لرستان میزبان آیین سنتی روز تاسوعا؛ شمع‌ها در «چهل‌منبر» به سوگ نشستند

در لرستان، به ویژه در شهرهای خرم‌آباد و بروجرد، آیین چهل‌منبری در روز تاسوعا برگزار می‌شود. این آیین که از دیرباز بخشی از سنت‌های مردم این دیار بوده است، با حضور دخترانی که با پای برهنه و صورت‌های پوشیده، شمع‌های حزن‌انگیز را در سراسر شهر روشن می‌کنند، جلوه‌ای خاص دارد.

با آغاز روز تاسوعا، این دختران با شمع‌هایی در دست، به خیابان‌ها می‌آیند و با روشن کردن چهل شمع در چهل منبر مختلف، حاجت خود را از “باب‌الحوایج” طلب می‌کنند. در این روز، خیمه‌ها و تکیه‌های دایر شده در سطح شهر و مراسم‌های روضه فعال در شهر و سقاخانه‌ها مملو از شمع‌های حاجت هستند؛ شمع‌هایی که هر کدام نمادی از آرزوها و نیازهای مردم است.

در این آیین، شرکت‌کنندگان با پای پیاده و نقاب بر رو، ۴۰ شمع را در ۴۰ سقاخانه یا حسینیه روشن می‌کنند و تا سال آینده به انتظار برآورده‌شدن حاجتشان می‌مانند. این آیین از صبح تاسوعا آغاز می‌شود و تا حدود اذان مغرب ادامه می‌یابد.

بانوان در ادای این سنت، از ابتدای حرکت خود تا پایان روشن‌کردن آخرین شمع، روزه سکوت می‌گیرند و تنها با ذکر مصیبت کربلا و دعا و مناجات در مسیر حرکت می‌کنند. در این سنت، زنان با نیت‌های درونی خود مهر سکوت بر لب می‌زنند و تنها با زمزمه و ذکر کلمه “الله” و یا فرستادن صلوات بر محمد و خاندان پاکش، مسیر حرکت خود را ادامه می‌دهند.

در شهر خرم‌آباد، به ویژه در محله‌های قدیمی، شرکت‌کنندگان در این آیین، در طول برگزاری مراسم، با حضور در چهل‌منبر مختلف، چهل حبه قند یا نقل را در این محل‌ها به‌جای می‌گذارند و در منزل چهلم، برای ادای دین خود، قند و یا وسیله‌ای کوچک از این منزل برمی‌دارند.

در پایان آیین، بانوان لرستانی در آخرین حسینیه یا سقاخانه آخرین شمع خود را روشن می‌کنند و با برداشتن یک شمع از آن منبر به انتظار برآورده‌شدن حاجت خود تا تاسوعای آینده می‌مانند.