامل حل نشده‌اند یا بدتر شده‌اند.